De Zorg en de Markt: verkenningen Alan Ralston MD MA (PEMH) Psychiater GGZ Dijk en Duin / PBG Castricum Woordvoerder De GGZ Laat Zich Horen Woordvoerder Zorg Geen Markt

Bronnen Zorgbalans 2010, 2008, 2006 Trimbos: Jaarlijkse Trendrapportage GGZ (2010) SER: Overheid én markt: het resultaat telt! (2010) SCP Onafhankelijke bureaus o.a. PWC

Manifest Zorg Geen Markt Duurdere zorg Minder kwaliteit Minder samenwerking Meer bureaucratie Te weinig oog voor de lange termijn Aantasting solidariteit

Zorguitgaven

De uitgavengroei was in de periode groter dan in de voorgaande jaren.

Zorg uitgaven in %BBP 2009: Ruim 10%

“Het komt door de vergrijzing.” “De volumegroei was na 2003 de belangrijkste determinant van de uitgavengroei.” Zorgbalans 2010

Kosten: conclusies Zorgbalans 2010 Gereguleerde concurrentie niet opgezet om de macrokosten te beheersen Samenvattend is de conclusie dat er momenteel nog geen overtuigende aanwijzingen bestaan dat vrij onderhandelbare ziekenhuiszorg doelmatiger of kostenbesparend is in vergelijking met niet vrij onderhandelbare ziekenhuiszorg.

Kwaliteit: Zorgbalans 2010 Nog niet aan alle voorwaarden van gereguleerde concurrentie voldaan Informatie en transparantie over kwaliteit is essentieel; concurrentie alleen op prijs kent risico’s Bij gebrek aan voldoende kwaliteitsinformatie wordt op prijs geconcurreerd Kwaliteit speelt bij de zorginkoop nog een beperkte rol, de prijs geeft de doorslag Wie bepaalt wat kwaliteit is? Arbeidsproductiviteit omhoog: wie bewaakt de grens?

Groei in de GGZ Groei in ambulante contacten zonder daling in overige vormen.

De GGZ Markt – in actie ZVW WMO AWBZ Just. CureCare MILDMILD ERNSTIGERNSTIG

De GGZ is geen markt. Patiënten zijn geen consumenten Verzekeraars hebben andere belangen dan die van patiënten Stabiel product? Kwaliteitsinformatie? Concurrentie? Overheid moet wél blijven controleren: bureaucratie, pakketmaatregelen

Gevolgen: ‘De calculerende instelling’ Financiële onzekerheid Fusiegolf en zorgrationalisering Verschuiving van investering en doelgroepen: almaar ambulanter, weren van ‘dure DBCs’, cherry-picking, geen preventie Concurreren op prijs Stimulans in het systeem om veel patiënten binnen te halen en kort te behandelen.

Calculerend gedrag: binnenhalen en parkeren

‘De calculerende behandelaar’? Diagnose centraal Meer registratie/verantwoording, minder overleg/intervisie Minder professionele autonomie – minder kwaliteit Minder mogelijkheden tot samenwerking m.n. over de schotten van de financiering Upcoding – op termijn zorg duurder

Bureaucratie en markt Op macroniveau ontbreekt een totaalbeeld van de administratieve lasten in het zorgsysteem. Tot op heden is er in Nederland geen systeembreed onderzoek verricht naar administratieve lasten in de zorg. Dit is in een aantal andere landen wel gebeurd. Zo laten vergelijkingen tussen private en publieke zorgstelsels in de VS en Canada (Woolhandler et al., 2003) zien dat in deze landen private stelsels hogere administratieve lasten kennen dan publieke stelsels.

De calculerende verzekeraar

De burger/klant/patiënt: winnaars en verliezers Winnaar: de klant met milde problematiek, de rationele (bemiddelde) actor Verliezers: patiënten die belang hebben bij: Maatschappelijke reïntegratie Privacy Niet de stoornis maar de mens centraal/integraal Behandeling van complexe, ernstige, chronische problematiek

Manifest Zorg Geen Markt Duurdere zorg Minder kwaliteit Minder samenwerking Meer bureaucratie Te weinig oog voor de lange termijn Aantasting solidariteit

En nu? Spelers in het veld: gemankeerde representatie De overheid: verzwakt i.p.v. versterkt de representatie Beroepsverenigingen: “aan tafel” Instellingen: defensief

Waarden in de Zorg Solidariteit Rechtvaardigheid Menswaardigheid “It’s socialism for the rich, and the free market for the rest.” “If there’s hope, it lies with the proles.” That’s you and me.