Lokale verkiezingen 14 oktober 2018.

Presentatie over: "Lokale verkiezingen 14 oktober 2018."— Transcript van de presentatie:

1 Lokale verkiezingen 14 oktober 2018

2 Waarom gaan we naar de stembus?
Waarom zijn verkiezingen belangrijk? Omdat de stem van elke burger mee bepaalt hoe de grote machine Vlaanderen de volgende vijf jaar zal draaien. Het filmpje schetst het beeld van verkiezing tot de werking van het parlement en het samenspel met de regering.

3 In de gemeenteraad! Rechtstreeks verkozen
Verkozen van lijsten (max evenveel kandidaten dan zetels in gemeenteraad) Verkozenen ambtenaar Voor een periode van 6 jaar Aantal leden is afhankelijk van grootte gemeente Komt minstens 10 maal per jaar samen Vergaderingen zijn openbaar Bevoegdheden: Verkiest college van burgemeester en schepenen ‘Alles wat van gemeentelijk belang is’ Gemeentelijk reglementen opstellen (politieverordenningen, subsidiereglementen, …)

4 Hoe verlopen verkiezingen?
Kiezer stemt voor Gemeenteraad College van burgemeester en schepenen Wanneer de gemeenteraad is verkozen. Verkiest ze op haar beurt het college van burgemeester en schepenen. Na het tellen worden de zetels in de gemeenteraad verdeeld, volgens de verkiezingsuitslag. In ons systeem haalt één partij (bijna) nooit de meerderheid. Er is dus niet één partij die alleen de gemeente kan besturen. Daarom zal de partij of het kartel met het meest aantal zetels proberen om een coalitie te vormen met andere partijen. Die coalitie vormt de meerderheid. De andere partijen in de gemeenteraad vormen de oppositie of minderheid. De coalitie moet een meerderheid van de zetels in de gemeenteraad hebben zodat de toekomstige gemeenteraad er zeker van is dat haar initiatieven zullen gesteund worden. Ze heeft de meerderheid als ze minstens één zetel meer heeft dan de helft van alle zetels. Het aantal zetels in de gemeenteraad hangt af van het aantal inwoners. De partijen van de meerderheid stellen hun schepenen voor aan de gemeenteraad. De sterkste partij binnen de meerderheid krijgt de meeste schepenen. De burgemeester en de schepenen vormen het schepencollege. Het aantal schepenen hangt ook af van het aantal inwoners. De schepenen helpen de burgemeester bij zijn/ haar taken. De burgemeester, de schepenen en de gemeenteraadsleden vormen de gemeenteraad.

5 Voorbeeld Meerderheid levert burgemeester en schepenen

6 College van burgemeester en schepenen
Bestuurt de gemeente Uitvoerend orgaan Wordt verkozen door de gemeenteraad Beslissingen worden gezamenlijk genomen Elke schepen heeft zijn eigen bevoegdheden Beslissingen genomen door het college gaan naar gemeenteraad voor stemming Het college is een ‘collegiaal’ orgaan, wat wil zeggen dat alle beslissingen gezamenlijk moeten worden genomen. Eén schepen kan dus in theorie niets alleen beslissen. Wel is er in de praktijk een soort taakverdeling tussen de schepenen, waardoor elke schepen één of meer beleidsgebieden krijgt toegewezen, bijvoorbeeld ruimtelijke ordening, leefmilieu, cultuur, sport, jeugd, openbare werken, welzijn, burgelijke stand. Elke schepen moet ervoor zorgen dat de beslissingen betreffende zijn eigen materies goed voorbereid op het college komen, maar het is het college dat de voorstellen uiteindelijk goedkeurt of verwerpt. In de praktijk beschouwt elke schepen zijn beleidsdomein als zijn werkterrein en heeft hij vaak een doorslaggevende stem in het beleid ter zake. Het college van burgemeester en schepenen is in de eerste plaats een uitvoerend orgaan. Het college heeft geen algemene bevoegdheden zoals gemeenteraad, maar wel toegewezen bevoegdheden. Het college is slechts dan bevoegd wanneer de wet het uitdrukkelijk bevoegd maakt. Het college heeft twee soorten bevoegdheden of taken: taken van gemeentelijk belang en taken van algemeen belang. Wanneer het college een beslissing heeft genomen, gaat die beslissing terug naar de gemeenteraad. Zij deze beslissingen stemmen. Daarom is het belangrijk dat het college de meerderheid van de gemeenteraad achter zich heeft.

