De zes principes van goed toezicht bij.. Autoriteit Financiële Markten

De AFM Gedragstoezichthouder voor de financiële markten Rechtsopvolger (per ) van Stichting Toezicht Effectenverkeer Veel nieuwe taken tussen 2002 en medewerkers per Begroting 2006 € 73,7 mln gebaseerd op 499 fte Grotendeels gefinancierd door middel van heffingen Gevestigd in Amsterdam

Operationalisering doelstellingen AFM Bevorderen van de toegankelijkheid van financiële markt Bevorderen van de werking van financiële markt Borgen van het vertrouwen in financiële markt Toegankelijkheid voor vragers en aanbieders Eerlijke en adequate toegangseisen Indien nodig ontzegging toegang van marktspelers Kenbare normen die, samen met de handhaving ervan, een gelijk speelveld creëren Voldoende informatie die voor iedereen toegankelijk is Bescherming van de zwakkere belangen Normen die de eerlijkheid van transacties waarborgen Dat marktpartijen verantwoordelijkheid nemen bij incidenten (individueel en gezamenlijk)… …en waar nodig de AFM ingrijpt DoelstellingenDit betekent zorgdragen voor…

Wat is goed toezicht volgens ‘visie en strategie’? Kraakhelder de feiten kennen Juridisch en economisch juiste analyses Zorgvuldig en evenwichtig beslissen o.b.v. feiten en analyses Snel en scherp reageren als het er op aan komt

Risico’s “Haunting questions” voor toezichthouder: Waarom was u er niet? Waarom heeft u het niet gezien toen u er was? Waarom heeft u niet (tijdig) iets gedaan toen u het had gezien?

Selectiviteit bij vraag: toezicht of zelftoezicht 1.In welke mate conflicteren de doelen van de marktpartijen met de doelstellingen van toezicht? 2.Is de toegevoegde waarde van extern toezicht groter dan de verwachte kosten? 3.Kan de markt zelf toezicht uitvoeren? 4.Wil de markt zelf nu of op termijn toezicht uitvoeren? Het gaat hier niet zozeer om belangentegenstellingen binnen de onderneming zelf, maar in welke mate de ondernemingsdoelstelling (m.n. winstmaximalisatie) conflicteert met de toezichtdoelstellingen Deze vraag leidt in feite tot een “Cost Benefit Analysis”, welke voor elke nieuwe taak en grote wijzigingen in bestaande taken zou moeten worden uitgevoerd Deze vraag hangt samen met het ethisch besef van de markt, wat een functie van vele variabelen, b.v. ouderdom en aanwezigheid historie van schandalen Deze vraag hangt samen met bovenstaande vraag, maar b.v. ook met het organisatorisch vermogen van de markt Te stellen vragen Nadere beschrijving

Selectiviteit in taakverdeling AFM en marktpartijen Normbewaking & signalering Doorlopend toezicht 1.Invullen van de self-assessment 2.controleren en bespreken self- assessment 3.uitvoeringen toetsingen op locatie 4.geven van adviezen voor verbeteringen/aanpassingen 5.controle op uitvoering van gegeven adviezen (hertoetsing) 6.aanwijzingen/laatste waarschuwing 7.bestuurlijke boetes en/of intrekking van vergunning Zachte taken Harde taken Toezicht en handhaving Zeker AFM taak

Selectiviteit in het toezicht Administratieve lastenverlaging en ‘nalevingskosten’: gevolgen voor regelgeving en toezicht houden Normen principle-based vs rule-based; echter wel duidelijk en consistent. Principle-based toezicht vraagt meer van kennis, vaardigheden en beoordelingsvermogen van de medewerkers Risico- en bijdragemodel, issuelijsten Inschakelen marktpartijen, b.v. DSI, Stichting Financiële Dienstverlening, IAD’s

Slagvaardigheid Alertheid als centrale cultuurwaarde Dilemma zorgvuldigheid-slagvaardigheid (time-to-market) Geheimhoudingsplicht Pas op voor verkleving

