Kennismaken met richtlijnen in de jeugdzorg en jeugdbescherming [Deze interactieve powerpoint kun je gebruiken om collega’s te informeren over de richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. De tijdsduur van de presentatie is 45 minuten. De presentatie is zoals dat heet interactief: dat wil in dit geval zeggen dat de presentatie beweegt. Aanpassing van sheets kan leiden tot het niet meer werken van die bewegende functionaliteit. Als je deze presentatie goed wilt inzetten, moet je als presentator al goed ingelezen zijn in de wereld van de richtlijnen. Onder bijna elke slide is een toelichting geschreven. Deze informatie kun je gebruiken als presentator. De interactieve powerpoint is ontwikkeld door de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW). Je kunt de presentatie ook door hen laten verzorgen. Zelfs in een breder kader van professionalisering. Neem voor de mogelijkheden contact met hen op. Dit is een algemeen verhaal. Wil je dieper op een bepaalde richtlijn inzoomen, dan kun je gebruikmaken van de powerpoints die per richtlijn zijn gemaakt. Deze zijn te downloaden op www.richtlijnenjeugdhulp.nl/tools.] Heet mensen welkom en geef aan dat je ze mee neemt in de wereld van de richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. Vraag eventueel aan toehoorders wie er al wel en wie nog niet bekend is met richtlijnen. Kennismaken met richtlijnen in de jeugdzorg en jeugdbescherming

Richtlijnen Tussen 2010 en 2015 zijn er 14 richtlijnen voor jeugdhulp en jeugdbescherming ontwikkeld op initiatief van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), de Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen (NVO) en de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW) – voorheen NVMW. De jeugdprofessional van nu beslist samen met zijn of haar cliënt over de best passende hulp.

In de jeugdhulp en jeugdbescherming willen we in heel Nederland overal de beste zorg voor kinderen en jongeren. Daarvoor moet de meest recente kennis die er is ingebracht kunnen worden in het gesprek tussen ouders, verzorgers, jongeren en kinderen en de hulpverlening. Richtlijnen zijn daarvoor een goed hulpmiddel: omdat ze gemaakt zijn door beroepsbeoefenaren, cliënten en wetenschappelijke kennisinstituten. Een professional in de jeugdhulp en jeugdbescherming werkt vanuit zijn beroepscode aan een het leveren van de best mogelijke hulp aan kinderen, jongeren, hun ouders en hun gezinnen. Daarvoor zijn met elkaar en samen met cliënten de richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming ontwikkeld. Cliënten moeten daarop aan kunnen. Met elkaar willen we de kwaliteit in het vak hooghouden. Je bent er zelfs op aanspreekbaar. Het hanteren van beroepsstandaarden geeft invulling van een erkend beroep wat jeugdhulp en jeugdbescherming is, maar geeft ook trots aan je werk omdat je je niveau van werken goed kent. Het blijkt dat jeugdhulpverleners die regelmatig aan ouders/verzorgers moeten uitleggen uit welke opties zij kunnen kiezen, hun eigen kennisniveau zien toenemen.

Richtlijnen Richtlijnen worden na een intensief ontwikkelproces geautoriseerd door beroepsverenigingen het NIP, de NVO en de BPSW.

Richtlijnen zijn aanbevelingen voor het handelen in de dagelijkse praktijk van de jeugdzorg en jeugdbescherming. Een richtlijn is een samenvatting van de kennis die er op dit moment is rond een thema of een besluitvormingsproces. Richtlijnen zijn de eigen vakinhoudelijke standaarden van de jeugdhulpverleners.... Door autorisatie wordt een richtlijn onderdeel van de professionele standaard en is het de vakinhoudelijke norm voor goed ‘hulpverlenerschap’. Jeugdprofessionals nemen de kennis die in de richtlijnen is samengebracht mee in de afwegingen die zij samen met cliënten maken. Op dat vakmanschap zijn beroepsgeregistreerde jeugdprofessionals aan te spreken.

Richtlijnen De ontwikkeling van richtlijnen gebeurt volgens de EBRO-methodiek (voor de jeugdhulp en jeugdbescherming aangepast), wat staat voor Evidence Based Richtlijn Ontwikkeling.

