Thema 2, week 1.4 Leerdoelen en instructiemodellen 22 september 2014 Periode 1 KOP ellen.vandenboomen@han.nl josje.heijnen@han.nl

Leerdoelen en instructiemodellen

Welkom Terugblik bijeenkomst 15 september Vooruitblik Theorie leerdoelen & vragen stellen Verwerkingsopdrachten Terugblik op hoofdpunten en opbrengst Afsluiting

Leerdoelen De student kan het belang van het formuleren van leerdoelen uitleggen. De student kan drie argumenten noemen waarom vragen stellen in de onderwijsleersituatie van belang is. De student kan de 5 doelen uitleggen die een leraar kan bereiken door het stellen van vragen. De student kan de vier criteria van het stellen van een vraag uitleggen. De student kan een onderwijsleergesprek onderscheiden van een klassengesprek en een sociaal gesprek

Leerdoelen voor deze les De student kan SMART leerdoelen en lesdoelen formuleren. De student kan vragen formuleren die het lagere orde leren en het hogere orde leren stimuleren. De student kan de vier criteria voor het stellen van een vraag herkennen en toepassen.

Terugblik Wat: feedback (tips/tops) geven op het lesvoorbereidingsformulier Tijd: 10 minuten Hoe: lesvoorbereidingsformulier in duo’s bespreken + aantekeningen maken met aandacht voor theorie Hulp: werken in duo’s Uitkomst: overzicht van tips / tops met betrekking tot het lesvoorbereidingsformulier Klaar: bespreken bevindingen met ander duo + korte klassikale bespreking Studenten bekijken klassikaal een lesvoorbereidingsformulier (zie bijlage). Studenten werken in duo’s. Ze overleggen en beschrijven hun bevindingen met betrekking tot het lesvoorbereidingsformulier. Het is de bedoeling dat studenten tips en tops geven met betrekking tot het formulier. Vraag ze hierbij nadrukkelijk te letten op de theorie uit de vorige bijeenkomsten kernonderdelen van DA model Lesfasen wel of niet beschrijving van de leerdoelen. Kijkend naar het lesvoorbereidingsformulier geldt dat de leerdoelen zeer matig uitgewerkt zijn. Neem dit als aanknopingspunt voor de start van de les.

Formuleren van leerdoelen Het nut van leerdoelen Formuleren van leerdoelen gekoppeld aan eindtermen inhoudscomponent gedragscomponent (kunnen + ) conditiecomponent Meetbaar Koppeling maken naar lesdoelen op het lesvoorbereidingsformulier. Formuleren van leerdoelen komt nadrukkelijk aan bod tijdens vakdidactiek. Kort bespreken maar niet diepgaang bepreken.

Soorten leerdoelen Leerdoelen Cognitieve leerdoelen Affectieve leerdoelen Sociale leerdoelen Motorische leerdoelen Soorten leerdoelen: in onderwijs ligt vaak nadruk op cognitieve leerdoelen. Belang bespreken van alternatieve leerdoelen en hoe je d.m.v. bijvoorbeeld keuze voor werkvorm meerdere soorten doelen in een les kunt integreren.

Verwerkingsopdracht leerdoelen Studenten hebben ter voorbereiding op deze les een aantal leerdoelen geformuleerd rondom het thema koala. Op basis van deze leerdoelen gaan ze aan de slag met deze opdracht. Bekijk de leerdoelen van je buurman/ buurvrouw Geef per leerdoel aan wat voor soort leerdoel er is geformuleerd. Pas (indien nodig) de leerdoelen zo aan dat ze voldoen aan de eisen rondom formulering en noteer deze nieuwe leerdoelen.

Na afloop van de opdracht een korte klassikale bespreking. Studenten krijgen een kaartje met daarop een voorwerp, activiteit, persoon enz. Middels vragen moeten zij erachter komen wat er op het kaartje staat. Er wordt niet verteld wat voor soort vragen studenten mogen stellen. Ook wordt niet aangegeven of de medestudent alleen met ja/nee mag antwoorden. Het gaat erom dat studenten zo snel mogelijk ontdekken wat op het kaartje staat  op deze manier link maken naar belang van goede vragen en het doelgericht stellen van vragen. Dit vormt de inleiding voor de theorie over vragen. Na afloop van de opdracht een korte klassikale bespreking.

Vragen stellen Het stellen van een vraag heeft altijd een doel: Contact Verzoek Aandacht sturen Stimuleren Controleren Handboek voor leraren hoofdstuk 3. We bespreken met name het stellen van vragen met betrekking tot de rode doelen.

Vragen stellen Waarom vragen stellen Het stellen van vragen is een effectieve groepsdidactische strategie. Zichtbaarheid van het denken Aansluiten bij voorkennis Effectieve beklijving van nieuw te leren informatie Welke vragen docenten stellen is bepalend voor de kwaliteit van het denkproces. Het doel van vragen stellen is dat leerlingen zich verbinden met het onderwerp. De mondelinge vraag is voor dit doel een krachtiger middel dan een opdracht of instructie, omdat de vraag een direct beroep doet op de betrokkenheid van de leerlinge en de aandacht van de leerling heel direct op het onderwerp richt.

Vragen stellen Brophy & Good (1986) onderscheiden 4 fasen bij het stellen van vragen: Het formuleren van de vraag Bepalen aan wie de vraag gesteld gaat worden Gelegenheid tot antwoorden De reactie op het antwoord Handboek voor leraren hoofdstuk 3

Vragen stellen 4 criteria bij het stellen van vragen (Ebbens & Ettekoven, 2013) Individuele aanspreekbaarheid Iedereen kan op bijdrage aangesproken worden Veiligheid Structuur en non-verbale kwaliteiten Leerlingen weten welke leeractiviteit verwacht wordt Wachttijd Tijd om over antwoorden na te denken Wachttijd 1 en wachttijd 2

Verwerkingsopdracht vragen stellen Bedenk een vraag rondom het thema “herfst” Stel deze vraag up tempo voor de klas en houdt hierbij rekening met de fasen van vragen stellen (Brophy & Good) en de criteria voor het stellen van een vraag (Ebbens & Ettekoven, 2013) Iedereen stelt up tempo als docent voor de klas een vraag en vangt een reactie op, rekening houdend met de 4 criteria. Wellicht een idee om studenten deze opdracht eerst in kleine groepen te laten oefenen. De groepsleden kunnen dan feedback geven en vervolgens worden een aantal personen gekozen om klassikaal hun vraag te stellen.

Afsluiting 1. Noteer een persoonlijk leerdoel voor deze week met betrekking tot het thema van vandaag. 2. Bedenk een vraag rondom dit thema waar je graag antwoord op wilt vinden in de komende week.

Thuiswerk Lezen Handboek voor leraren hoofdstuk 2.5 Effectief leren H3, H4 + H5 Voorbereiding thema 1.5 (wiki)