7 Leg hierbij uit dat de schepenen en burgemeester wordt verkozen door en vanuit de gemeenteraad. Grotere partijen leveren het meest aantal schepenen.

8 Burgemeester Hoofd van de gemeente Politiebevoegdheden
Hij heeft verschillende taken en verantwoordelijkheden: -Hij is de voorzitter van het college van burgemeester en schepenen, dat de gemeente bestuurt. -Hij vertegenwoordigt de regeringen in zijn gemeente. In die functie is hij ervoor verantwoordelijk dat de gemeente de wetten van de federale regering en de decreten van de Vlaamse Regering naleeft. -De burgemeester is verantwoordelijk voor de veiligheid, rust en orde in de gemeente. Hij is het hoofd van de lokale politie, en kan de politie dan ook bepaalde opdrachten geven. De burgemeester kan bijvoorbeeld vragen dat er bij een belangrijke voetbalmatch meer politie aanwezig is in het voetbalstadion en in de straten errond. Vaak werken verschillende gemeenten samen in grotere politiezones. Dan nemen de burgemeesters van die gemeenten de beslissingen samen. -Een burgemeester wordt soms ook een 'burgervader' genoemd. Dan bedoelt men dat de burgemeester dicht bij de inwoners staat, meeleeft met de bevolking en luistert naar wat er leeft in de gemeente.

9 Belangrijke bevoegdheden voor verenigingen op lokaal niveau
Cultuur Jeugd Integratie Vrije tijd Onderwijs Evenementen Welzijn Gebouwen Ontwikkelingssamenwerking Duurzaamheid En zoveel meer….

10 Wat zijn politieke partijen?
Vereniging van personen (je kan ook lid worden) Met gelijkaardige ideeën Een eigen programma Die deelnemen aan verkiezingen En zo het beleid willen voeren Een politieke partij is een groep mensen die ongeveer hetzelfde denken over het besturen van een land of een regio. Mensen die dezelfde mening hebben kunnen samen een politieke partij oprichten. Ze zullen hun ideeën in een partijprogramma neerschrijven en zo veel mogelijk mensen proberen te overtuigen van hun ideeën. Om in ideeën in de praktijk te brengen, zullen ze deelnemen aan verkiezingen.

11 Politieke partijen in Vlaanderen
De Kracht van je Stem: Een klare kijk op politieke partijen. Deel 2: Verschillen tussen politieke partijen (met Kris Deschouwer) -Filmpje duurt ongeveer 10 min. Indien er voldoende tijd is: is het zeker een aanrader om het af te spelen. Indien er niet voldoende tijd is: gebruik de volgende slides.

