Passend onderwijs De (on)mogelijkheden van onderwijs en de dynamiek binnen het jeugddomein Prof.drs.Dolf van Veen Amersfoort, 6 oktober 2011 Regionale conferentie Passend Onderwijs Eemland

Inhoud korte presentatie Passend onderwijs en de jeugdzorg: waarom ook al weer?  ambities en voorbeelden  referentiekader Passend onderwijs 30 september 2011 Veranderingen in het jeugddomein: wat, waarom en wanneer?  brief Stelselwijziging Zorg voor Jeugd 30 september 2011  overzicht jeugdzorg Bestuurlijke samenwerkingsopgaven... ... het praktisch belang voor jeugdigen, ouders en scholen... ... en opdrachten en keuzen

Passend onderwijs en de jeugdzorg Waarom ook al weer samenwerken? ambities en voorbeelden minder onderwijs en jeugdzorg in speciale voorzieningen  jeugdzorg groeit 7,4% per jaar  3% in zorg, groei loopt terug van 17% naar 8.5% 2006/09  speciale onderwijszorg licht/zwaar po/so is 8.8% in vo/vso 17.2  groei tussen 2003 en 2009 samen is 15%, zware zorg 65% snellere, betere/passende en dus afgestemde en waar nodig ‘geïntegreerde’ dienstverlening in basisvoorzieningen herstel van het gewone leven (Wim ter Horst)  versterken van de opvoeding, eigen kracht en sociale netwerk  ondersteuning van professionals in de frontlinie  niet exporteren van jeugdigen maar importeren van oplossingen

Passend onderwijs en de jeugdzorg Waarom ook al weer samenwerken?

Ontwikkelingen in het jeugddomein Waarom decentralisatie van de jeugdzorg? RMO (mei 2011): ‘bevrijdend kader voor de jeugdzorg’  grote groei in toename doorverwijzingen jeugdzorg/J-GGZ et cetera  Savanna-effect: sterke roep om sneller en effectiever ingrijpen  teveel preventieve risico-analyses en route naar professionele interventies  te weinig aandacht voor pedagogische context en stimuleren positieve ontwikkeling (te veel voor stoornissen en behandeling  aandacht voor context en problemen niet individualiseren  inzet op civil society en ‘ontzorgen’ RMO bepleit aandacht voor:  meer ouderbetrokkenheid bij school  versterking pedagogisch handelen van professionals in school en opvang; beschikbaarheid goede specialistische ondersteuning

Ontwikkelingen in het jeugddomein Waarom decentralisatie van de jeugdzorg? werkgroep Toekomstverkenning jeugdzorg (mei 2010) regeerakkoord VVD en CDA (2011) Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (mei 2011): ‘bevrijdend kader voor de jeugdzorg’ Bestuursafspraken 13 juni 2011 brief Stelselwijziging Zorg voor Jeugd 30 september 2011 brief VNG reactie VNG tav AO jeugdzorg (5 oktober 2011)  Opvoeden versterken in de praktijk (september 2011)

Ontwikkelingen in jeugd(zorg)domein

Nieuwe taken gemeenten vrijwillige en civielrechtelijke functies Bureau jeugdzorg de gehele geïndiceerde jeugdzorg GGZ voor kinderen en jongeren (zorgverzekeringswet & awbz) zorg voor (licht) verstandelijk gehandicapte kinderen (awbz)  Plus! verlaging van de IQ-grens in de awbz-aanspraak decentralisatie van de begeleidingsfunctie awbz naar wmo veranderingen in het persoonsgebonden budget wetsvoorstel Werken naar vermogen bezuinigingen

Ontwikkelingen in het jeugddomein Opdracht aan gemeenten gemeenten zijn vanaf 2016 financieel en uitvoeringstechnisch verantwoordelijk voor de uitvoering van alle jeugdzorg die nu onder het Rijk, provincies, gemeenten, AWBZ en de ZvW valt inrichting van één financieringssysteem voor de jeugdzorg, dat het huidige preventieve beleid omvat, de huidige vrijwillige provinciale jeugdzorg, de jeugdzorg aan licht verstandelijk gehandicapten (lvg) en de jeugd-ggz, jeugdreclassering en jeugdbescherming centra voor jeugd en gezin dienen bij de overheveling naar de samenwerkende gemeenten als front office voor alle jeugdzorg van de gemeente  5/10/2011 VNG: ‘De wettelijke verplichting tot vorming van CJG’s vinden wij een institutionele benadering die niet past in de wetgeving die wij voor ogen hebben.’