Samenwerkend Met andere toezichthouders: DNB en internationaal Met handhavingsinstanties: OM, MOT, FIOD-ECD Met marktpartijen

Samenwerking met andere toezichthouders Uitgangspunt: eigen verantwoordelijkheid prudentiële en gedragstoezichthouder Wet maakt informatie-uitwisseling tussen financiële toezichthouders mogelijk Convenant DNB, PVK en AFM van september 2002 inzake coördinatie operationeel toezicht: vergunningverlening toezicht op bedrijfsvoering doorlopend onderzoek afstemmen toezichtmaatregelen geschillenregeling (nog nooit in werking getreden) Meldpunt Toezicht Overlap Evaluatie Convenant Nieuw Convenant met DNB per 15 november 2004

Onafhankelijk Van de overheid (ministerie, politiek) Van marktpartijen Van consumenten

Vier hoofdthema’s governance AFM Financiën (overheid) Instellingen onder toezicht Consument AFM 4. Kwalitatieve bedrijfsvoering: Voldoen aan alle kwaliteitseisen die we anderen opleggen Excellente controles en correctie-mechanismen. Efficiënt omgaan met middelen die door anderen beschikbaar gesteld worden 2a. Harde beïnvloedbaarheid: Minister bepaalt taken en bevoegdheden van de AFM. Minister kan algemene aanwijzingen geven AFM is onafhankelijk toezichthouder 3. Integriteit: De integriteit van het AFM personeel en de AFM besluiten dient buiten twijfel te staan. AFM maakt deel uit van de markt waarin we vertrouwen willen borgen AFM stelt eisen aan anderen Transparantie & verantwoording Beïnvloedbaarheid 1. Transparantie & verantwoording: Voorspelbare toezichthouder (doelen, normen, werkwijze en resultaten) Uitstraling van professionele autoriteit Helderheid verschaffen over besteding (publieke) middelen Binnen grenzen geheimhouding, vertrouwensrelatie en onafhankelijkheid 2b. Zachte beïnvloedbaarheid: Open dialoog met de markt -Creëer draagvlak -Ontsluiten deskundigheid AFM neemt feitelijk onderbouwde argumenten mee in haar overwegingen, maar heeft –en neemt- eigen verantwoordelijkheid Een andere belangrijke groep stakeholders wordt gevormd door de overige toezichthouders op de financiële sector

Transparant Externe governance: Panel van Vertegenwoordigende Organisaties Jaaragenda en jaarverslag Toepassing VBTB in P&C cyclus Publicaties o.a. InZicht Best Practice bij Kordes-Trofee: 'De AFM heeft een jaaragenda 2004 in het jaarverslag opgenomen met een verwijzing naar de pagina's in het jaarverslag waar wordt aangegeven in hoeverre deze aangekondigde activiteiten zijn gerealiseerd. De jury spreekt haar waardering uit voor deze best practice en hoopt dat het andere publieke organisaties tot inspiratie kan zijn.’

Professioneel Kernbegrippen: competent, betrokken, doelgericht, integer, transparant, samenwerkend, representatief Gericht op zowel publieke sector normen als private sector (Code-Tabaksblat) Komt terug in institutionele aspecten Resultaten zijn de echte toetssteen

Lastige kwesties bij de zes principes Selectiviteit: moet wetgever selectief zijn of toezichthouder ? “Overheid geeft aan welk niveau van handhaving zij nastreeft”. Hoe zit het dan met civiele aansprakelijkheid ? Slagvaardig: let op de keten als geheel en op de AWB ! Samenwerkend: geheimhoudingsplicht stelt grenzen ! Onafhankelijk: politiek krachtenveld is een realiteit; daarnaast is er spanning met selectiviteit. Transparant: leidt b.v. bij tarieven tot vragen over concurrentie t.o.v. landen die kruissubsidies geven en niet transparant zijn. Professioneel: inbreng vanuit markt nodig, implicaties voor kosten.