12 CD&V Logo: Staat voor: Christen-Democratisch en Vlaams
Wil beleid dat goed is voor wie sterk is, en sterk voor wie niet meekan Hecht veel belang aan relaties tussen mensen en zorg voor elkaar Wil goede ondersteuning voor gezinnen, verenigingen en zorgorganisaties Aandacht voor mensen die het moeilijk hebben en kwetsbaar zijn CD&V staat voor Christen-Democratisch en Vlaams. CD&V heeft als partijkleur oranje. CD&V wil werken aan een samenleving waarin mensen respect hebben voor elkaar en de omgeving. CD&V wil een beleid dat goed is voor wie sterk is, en sterk voor wie niet meekan. Wie vooruit wil moet worden gestimuleerd, zonder dat we iemand moeten achterlaten. De partij hecht veel belang aan de relaties tussen mensen en aan de zorg voor elkaar. Mensen ontmoeten elkaar in het gezin, de buurt, in verenigingen, op school, op het werk. CD&V vindt dan ook dat de overheid de gezinnen, het verenigingsleven en de zorgorganisaties in Vlaanderen goed moet ondersteunen. Er moet daarbij aandacht zijn voor mensen die het moeilijk hebben in het leven en daardoor meer kwetsbaar zijn. CD&V wil dat mensen kansen krijgen, maar ook dat mensen die kansen ook grijpen. De Vlaamse christendemocraten willen verder dat Vlaanderen zelf meer kan beslissen over wat de mensen in Vlaanderen echt raakt. Daarvoor moeten meer bevoegdheden van het federale niveau naar Vlaanderen komen. De voorzitter van CD&V is Wouter Beke. Meer informatie vind je op

13 Groen Logo: Wil zorg dragen voor de aarde, zodat we in gezonde wereld kunnen leven Vindt dat werk en economie moeten samengaan met een gezond leven en zorg voor het leefmilieu Wil zorg dragen voor zowel jong als oud, voor mensen die het moeilijk hebben en mensen van met een migratieachtergrond. Meer levenskwaliteit: aandacht voor milieu en natuur, minder armoede, meer gezond voedsel, meer tijd voor elkaar Groen Groen heeft als partijkleur groen. Groen wil dat we zorg dragen voor onze aarde zodat we in een gezonde wereld kunnen blijven leven. Groen vindt dat werk en economie moeten samengaan met een gezond leven en de zorg voor ons leefmilieu. Daarom hecht deze partij veel belang aan levenskwaliteit voor iedereen. Zowel voor jong als oud, voor mensen die het moeilijk hebben, voor mensen van vreemde afkomst. Met levenskwaliteit bedoelt Groen: meer aandacht voor het milieu en de natuur, minder armoede, meer gezond voedsel, meer tijd voor elkaar,... De voorzitter van Groen is Meyrem Almaci. Meer informatie vind je op

14 N-VA Logo: Staat voor Nieuw-Vlaamse Alliantie
Wil een onafhankelijk Vlaanderen Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen: wie kan werken, moet dit ook doen Wie in Vlaanderen woont, moet Nederlands leren praten Overheid moet besparen N-VA N-VA staat voor Nieuw-Vlaamse Alliantie. Voor de N-VA wordt België niet goed bestuurd door de vele tegenstellingen tussen Vlamingen en Franstaligen. Het is zoals een dokter die hetzelfde medicijn geeft aan twee patiënten met elk een andere ziekte. Vlaanderen en Wallonië kunnen beter hun eigen oplossingen bedenken voor hun eigen problemen, met hun eigen centen. De N-VA wil een samenleving waarin iedereen belangrijk is en mensen voor elkaar opkomen. Iedereen moet wel zijn verantwoordelijkheid nemen. Wie kan werken, moet dat ook doen. En wie in Vlaanderen komt wonen, moet Nederlands leren. Zo verstaan we mekaar en kunnen we goed samenleven. Maar ook de overheid moet zijn verantwoordelijkheid nemen en spaarzaam zijn. Een overheid die te veel schulden maakt en de mensen te veel belast, speelt met onze toekomst. De voorzitter van N-VA is Bart De Wever. De voorzitter van Jong N-VA is Tomas Roggeman. Meer informatie vind je op

