Leeruitkomsten, LOT en flexibilisering Studiedag deeltijd, Vereniging Hogescholen 11 december 2014 Lucie te Lintelo

inhoud Intro leeruitkomsten Voorbeeld Discussie Leerwegonafhankelijke toetsing (LOT) Aandachtspunten voor pilots OCW?

1. Intro leeruitkomsten Leeruitkomsten beschrijven wat een student wordt geacht te weten, te begrijpen en te kunnen toepassen na afronding van een leerperiode. Een leeruitkomst geeft aan wat de student of afgestudeerde daadwerkelijk kan (Nuffic, 2013; zie Tuning-project). Programmaniveau Moduleniveau Leeruitkomsten / leeropbrengsten / competenties / eindtermen / eindkwalificaties: wat is het verschil?

Essentie leeruitkomsten De beschrijving moet verschillende leerwegen mogelijk maken, terwijl tegelijkertijd gewaarborgd wordt dat studenten voldoen aan dezelfde eisen en eindniveau: Niet alleen verschillende programma’s voltijd, deeltijd en duaal, maar ook verschillende routes binnen voltijd, deeltijd en duaal mogelijk maken Dit laatste vraagt om leerwegonafhankelijke toetsing en flexibele routes Erkenning dat meerdere wegen naar Rome leiden. Dat: mensen op verschillende manieren leren; ook elders (buiten school) leerervaringen opdoen; de methoden en kennis die de opleiding aanreikt niet de enige juiste hoeven te zijn.

Pilots flexibilisering uitwerking kabinetsbrief LLL (onder voorbehoud) Voorbereidingsfase: Beschrijf eenheden van leeruitkomsten (programma vastleggen niet nodig) Koppel EC aan leeruitkomsten Beschrijf welke leeractiviteiten mogelijk/nodig zijn en hoe de opleiding studenten hierbij faciliteert Beschrijf hoe leeruitkomsten (leerwegonafhankelijk) getoetst worden Geef aan hoe validering van leerresultaten, werkplekleren en tijd- en plaatsonafhankelijk leren een rol speelt Voorleggen aan NVAO Na akkoord tot uitvoering overgaan Evaluatie (met NVAO, inspectie, OCW)

2. Voorbeeld Hva 10 jaar geleden gestart met EVC: Hoe beschrijven we competenties op zo’n manier dat leerwegonafhankelijke toetsing mogelijk is, studenten en docenten ermee kunnen werken en er een makkelijke vertaalslag mogelijk is naar een (flexibel) onderwijsprogramma? Zie voorbeeld ‘marktonderzoek’ Per taakgebied zijn leeruitkomsten geformuleerd volgens een vast stramien: Kern taakgebied Beroepshandelingen die de student uitvoert Voorbeelden van bewijzen (beroepsproducten) Beoordelingscriteria die verwijzen naar het hbo-niveau

Hoe zijn we begonnen? Eisen aan formuleren van competenties/leeruitkomsten: Herkenbaar voor werkveld en representatief voor eindkwalificaties/landelijk profiel Meetbaar: voldoende houvast bij beoordeling (EVC/LOT), maar ook ruimte bieden aan variatie in de praktijk Alle opleidingen in zelfde format/zelfde systematiek Transparante relatie leeruitkomsten, EVC en curriculum Realistisch (in aantal en uitwerking) Samenhangende eenheid en onderscheidend ten opzichte van andere eenheden Duurzaam: kunnen we er een aantal jaren mee vooruit?

Hoe kwam formulering tot stand? In overleg met werkveld adhv twee vragen: 1. Wat doet beroepsbeoefenaar? 2. Wanneer doet hij het goed? Hbo-kerntaken en vraagstukken Wat is een hbo-manier van werken? Welke handelingen horen daarbij? Generieke competenties en indicatoren In welke producten wordt resultaat zichtbaar? Clusteren tot kerncompetenties (DD/hbo-standaard) Clusteren in ± 10 taakgebieden

Toepassing voor student en docent Student met veel ervaring: kan op basis van portfolio-assessment aantonen in hoeverre leeruitkomsten worden beheerst (versnelling) Docententeam gebruikt de leeruitkomsten als leerdoelen van het semesterprogramma: personalisering onderwijs naar tijd, plaats, inhoud en vorm is mogelijk maar wordt vaak nog beperkt ingevuld (groeimodel)

Randvoorwaarden Werken met leeruitkomsten vraagt om: Deskundige docenten die beroepspraktijk goed kennen en over brede kennisbasis beschikken Regelmatig kalibreren: eenduidigheid bevorderen door afstemming over leer/werkactiviteiten, bewijzen en beoordeling om ‘grijze gebied’ zo klein mogelijk te houden Bij beoordeling van complexe beroepsproducten en portfolio-assesments: twee beoordelaars

3. Discussie Rol BoKS? Geen EC koppelen aan werkplekleren Formulering leeruitkomsten: met werkveld, afstemming binnen domein/instelling en/of LOO? Welke verbeteringen zijn mogelijk/nodig? ???

Aanschuif- of intekentoets Portfolio-assessment 4. Verschillende vormen van LOT ( vrij naar S. Muizelaar/denktank HU, 2011) leerwegonafhankelijk Aanschuif- of intekentoets Scheiding onderwijs en toets. Verschillende leerwegen, zelfde toets Portfolio-assessment Scheiding onderwijs en toets. Verschillende leerwegen, verschillend bewijs Klassiek Iedereen zelfde leerweg en toets Personaliseren Integratie leerweg en toetsing, op individu afgestemd Aanbod-gericht Vraag- gericht leerwegafhankelijk

toekomst Wat zijn aandachtspunten voor uitwerking in de pilots flexibilisering? Wat kunnen we hierin samen doen? L.te.lintelo@hva.nl