Risicobeoordeling WFZ - rol en betekenis jaarstukken - Herman Bellers directeur WFZ

Agenda Ontwikkeling WFZ Waardering activa Methodiek risicobeoordeling

Ontwikkeling WFZ

Garanties kort en lang

Deelname Percentage WFZ-deelnemers in de sector Ziekenhuizen (alg. en cat.)85% Gehandicaptenzorg79% GGZ68% Ouderenzorg50%

Sectorale verdeling garanties

Waardering activa

Waardering activa (1) Hard: uitgaven in € (= waarde?)  Realiseerbare waarde: a.Bedrijfswaarde (indirecte obw) b.Directe verkoopwaarde Lager? Impairment (NB: leningcontracten)

Waardering activa (2) Ad a Toekomstige kasstromen? Discontovoet? Ad b Contract? Vergelijkbare transacties?

Waardering activa (3) WFZ: executiewaarde (directe verkoopwaarde) Zoveel taxateurs, zoveel taxaties Scenario’s, grote bandbreedte Ervaring: laag! WFZ: uitgangspunt = 0

Risicobeoordeling WFZ

Zekerheidsstructuur WFZ 1.'Spaarvarken' (plm. € 235 mln.) 2. 'Collectebus' (obligoregeling) –3% geborgde leningen (plm. € 260 mln.) 3.Achtervang Rijk (Rijksgarantie) –Ongelimiteerd in omvang Structuur voor financier irrelevant Intern van groot belang (obligo)

Werkwijze 1.Toelating (selectie aan de poort) –Formeel (statuut) –Risico (kredietwaardigheid organisatie) 2.Garantieverlening –Zorgactiva? –Risico (analyse businessplan) 3.Financieringsarrangement –Derivaten? –Rente/beschikbaarheidsrisico

Gevolgen overheidsbeleid voor WFZ (1) Lopende garanties: hoger omgevingsrisico, maar onomkeerbaar Belang risicomanagement groter => Risico bewaking

Gevolgen overheidsbeleid voor WFZ (2) Risicobewaking WFZ: –Periodieke herbeoordeling –Verhoogde bewaking –Fusietoets –Financiering / derivaten –Splitsing/verkoop 'Zekerheden' meer centraal: –Hypotheekinschrijving –Zorgverzekeraar, RvT, Medisch specialisten

Gevolgen overheidsbeleid voor WFZ (3) Nieuwe investeringen: risico = kans x gevolg => 1.Kritische beoordeling / selectieve toekenning garantieverzoeken 2.Garantieplafond (beperken impact) 3.Aandeel ongeborgd

Risicobeoordeling (1) 1.Juridische structuur (vervlechtingen?) 2.Activiteiten / risico + omzetaandelen 3.Externe ontwikkelingen (macro/sectoraal/regionaal/lokaal) 4.Eigen plannen (investeringen, fuseren, etc.) => "integraal risicoprofiel"

Risicobeoordeling (2) Kernvariabelen 1.Exploitatie 2.Vermogen 3.Liquiditeit 4.Sturing en beheersing (systeem) 5.Management (Bestuur + laag eronder; RvT) -Treasurymanagement -Risicomanagement? -Evt. bouwmanagement => Beoordelingscriteria contextafhankelijk

Risicobeoordeling (3) Investeringsplan: Ontwikkeling zorgprocessen Strategische analyse (omgeving, beleid) Financiële haalbaarheid –Meerjaren kasstroom overzicht –Realisme uitgangspunten –Scenario- / gevoeligheidsanalyse

Aandachtspunten WFZ 'Eenzijdig optimisme' bij aannames –Productiegroei, marktaandeel, prijsontwikkeling Fusies / reorganisatie –Adm./ fin. / ICT: integratie onderschat –Sturingsinformatie onbetrouwbaar –Posities en verantwoordelijkheden –Aandacht intern gericht

Aandachtspunten WFZ Grote efficiencywinsten (>verleden) Verkoopopbrengsten grond/gebouwen –onzeker / incidenteel Omvangrijke verhuur: –m2 prijs –Contracten? Flexibiliteit (knipmomenten; huren; personeel) => beïnvloedbaarheid

'Planning Fallacy' "Plans and forecasts that: Are unrealistically close to best-case scenario's Could be improved by consulting the statistics of similar cases". (Kahneman) Literatuur: B. Flyvberg

Optimistic Bias "Most of us view the world as more benign than it really is, our own attributes as more favorable than they really are, and the goals we adopt as more achievable than they are likely to be. We also tend to exaggerate our ability to forecast the future, which fosters optimistic confidence". (Kahneman).

Pas op! "We focus on our goal, anchor on our plan, and neglect relevant base rates, exposing ourselves to the planning fallacy We focus on what we want to do and can do, neglecting the plans and skills of others

Pas op! Both in explaining the past and predicting the future, we focus on the causal role of skill and neglect the role of luck. We are therefore prone to an illusion of control. We focus on what we know and neglect what we do not know, which makes us overly confident in our beliefs".

Samenvatting risico beoordeling (1) Aannames komen nooit (precies) uit Subjectieve inschatting: hoe aannemelijk is een tegenvaller? Gevolgen hiervan ('rimpeling' of 'stort het kaartenhuis in elkaar'?) Beïnvloedbaarheid?  scenario denken / gevoeligheidsanalyse ('stel dat')

Samenvatting risico beoordeling (2) Vermijd 'groupthink', 'optimism-bias' / bevorder rationeel en zakelijk denken  hanteer een systematische aanpak  organiseer tegenspraak (betrek onafhankelijken / externen erbij)  gestructureerde risicoanalyse  'prospectief terugkijken' voor de start

RM literatuur Kahneman, D., (2011), "Thinking, fast and slow", Penguin Books Ltd, England. (los van RM: zeer aanbevolen) Evans, D., (2012), RQ, "Hoe risico- intelligentie zorgt voor betere beslissingen in onzekere situaties", Maven Publishing B.V., Amsterdam.

RM literatuur Fröhlichs, G., Halman, J., (2006), "Concrete aanpak projectrisico's; diagnose en beheersing van risico's in tien stappen", Projectie ,Tijdschrift voor projectmanagement, Uitgeverij Lakerveld b.v. Taleb, N., (2008), "De Zwarte Zwaan; de impact van het hoogst onwaarschijnlijke", Uitgeverij Nieuwezijds, Amsterdam.