Ontwikkelingen in jeugd(zorg)domein

Tijdsplanning transitie jeugdzorg decentralisatie jeugdzorg gaat gefaseerd, te beginnen met de begeleiding van thuiswonende licht verstandelijk gehandicapte jongeren in daarna volgen vanaf 2014 de jeugd-ggz, geïndiceerde jeugdzorg en als laatste de jeugdbescherming en de jeugdreclassering in 2016, en per mei 2013 moeten gemeenten financieel investeren in de aansluiting op de zorgplannen van Swv (Passend onderwijs)

Passend onderwijs en de jeugdzorg Bestuurlijke afspraken Referentiekader zegt:  onderwijs werkt samen met jeugdzorg en gemeenten  preventieve en curatieve zorg die onderwijs samen met ketenpartners kan bieden (als onderdeel van de basiszorg onder regie van het onderwijs/Swv zonder indicatiestelling)  extra onderwijszorg en arrangementen op school en in Swv met de jeugdzorg (en arbeidstoeleiding)  afspraken in regionaal zorgplan Swv, ook over de zorgtoewijzing, in op overeenstemming gericht overleg met gemeente(n) Bestuurlijke samenwerking is noodzakelijk  tussen gemeenten en scholen/Swv (bv. inzet opvoedingshulp/smw en CJG, relatie met zorgstructuur van het onderwijs/ZAT en inzet diagnostiek en jeugdzorg op scholen en zorgtoewijzing, ZAT en programma’s, huisvesting, leerlingvervoer, vsv, opvang e.d.)  per mei 2013 moeten gemeenten financieel investeren in de aansluiting op de zorgplannen van Swv (delen van jeugdzorg pas in 2014 over?)

Passend onderwijs Eemland vooruit Enkele basisgedachten tot besluit voor scholen, ouders en gemeenten is passend onderwijs een samenwerkingsopdracht inzet is goed onderwijs en talentontwikkeling voor alle leer- lingen; scholen en samenwerkingsverband realiseren regionaal continuüm van leerlingenzorg en (speciale) onderwijszorg, inclusief jeugdzorg vanuit het samenwerkingsverband maken schoolbesturen en gemeente(n) afspraken (zorgplan); onderwerpen zijn o.a.  goed functionerende zorg- en adviesteams en de inzet van kernpartners daarin (met name smw, lpa, jgz, j-ggz/bjz) en samenwerking met cjg’s in de regio  beschikbare preventieve en jeugdzorgprogramma’s in en om de school, ook voor bepaalde domeinen en doelgroepen (ontwikkelingsstimulering en opvang, achterstanden, lvg, vsv, arbeidsmarkttoeleiding, awbz)

Tot besluit Vergeet het speciaal onderwijs niet! Waar is de opvoedingshulp/CJG en de j-GGz in het zmok??? Waar is de jeugdzorg in de reboundprogramma’s? Waar is de sociaal-medische zorg in cluster 3-scholen? Geen monopolie en concurrentie (tussen CJG, ZAT, veiligheid, jongerenloket): wel infrastructuur en basis(afspraken) tussen gemeenten en onderwijs/Swv Ook bij weinig financiën en wettelijke vastigheid: samen optrekken en gezamenlijke strategie (en ondersteuning) Praktijkvernieuwing is geen projectenkermis of markt, maar veronderstelt principes, aanpakken/werkwijzen en vooral ook bestuurlijke samenwerking en (gedeeld) leiderschap, op alle niveaus (vergeet schoolleiders en coördinatoren van de leerlingenzorg niet, ook niet bij plannen voor deskundigheidsbevordering) en voor langere tijd!

Tot besluit concrete acties? samenwerkingsgroepen (klassenmanagement, ADHD, depressies, angsten en schoolfobie, agressie en pesten, (vak)didactiek, IB-ers/zoco, zorgteam/ZAT e.d.) deskundige ondersteuning en goede coaching van onderwijsmedewerkers goede voorlichting, samenwerking met ouders/leerlingen, schoolkeuzebegeleiding en waar nodig intensieve trajectbegeleiding bundeling van (handelingsgerichte) diagnostische expertise (multidisciplinair en intersectoraal) en consultatie: regionaal organiseren en decentraal uitvoeren, ook van belang bij zorgtoewijzing balans tussen infrastructuur en concrete acties!

Passend onderwijs Eemland Spoorzoeken en stappen vooruit zetten Veel succes bij de praktijkontwikkeling en samenwerking met gemeenten, ouders en jeugdigen, vrijwilligers en instellingen op gebied van welzijn, jeugdzorg, gezondheidszorg en veiligheid! Dolf van Veen Ambassadeur Samenwerken voor de Jeugd