Culturele & religieuze aspecten op de werkvloer Not done ! Go for it ! Ok, but …! What’s the problem ? How obvious.

Programma 10 u 30: Werkwijze & bedoeling workshop 10 u 35: Kennismaking culturele diversiteit 10 u 45: Invalshoeken omgaan met verschillen 11 u : Carrousel uitwisselingstafels 11 u 30: Plenaire toetsing & onderzoek 11 u 50: Evaluatieronde

Culturele of levensbeschouwelijke verschillen op de werkvloer mogelijk ? We zijn allen gelijkwaardig, maar niet gelijk. Verschillen zijn realiteit. Neutraliteit bestaat niet. Alles is mogelijk, niet alles is wenselijk.

Overzicht mogelijke vragen Verlof omwille van religieuze redenen Lang verlof Aanpassing van de werkuren Aanpassing van de kledingcode Aanpassing van voeding op de werkvloer Bidden op het werk Man / vrouw verhoudingen Uitoefenen beroepstaak Aanpassing fysieke werktaken en werkomgeving

Ideologische clash ?

Confrontatie van culturen ?

Europese richtlijn verplichting redelijke aanpassing ° 27 november 2000

‘Weg van’ religie en cultuur ? Meest voorkomende vraag Aangepaste werktijden Lange vakantie Legitiem : wettig & aanvaardbaar

Pragmatische of principiële keuzes ? Verschil tussen politiek discour en bedrijfswereld waar economische logica van efficiëntie en effectiviteit Praktische bezwaren

De realiteit op de werkvloer Redelijke aanpassingen reeds onbewust aanwezig Meer pragmatische dan principiële keuzes Informeel beslissingsniveau, meestal onderaan de hiërarchische ladder Zowel van religieuze als persoonlijke aard

Noden van org & bedrijven ° Wat is een redelijk verzoek ? Wanneer is er sprake van een legitieme weigering ? ° Geval per geval vs geformaliseerd ? ° Welke overlegorganen, wie betrokkenen ? ° Hoe omgaan met weigering ? ° Hulp van externen ?

Oplossingsniveau Geval per geval ° onderlinge afspraken ° lage hiërarchie ° mondeling ° lokaal + contextueel + depolitisering - ongelijkheid ts wn’ers - rechtsonzekerheid Formalisering ° kaders & procedures ° overleg ° schriftelijke neerslag ° sector of bestuurlijk nivo + voordeel vr alle wn’ers + duurzaam - minder flexibel - stigmatiserend / groepsm atig

Weg van de minste weerstand ! Omgaan met diversiteit = evidentie. Alles is bespreekbaar. Inspraak vs tevredenheid. Religie & cultuur is persoonsgebonden.

De weg van de minste weerstand ? Indien geen nadeel, zelfs voordeel - kwaliteit dienstverlening, product - andere werknemers - klant Uitgaan van haalbaarheid - organisatorisch : werkregeling, afspraken op informeel niveau - ideologisch is complexer en moeilijker hanteerbaar

De weg van de minste weerstand ? Uitgaande van respect - Universele rechten van de mens - Gelijkheid man / vrouw, werknemers onderling - Van mens tot mens Pragmatiek - geen keuze in selectie - grote vraag omwille van regio,..

Weg van de minste weerstand ? Procedure - Betrokkenen - Beleidsniveau LET OP ! - Niet uitgesproken ‘wrevels’, standpunten - Willekeur & omkeerbaar

Pragmatisme, gezond verstand en overleg “ De aanpassing moet het resultaat zijn van overleg waarbij iedereen meewerkt aan het vinden van een praktische oplossing van een probleem dat in de juiste context moet worden gezien. ” De natuurlijke weg … http :// unia. be / nl / publicaties - statistieken / publicaties / culturele - diversiteit - op - de - werkvloer Praktijken van redelijke aanpassingen in België, september 2010 ( centrum en VUB )

Aanpassing verlof & werkuren - religieuze feestdagen - aanpassen omstandigheidsverlof - uitzonderlijke situaties van verlof - werkuren aapassen ifv vasten

Aanpassing kledingcode - hoofddoek - turban - andere uiterlijke geloofstekenen - lange / korte mouwen, broek - tattoo, piercing,…

Aanpassing voeding - hallal - vegetarisch -( in aanraking met ) alcohol - dagdagelijks - occasioneel

Aanpassing werk - m / v verhoudingen - manier van begroeten, hiërarchie,… - bidden op de werkvloer - fysiek lichter werk tijdens de vasten - beroepstaken vs geloofsovertuiging

Uitwisselingstafels 1. Wat is de specifieke vraag ? 2. Welke zijn de ( vooropgestelde ) oplossingen ? 3. Welke argumentatie gaat ermee gepaard ? 4. Welke is de procedure en wie zijn de betrokkenen ?

Uitdagingen Welk idee of inzicht neem ik mee naar mijn organisatie / bedrijf ? caroline. in - gent. be Procesbegeleider diversiteit