De stad en Sociaal Werk Lex Veldboer Hogeschool van Amsterdam/ Stedelijke Sociaal Werken Werkplaats Sociaal Domein Amsterdam en Omgeving praktijkonderzoek, beroepsinnovatie en deskundigheidsbevordering bij transities in het sociale domein

GEBOORTEPLAATS VAN DE SOCIALE PROFESSIONAL 1899: De stad verandert de context van sociaal werk AMSTERDAM; GEBOORTEPLAATS VAN DE SOCIALE PROFESSIONAL DE INDUSTRIELE REVOLUTIE IN AMSTERDAM & DE GEBOORTE VAN SOCIAAL WERK 1899 Eerste opleiding sociaal werk. Settlements work, opleiding en friendly visiting in moeilijkste wijken. Opmerkelijk eigentijds programma: ‘onderzoek’, ‘registratie’, ‘methodisch werken’, ‘toeleiding tot zelfhulp’ en bovenal contact ‘van mensch tot mensch’. 1890: 40% van de stedelijke bevolking: Grote gezinnen in krotten, kelders en andere zeer kleine behuizingen. 1899: Muller Lulofs en het Ideaal van Settlements Work Friendly visiting: ‘Onderzoek’, ‘registratie’, ‘methodisch werken’, ‘toeleiding tot zelfhulp’ en ‘contact van mensch tot mensch’ ‘Vrijwilligerswerk is niet genoeg’

2019: De stad verandert de context van sociaal werk …... ‘Residualisering’: Versterkte concentratie doelgroepen sociaal domein in krimpende sociale woningvoorraad

Gevolgen Residualisering  Voorzieningen   Minder goede scholen   Kansenongelijkheid Isolatie-effecten Ervaren stigma en vermijding met name in de formatieve jaren Gevoelens van onveiligheid, niet thuisvoelen Samenleven met onvoorspelbare buren Probleemaccumulatie Individuele problemen versterken zich (bv. stress) Impact Weinig onderling vertrouwen tussen bewoners en weinig vertrouwen in de overheid en professionals. Geografie van laag vertrouwen; low trust buurten

Sociaal werk in de context van residualisering: Noodzaak van werken aan vertrouwen Vertrouwen in street level professionals leidt tot onderling vertrouwen bewoners Rothstein en Stolle (2001) Bronnen van vertrouwen Fairheid, openheid, competentie, goedheid, integriteit, voorspelbaarheid Methoden: Kennis van de context Outreachend Aandacht Cultureel sensitief Linkwork Toegankelijk en veilige voorzieningen Democratisch (samen met informele partijen) Integraal (bijdrage samen met andere domeinen) Eerlijke verdeling en behandeling Toezien op ‘ acceptabele buren’ ‘Magic mix’

Vertrouwen in professionals herstellen in ontwikkelbuurten door beter ‘samenspel’? Settingen van residualisering in Amsterdam: Veel knelpunten bij samenspel/hybridisering. Vertrouwenskloof tussen informele partijen en sociale wijkteams (Welschen, 2019) Gemeente Amsterdam: ‘Vanaf 2020 focus bij samenspel op sociale basis’ (het laagdrempelig aanbod van buurtinitiatieven, vrijwilligersorganisaties en professionele voorzieningen gericht op ontmoeting, vroegsignalering en lichte ondersteuning)