Evidence-Based Midwifery Consensus of bron tot discussie? Verloskunde in beweging 4 december 2014 dr. Ilse Delbaere

Toenemend aantal? Duur Langdurig Conflictueus Juridische vervolging in de verloskunde

Vroedvrouw Verleent op evidentie gebaseerde zorg door integratie van nieuwe wetenschappelijke inzichten.

Evidence-Based Medicine/ Evidence-Based Midwifery

Evidence-Based Medicine/Evidence-Based Midwifery Evidence-Based Practice Evidence-Based Medicine is het zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik maken van systematisch verzamelde resultaten van wetenschappelijk onderzoek bij het nemen van beslissingen voor individuele patiënten. Bij Evidence-Based Midwifery worden vroedkundige of verloskundige onderzoeksresultaten gebruikt bij het nemen van beslissingen. Evidence-Based Practice impliceert het integreren van klinische expertise met wetenschappelijk bewijs, waarbij ook de wensen van de patiënt een rol spelen

Wat is evidentie? De feitelijke basis voor klinische besluitvorming. Feiten: Uit experimenteel onderzoek of nauwkeurige observaties Vertegenwoordigen een deel van de realiteit rond een klinisch probleem Bieden een meer objectief perspectief dan persoonlijke ervaring van een hulpverlener of een expertenopinie

Wat bij discussie? Bij tegenstrijdige onderzoeksresultaten dienen de bevindingen tegen elkaar afgewogen te worden. Daarbij wordt rekening gehouden met het studiedesign en de kwaliteit van het onderzoek.

Richtlijnen en protocollen Richtlijnen zijn systematisch ontwikkelde aanbevelingen om zorgverleners bij te staan in hun beslissingen over de meest geschikte zorg in specifieke situaties. Ze bieden een overzicht van de beschikbare evidentie rond een bepaald onderwerp en worden meestal landelijk (door beroepsverenigingen) ontwikkeld en ter beschikking gesteld. Ze zijn niet dwingend, maar ondersteunen de zorgverlening. Mits argumentatie en documentatie kan van de richtlijnen afgeweken worden.

Richtlijnen en protocollen Protocollen zijn vaak gebaseerd op richtlijnen. Protocollen zijn echter meestal opgesteld door en bedoeld voor een bepaalde instelling. Hoe handelen in bepaalde situaties? Kan afwijken per ziekenhuis en per arts. Gedetailleerde beschrijving van te nemen stappen.

Richtlijnen en protocollen Kookboekgeneeskunde? Richtlijnen en protocollen kunnen een kritisch klinisch oordeel niet vervangen. EBP veronderstelt de integratie van de best beschikbare evidentie met individuele expertise.

EBM in de praktijk EBM in theorie: Praktische vraag/ klinisch probleem vertalen in een onderzoeksvraag Vraag beantwoorden op basis van wetenschappelijke literatuur Gevonden resultaten kritisch beoordelen Beslissing nemen op basis van de evidentie Beslissing implementeren en outcome evalueren Theorie  Praktijk “Research without practice is like building castles in the air. Practice without research is building castles on slippery grounds” – Parahoo ‘97

EBM in de praktijk Theorie  Praktijk Belanghebbenden betrekken in de ontwikkeling van aanbevelingen (Renfrew et al. 2008) Zorgt voor een vlottere implementatie Aanbeveling wordt meer gedragen door verschillende disciplines Aanbevelingen zijn praktisch aanvaardbaar en realistisch Consensus wordt bereikt voor het publiceren van de aanbeveling

EBM in de praktijk Theorie  Praktijk Ziekenhuis- management Onderwijsinstellingen Attitude tov onderzoek bij hulpverlener

EBM in de praktijk Theorie  Praktijk MIND THE CONSEQUENCES

Juridische vervolging en de rol van EBM

Frequente oorzaken van juridische vervolging bij vroedvrouwen Foutieve interpretatie van foetale monitoring Schouderdystocie Laattijdig handelen Geven van fundusdruk Overmatige tractie Gebrekkige resuscitatie na de geboorte

Wat zegt de ‘evidentie’? Schouderdystocie Nationale en internationale richtlijnen beschikbaar, de hulpverlener wordt geacht deze toe te passen Wat pleit in het voordeel van vroedvrouwen bij rechtszaken? Vooraf bespreken van het risico op schouderdystocie Tijdig roepen van de arts bij vermoeden van schouderdystocie Adequate resuscitatie van de neonaat Grondige documentatie van het verloop van de bevalling Vermijden van fundusdruk

Wat zegt de ‘evidentie’? Fundusdruk Geen duidelijke consensus over de voor – en nadelen van fundusdruk Dient bedachtzaam toegepast In bepaalde gevallen gecontraïndiceerd. Vroedvrouw kan aansprakelijk gesteld worden voor slagen en verwondingen indien te intens toegepast.

Andere maatregelen om te anticiperen op juridische vervolging. Fouten gebeuren vaak door onoplettendheid en nalatigheid Fouten vermijden door controlesystemen en voorzorgsmaatregelen (Andreasen et al. 2013) Standaardisatie van protocollen Commissie voor patiëntveiligheid Doorlichting door een externe expert Implementatie van een veiligheidscoördinator

Andere maatregelen om te anticiperen op juridische vervolging. Regelmatige multidisciplinaire simulatietraining rond kritische situaties: bewezen effect op klinische efficiëntie en foetale uitkomst Open communicatie, zowel multidisciplinair als binnen de eigen discipline Fresh pair of eyes Leren uit gemaakte fouten, ook uit near misses.

Besluit Van vroedvrouwen en andere hulpverleners wordt verwacht dat men voorbereid is op ongunstige wendingen in het geboorteproces en hier adequaat op reageert. Vroedvrouwen moeten informed decisions kunnen maken op basis van de huidige evidentie binnen hun discipline en hebben bij voorkeur en positieve attitude ten opzichte van onderzoek. Onderwijsinstellingen, werkgevers en beroepsgroepen dienen vroedvrouwen aan te sporen tot het gebruik van evidence-based strategieën en de toegang tot evidentie te faciliteren.

Besluit Op de afdeling: Anticiperen op risicosituaties door implementatie van richtlijnen of protocollen Training voorzien Open communicatie op de werkvloer stimuleren EBM faciliteert het spreken van eenzelfde taal over verschillende disciplines heen en laat een objectieve discussie over de praktijk toe.