Een dag of wat in dwingeloo. Jan Lighthart

Inhoud Zakelijke gegevens Onderwerp Thematiek Persoonlijke beoordeling Visie (identiteit) van de schrijver Citaten uit het boek Wat heeft mij verrijkt?

Zakelijke gegevens Jan Ligthart, -, Een dag of wat in Dwingeloo, De Ammoniet, Leiden.

Onderwerp Het verhaal Een dag of wat in Dwingeloo verscheen in de vijfde jaargang (1894). Jan beschrijft hierin op humoristische wijze het begin van een vakantie die hij samen met zijn vrouw en hun twee dochtertjes in een logement heeft doorgebracht. Hij gaat vooral in op de reis van Den Haag naar Dwingeloo. Voordat Jan Ligthart dit verhaal verteld, word er kort iets over het leven van Jan Ligthart beschreven.

Thematiek Waarom heeft Jan Ligthart zijn vakantieverhaal op papier gezet? De bekende schoolmeester ‘Jan Ligthart’(1859-1916) heeft talloze boeken, schoolboekjes, brieven en artikelen nagelaten. Een groot deel hiervan is via bibliotheken en archieven te achterhalen. Tijdens het werk aan een biografie van deze onderwijzer uit de Haagse Schilderwijk zijn er enkele ongepubliceerde teksten ontdekt, zoals ‘Een dag of wat in Dwingeloo’. Dee vakantievertelling verschijnt hier na meer dan honderd jaar voor het eerst in druk. Het komt duidelijk naar voren in dit boek dat Ligthart ook in dit kinderboek heel veel waarde hechtte aan het educatieve aspect. Dit blijkt uit de openingszin: ‘Ik zal ‘t je maar aanstonds opbiechten, jongens en meisjes, het doel van dit boekje is, jullie wat te leeren.’

Persoonlijke beoordeling Ik vind het heel waardevol om in het kort wat te lezen over Jan Ligthart. Deze schoolmeester is erg belangrijk geweest voor de basisschool. In het kort lees je hoe Jan Ligthart dacht over opvoeding en onderwijs. Ook is het leuk en leerzaam om de andere kant van zo’n belangrijke man te lezen. Het was een vader, die veel nadacht. Het positieve aan dit boek is dat het geen moeilijk boek is om te lezen, maar dat je op een goed niveau het een en ander te weten komt over het persoonlijke leven van Jan Ligthart.

Visie (identiteit) van de schrijver Jan Ligthart Schoolmeester Levensbeschouwing In het kort: Jan Ligthart was een Nederlandse onderwijzer en onderwijsvernieuwer. Hij werd bekend als schoolhoofd van een lagere school in de Schilderswijk van den Haag en als schrijver van artikelen en boeken. ‘Een schoolmeester in hart en nieren!’

Citaten uit het boek Citaat van Ligthart: ‘Laat ik rondweg bekennen, mijn onbevangenheid is weg, mijn openhartigheid sterft, en het vertrouwen, dat men mijn invloed gaarne wil ondergaan, is verdwenen. Overal zie ik de zelfstandige onderwijzer, die mij vraagt, wat ik met zijn onderwijs, met zijn kinderen te maken heb.(…) Men is niet meer gediend van een ‘gezellige bovenmeester’. Men ziet liever een schoolhoofd die ‘degelijk’ is, die ‘werkt’, want vroolijk zijn is geen werken! (…)’ Citaat over Ligthart: ‘Een schoolmeester in hart en nieren!’

Wat heeft mij verrijkt? Wat is mijn kijk op het onderwijs? Wat vind ik belangrijk? Door het lezen van dit boekje word je hierbij stilgezet en het is goed om hierover na te denken. Jan Ligthart ging ervan uit dat je bij opvoeding en onderwijs altijd moest uitgaan van het kind. ‘Opvoeding en leerproces moeten aansluiten bi de geheel eigen ontwikkeling die het kind doormaakt. Verder moeten ouders en opvoeders door zélf het goede voorbeeld te geven, laten zien wat werkelijke waarden zijn! En dan niet alleen vanuit hun verstand maar ook vanuit hun gevoel’. Dit vind ik zelf een belangrijk stukje uit het boek over en van Jan Ligthart. En dan kom je weer bij dit uit: ‘Een schoolmeester in hart en nieren!’