15 Open VLD Logo: Staat voor Open Vlaamse Liberalen en Democraten
Vindt dat elk mens zo vrij mogelijk moet kunnen beslissen in eigen leven Overheid moet niet te veel regels opleggen Wil samenleving waarin iedereen evenveel kansen krijgt, maar waarbij mensen die kansen ook moeten grijpen Ondernemen moet gestimuleerd worden. Overheid moet zuinig zijn Bedrijven en mensen moeten zo weinig mogelijk belastingen betalen Open Vld Open Vld zijn de Vlaamse liberalen en democraten. Open Vld heeft als partijkleur blauw. Volgens Open Vld moet elke mens zo vrij mogelijk kunnen beslissen over zijn eigen leven. De overheid moet de burgers dus niet te veel regels opleggen of betuttelen. Open Vld gaat voor een open samenleving waarin iedereen evenveel kansen krijgt, maar waarbij iedereen ook gewezen wordt op zijn verantwoordelijkheid om die kansen te grijpen. De partij vindt het ook belangrijk dat bedrijven zo veel mogelijk kansen krijgen, want zij zorgen voor jobs. De overheid moet de burgers en de bedrijven daarom ook zo weinig mogelijk belastingen laten betalen. Gwendolyn Rutten is de voorzitter van Open VLD. Meer informatie vind je op

16 PVDA Logo: Staat voor ‘Partijd Van De Arbeid’ Marxistische partij
Mensen staan centraal, niet het profijt Komt op voor de zwakkeren in onze samenleving Wil sterke en regulerende overheid De Partij van de Arbeid van België (PVDA), in het Frans Parti du Travail de Belgique (PTB), is een marxistische politieke partij in België die ijvert voor een socialistische maatschappij.[1] Sinds 2008 is Peter Mertens de voorzitter. De PVDA/PTB is de enige nationale politieke partij met volksvertegenwoordigers in het federaal parlement (alle andere politieke partijen met parlementsleden zijn in België regionaal georganiseerd).

17 Sp.a Logo: Staat voor Socialistische Partij Anders Iedereen is gelijk
Belang van goed onderwijs, goede gezondheidszorgen, goede job met fatsoenlijk loon en gezond milieu. Dit moet toegankelijk en betaalbaar zijn voor iedereen Is voor een sterke herverdeling Sp.a Sp.a staat voor Socialistische Partij Anders. Sp.a heeft als partijkleur rood. Voor sp.a is iedereen gelijk. Waar we ook vandaan komen of hoe we er ook uitzien, we hebben dezelfde rechten en dezelfde plichten. We moeten allemaal kunnen rekenen op goed onderwijs, op goede gezondheidszorgen, op een echte job met een fatsoenlijk loon naar werken, op een dak boven ons hoofd, op een gezond milieu. Al die dingen moeten voor sp.a voor iedereen toegankelijk en betaalbaar zijn. Dat kan alleen maar als we samenwerken, als we de kosten delen, als iedereen zijn steentje bijdraagt. Wie het meeste kan en het meeste heeft wat meer dan wie minder kan of minder heeft. Zo helpen we mekaar vooruit. De voorzitter van sp.a is John Crombez. Meer informatie vind je op

18 Vlaams Belang Logo: Extreemrechtse partij
Wil een onafhankelijk Vlaanderen Er moeten zo weinig mogelijk vreemdelingen het land inkomen De islam is een probleem voor onze samenleving Meer aandacht voor veiligheid: er moet meer politie komen en strenger bestraft worden Gezin = Hoeksteen van de samenleving Vlaams Belang Vlaams Belang vindt een onafhankelijk Vlaanderen heel belangrijk. België mag voor de partij meteen worden afgeschaft. Vlaams Belang vindt dat er in Vlaanderen zo weinig mogelijk vreemdelingen mogen bijkomen. De partij vindt dat de Islam een probleem vormt voor onze samenleving. Vreemdelingen (mensen die dus niet over onze nationaliteit beschikken)  die zich niet willen aanpassen worden geacht het land te verlaten. De partij wil meer aandacht voor veiligheid. Ze pleit voor meer politie en vindt dat misdrijven streng moeten worden bestraft. Het Vlaams Belang hecht veel waarde aan het gezin, dat nog altijd de hoeksteen vormt van onze samenleving. Tom Van Grieken is de voorzitter van Vlaams Belang.