Dit betekent dat de richtlijnen niet alleen gebaseerd zijn op resultaten van wetenschappelijk onderzoek, maar evengoed – en minstens zo belangrijk – op praktijkkennis van professionals en ervaringskennis van cliënten. Want ook dat is ‘evidence’.

Praktische uitvoerbaarheid Richtlijnen zijn getoetst op: Bruikbaarheid binnen de LVB Kinderrechten Iedere richtlijn is getoetst vanuit het kinderrechtenperspectief en er is gekeken of de richtlijn gebruikt kan worden bij kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking. Ook is iedere richtlijn gedurende een periode van drie à vier maanden getest in de praktijk. Jeugdprofessionals hebben de richtlijn in gebruik genomen. Zij lezen ‘m, voeren aanbevelingen uit en reflecteren – onderling en met cliënten – op het werken met de richtlijn: is de richtlijn goed bruikbaar in de dagelijkse praktijk? Naast deze test in de praktijk, voorzien de drie beroepsverenigingen iedere richtlijn zorgvuldig van commentaar. Praktische uitvoerbaarheid

De richtlijnen staan op een site:

De richtlijnen staan op een site:

Richtlijnen Op deze slide zie je welke 14 richtlijnen er nu zijn. Op de website www.richtlijnenjeugdhulp.nl vind je welke richtlijnen al gepubliceerd zijn (en dus geautoriseerd zijn door de beroepsverenigingen). Waarom juist deze onderwerpen? In veldonderzoek (bijvoorbeeld gesprekken met professionals) is gekeken waar het in de jeugdhulp en jeugdbescherming wringt, waar verschillen in aanpak zitten. De onderwerpen van de richtlijnen zijn gekozen op basis van urgentie en haalbaarheid.

Van iedere richtlijn zijn verschillende materialen beschikbaar Van iedere richtlijn zijn verschillende materialen beschikbaar. Om online en offline te raadplegen en te doorzoeken, is er: De richtlijn zelf uiteraard. Onderbouwing: de deze is niet voor dagelijks gebruik, maar ter referentie en verantwoording van het proces en de daaruit resulterende aanbevelingen. De onderbouwing gebruik je ter verdieping op de richtlijn. Info voor ouders: bij elke richtlijn is een cliëntversie ontwikkeld, om cliënten (ouders) goed te informeren en uit te nodigen tot samenwerking. Werkkaarten: deze zijn gemaakt voor dagelijks gebruik en bevatten vaak de belangrijkste aanbevelingen uit de richtlijn. Via www.richtlijnenjeugdhulp.nl/tools. vind je ook andere materialen die meer bedoeld zijn om met een richtlijn aan de slag te gaan. Dit zijn materialen die door medewerkers van het Nederlands Jeugdinstituut ontwikkeld zijn om organisaties en professionals te ondersteunen bij de invoering van richtlijnen. Bijvoorbeeld werkbladen per richtlijn. Hiermee kun je zelf of samen met je team kennis maken met de richtlijn. Als je het werkblad door werkt krijg je ook een overzicht van hoe je de richtlijn op dit moment al toe past en kom je achter de dingen die nog aandacht vragen.

Pas toe of leg uit De tenzij regel Het unieke kind en wat die nodig heeft staat centraal. Afwijken kan altijd en moet als dat beter is voor je cliënt. Richtlijnen gaan over wat meestal de beste zorg biedt en zijn daarbij een hulpmiddel. Als jeugdprofessional pas je een richtlijn toe óf leg je uit waarom je ervan afwijkt. Soms is het nodig om van aanbevelingen in de richtlijn af te wijken omdat de cliënt daarmee het beste geholpen is. Als reflectieve professional ga je voortdurend uit van je beschikbare kennis én de context van je cliënt. Dit kan je goed onderbouwen.