19 Links – rechts (simplistisch)
Belangrijk om hierbij te vermelden dat dit een simplistische weergave is. In de praktijk loopt het allemaal nogal door elkaar. Volgende zaken worden algemeen als ‘links’ beschouwd: Streven naar meer macht voor de economisch 'zwakken in de samenleving‘ Het toepassen van overheidsingrijpen Zorg voor het milieu (vooral als dit bereikt wordt door meer overheidsmaatregelen). Maatschappelijke verandering door emancipatie van vrouwen. Ondersteuning van minderheden, bijvoorbeeld door 'positieve' discriminatie of - minder omstreden als links doel - het bestrijden van discriminatie. Verzet tegen racistische en xenofobe denkbeelden en tegen etnocentrisch nationalisme. Het afschaffen van traditionele regels die als onderdrukkend worden ervaren Volgende zaken worden algemeen als ‘rechts beschouwd: Vrijheid: persoonlijk en economische vrijheid voor burger en bedrijfsleven. Minder overheidsregels Geen belastingverhoging: dit hindert de vrijheid De taak van de overheid is beperkt tot handhaver van de rechtsorde Internationale bescherming van de vrijheid Nadruk op de belangen van het individu en het bedrijfsleven Links Rechts

20 Wie kan er stemmen? Stemrecht met opkomstplicht:
Belgische nationaliteit Minstens 18 jaar Niet geschorst of uitgesloten zijn van het kiesrecht (na veroordeling, beschermde personen,…) Stemrecht zonder opkomstplicht: EU-burgers Niet-EU-burgers die minstens 5 jaar ononderbroken (wettig) in België verblijven Inschrijven op kiezerslijst voor 31/07/2018 Na inschrijving Opkomstplicht -Ga na wie opkomstplicht heeft, zich moet inschrijven of geen stemrecht heeft. -Indien van toepassing: moedig mensen aan om zich te laten registreren. Dit doen ze door met een ingevuld aanvraagformulier naar de dienst burgerzaken te gaan. -Er bestaat een apart inschrijvingsformulier voor Europeanen en Niet-Europeanen. De formulieren zijn voor elke gemeente identiek. -Voorzie een aantal inschrijvingsformulieren (en vul deze desnoods gezamenlijk in) -Ook wanneer niet iedereen of niemand stemrecht heeft, is het nuttig om verder te gaan met deze vorming. Extra informatie: -Euburgers mogen deelnemen aan de Europese verkiezingen -Niet Belgen hebben geen stemrecht voor: -federale verkiezingen -regionale verkiezingen -verkiezingen voor de provincieraad

21 Opkomstplicht In België geldt opkomstplicht en geen stemplicht.
Iedereen die in aanmerking komt om te stemmen, moet deelnemen aan de verkiezingen. Niemand kan verplicht worden om een stem uit te brengen op een lijst of een kandidaat: je mag blanco of ongeldig stemmen. Boetes voor wanneer je niet komt opdagen In België is er geen stemplicht maar een opkomstplicht. Dit wil zeggen dat je je op de dag van de verkiezingen naar het stemlokaal moet begeven. Je kan er echter voor kiezen om niet te stemmen. Dit doe je door blanco of ongeldig te stemmen. Indien je niet komt opdagen kan je daarvoor gesanctioneerd worden met een geldboete. Dit zal in praktijk echter niet vaak voorvallen.

22 Uitzondering opkomstplicht Volmacht

23 Voorzitters en bijzitters stem- en telbureau
Je kan opgeroepen worden als voor- of bijzitter Dit is een verplichting (anders: sanctionering) Kan in stem- of telbureau zijn Je moet heel de dag aanwezig zijn Je krijgt informatie over jouw taak Op de dag van de verkiezingen doet de overheid een beroep op burgers om het kiezen in de stemlokalen en het tellen van de uitgebrachte stemmen in goede banen te leiden. In aanloop naar de verkiezingen worden zij opgeroepen om te zitten in een stembureau of telbureau, als voorzitter of als bijzitter. De voorzitters van de stembureaus en de (plaatsvervangende) bijzitters worden aangesteld door de voorzitter van het hoofdbureau. In geval van verhindering moeten zij het hoofdbureau daarvan bericht geven binnen drie dagen na de kennisgeving. Voorzitters en bijzitters die niet komen opdagen op de dag van de verkiezingen worden vervolgd en kunnen een boete krijgen. De kandidaten van de deelnemende partijen mogen geen deel uitmaken van een stem- of telbureau. De partijen mogen wel getuigen afvaardigen die kunnen nagaan of de verkiezingen eerlijk verlopen. Stembureau Het stembureau zorgt er voor dat het stemmen in het stemlokaal goed verloopt. Het stembureau bestaat uit de voorzitter, vier bijzitters, vier plaatsvervangende bijzitters en een secretaris. Waar er digitaal gestemd wordt is er een extra bijzitter. Telbureau (stemopnemingsbureau) Het telbureau telt de papieren stemmen van een aantal stembureaus. Voor digitale stembureaus is er geen telling (stemopneming) nodig. Het telbureau bestaat uit een voorzitter, een secretaris, en twee tot vier bijzitters en plaatsvervangende bijzitters afhankelijk van het aantal te verkiezen raadsleden. Instructies In aanloop naar de verkiezingsdag krijgt de voorzitter de nodige praktische informatie over de taken van het bureau en het verloop van de stemming of de telling. Ook de bijzitters krijgen een brief met praktische informatie (locatie van het bureau, startuur, vergoeding).

24 Geldige stem Lijststem
-Moedig je groep aan om geldig te stemmen, enkel op die manier heeft het nut om naar het stemhokje te gaan.

25 Geldige stem Één of meer stemmen binnen dezelfde lijst
-Moedig je groep aan om geldig te stemmen, enkel op die manier heeft het nut om naar het stemhokje te gaan.

26 Geldige stem Lijststem en één of meerdere kandaten
-Moedig je groep aan om geldig te stemmen, enkel op die manier heeft het nut om naar het stemhokje te gaan.

27 Ongeldige stem (kan enkel op papier)
op verschillende kandidatenlijsten een voorkeurstem uitbrengt -Raad af om een ongeldige stem uit te brengen.

28 Ongeldige stem (kan enkel op papier)
op verschillende kandidatenlijsten een lijststem uitbrengt -Raad af om een ongeldige stem uit te brengen.

29 Ongeldige stem (kan enkel op papier)
op het papieren stembiljet kribbelt, tekent, woorden schrijft… -Raad af om een ongeldige stem uit te brengen.

30 Blanco stemmen Op papier: door geen vakje in te vullen
Stemcomputer: door het vakje blanco aan te kruisen -Raad af om een blanco stem uit te brengen,

31 En na de verkiezingen? Invloed blijven uitoefenen: Via je vereniging
Via adviesraden Het wil niet zeggen dat de verkiezingen achter de rug zijn, dat je geen invloed meer kan uitoefenen. Je kan als persoon of vereniging de verkozen politici steeds contacteren met je vragen. Daarnaast is het ook mogelijk in een adviesraad te gaan zitten. Er bestaan adviesraden over verschillende thema’s (bv. jeugdraad, cultuurraad, seniorenraad, sportraad, milieuraad, noord-zuidraad, welzijnsraad,…). Dit is echter afhankelijk van je gemeente. Deze adviesraden brengen doorgaans advies uit aan de verkozen politici en organiseren evenementen mbt hun thema.

32 Denk goed na en breng je stem uit op 14 oktober 2018!
Besluit Denk goed na en breng je stem uit op 14 oktober 2018!