Richtlijnen In alle richtlijnen voor jeugdhulp en jeugdbescherming is gedeelde besluitvorming opgenomen als de manier waarop je als professional met de kennis in de richtlijnen omgaat. Dit houdt in dat je alle informatie met je cliënt deelt, ‘behandel’-opties samen met hem of haar weegt en dat de cliënt beslist. Gedeelde besluitvorming leidt tot beter geïnformeerde cliënten die vaker tevreden zijn over de hulpverlening. Ook zijn er sterke aanwijzingen dat het leidt tot betere resultaten van de hulpverlening tegen lagere kosten.

Een goede samenwerking met de ouders is essentieel voor het slagen van de hulp. De ouders/verzorgers moeten zelf kunnen beslissen over hun leven en het leven van hun kinderen. Jeugdhulpverlening is ondersteunend daaraan.

Hoe groot de mogelijkheid tot deelname van kinderen en jongeren bij gedeelde besluitvorming kan zijn, hangt samen met de leeftijd en ontwikkeling. De belangrijkste factoren die de deelname van jeugdigen in de weg staan, is het gedrag en de manier waarop de hulpverlener communiceert. (Coyne, 2008) Behalve hulpverleners hebben ook ouders veel invloed op de mate waarin kinderen betrokken zijn in het besluitvormingsproces. Verschillende onderzoeken laten zien dat ouders een faciliterende of hinderende rol kunnen hebben in de participatie van kinderen (zie voor een overzicht Coyne, 2008). Het gesprek over de opties moet natuurlijk in voor de jeugdige begrijpelijk taal.

Effecten van gedeelde besluit-vorming Iedereen meer betrokken. Effecten van gedeelde besluit-vorming Minder twijfel of spijt. En over de beslissings ondersteuning is een richtlijn. Iedereen meer bewust van voor- en nadelen van de keuze. Iedereen beter geïnformeerd. Wat zijn effecten van gedeelde besluitvorming? En mogelijk…..dat iedereen tot het einde van de begeleiding, betrokken blijft bij de behandeling.

Deelname van jeugdigen in besluitvorming is belangrijk! Zelf beslissingen nemen. Zelfwaardering en zelfvertrouwen. Deelname van jeugdigen in besluitvorming is belangrijk! Actief invloed hebben. Waarom is gedeelde besluitvorming belangrijk? Betere resultaten.

Tips van de cliënten Stel ouders en kind op hun gemak Het verhaal van de ouder(s) is leidraad: zie ouders als deskundigen, het gaat om hún eigen kind. Creëer een prettige opstelling in de ruimte waar je de ouder(s) spreekt. Ga bijvoorbeeld niet achter een bureau zitten. Prettiger is het om in een hoek van 900 ten opzichte van de ouder(s) te zitten. Geef aan dat je samen gaat puzzelen aan een oplossing. Benoem in een gesprek ook de dingen die goed gaan en sluit daar bij aan. Wees transparant Spreek je zorgen uit als die er zijn. Werk niet met een verborgen agenda. Bekijk samen de voor- en nadelen van de verschillende vormen van hulp en vergelijk die met de wensen van de ouder(s). Leg uit wat de keuze voor een bepaalde vorm van hulp betekent en beslis samen met ouders. u Wees duidelijk in wat de hulp kan inhouden en wat niet. Pas je tempo aan, aan dat van de cliënt Kom regelmatig terug op een eerder besproken onderwerp of besluit. Check regelmatig of de cliënt alles heeft begrepen en of het nog aansluit bij de wensen en verwachtingen. Vraag steeds of iemand al toe is aan een volgende stap. Zoals het besluiten over de vorm van hulpverlening. Wees betrouwbaar Kom je afspraken na en kom op tijd. Laat weten wanneer je wel en niet bereikbaar bent. Denk daarbij ook aan een out-of-office reply of voicemailbericht.

Bekijk www.richtlijnenjeugdhulp.nl Volg Richtlijnen op Twitter: @RichtlijnJeugd Meer weten over de richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming? Of richtlijnen raadplegen of kijken welke tools er allemaal zijn? Ga naar www.richtlijnenjeugdhulp.nl. Op de hoogte blijven? Volg de richtlijnen dan op Twitter. Vragen of opmerkingen over de richtlijnen? Mail naar info@richtlijnenjeugdhulp.nl. Vragen? Stuur een mail naar info@richtlijnenjeugdhulp.nl