Mbo-docent: een waardenloos of waardenvol beroep Mbo-special, georganiseerd door de Kenniswerkplaats Rotterdams Talent Carlos van Kan Pedagoog/ onderwijskundig onderzoeker

Agenda 1.Model van professionaliteit van docenten 2.Handelen van docenten vanuit onderwijspedagogisch perspectief 3.Bumpy moments werkwijze 4.Onderwijspedagogische visies van docenten Bumpy moments bespreken met collega’s Onderwijspedagogische visies van docenten 2

1. Model van professionaliteit van docenten

Evidence based model van professionaliteit Afkomstig uit de geneeskunde Gaat uit van eenduidige oorzaak-gevolg relaties Gaat uit van vastgestelde doelen die op de meest effectieve wijze behaald dienen te worden Professional is uitvoerder van wat uit onderzoek effectieve interventies zijn gebleken De taal van evidence based onderwijs… Vgl. Biesta 2010, Good Education in an Age of Measurement

Memo voor scholen deelname project ‘leerKRACHT’

Value based model van professionaliteit 1 Gaat uit van symbolische interactie De student geeft op actieve wijze betekenis aan hetgeen hem of haar onderwezen wordt De docent intervenieert in het leven van een student, echter deze interventies zijn geen oorzaak van het leren van de student, maar mogelijkheden voor de student om te reageren en door te reageren te leren van de docent…

Value based model van professionaliteit 2 Onderwijs is meer dan het op de meest effectieve wijze bereiken van vooraf gestelde doelen Sommige middelen zijn effectief maar niet wenselijk In hun onderwijs proberen docenten te handelen in het belang van hun studenten In een open samenleving staat de vraag naar wat in het belang van de nieuwe generatie is altijd ter discussie

2. Handelen van docenten vanuit onderwijspedagogisch perspectief

Professionele handelingsruimte van de docent In hun pedagogisch-didactisch handelen moeten docenten telkens zoeken naar de juiste balans tussen vastgestelde kaders en (gepercipieerde) vrijheidsgraden. Het zoeken van deze balans vergt van docenten dat ze zich bewust zijn van hun handelen in hun onderwijspraktijk, en de doelen die ze met hun handelen nastreven (Ponte, 2009).

Het handelen van docenten Instrumenteel Hoe kan ik deze studenten een adequate rekenstrategie leren? Waardegeladen Vind ik het in het belang van mijn studenten dat taal en rekenen centraal geëxamineerd wordt?

Het handelen van docenten is altijd doelgericht Het handelen in een onderwijscontext is erop gericht van de bestaande naar een wenselijke situatie te komen (Biesta, 2009). Hoe die wenselijke situatie eruit ziet is niet eenduidig, dat heeft te maken met wat je in het belang van je studenten vindt. Hoe kun je docenten helpen te verhelderen wat ze in het belang van hun studenten vinden?

3. Bumpy moments werkwijze

Deelnemers aan de werkwijze 16 mbo-docenten werkzaam in niveau 3/4 in verspreid over de vier sectoren: Economie & Handel Zorg & Welzijn Techniek Landbouw

Stap 1 Video-opname van een reguliere les waarin veelvuldig docent-student interacties plaats vinden.

Stap 2 Selecteren van bumpy moments aan de hand van een met video opgenomen reguliere les Een bumpy moment verwijst naar een interactiemoment in de dagelijkse onderwijspraktijk waarin docenten (naar eigen inzicht) legitiem gehandeld hebben en waarin zij achteraf een legitiem handelingsalternatief kunnen aanwijzen (van Kan, Ponte, Verloop, 2010).

Identificeren van bumpy moments Bekijk het videofragment aandachtig met een collega Zoek naar een moment waarin: je een legitieme wijze van handelen waarneemt… en waarbij je tegelijkertijd ook een legitiem handelingsalternatief kunt bedenken…

Stap 3 Maken van story boards naar aanleiding van de gekozen bumpy moments.

Stap 4 Interpreteren van bumpy moments door docenten aan de hand van een dilemmastructuur Aan de ene kant vind ik het in het belang van de student dat… Aan de andere andere kant vind ik het in het belang van de student dat…

Voorbeeld gebaseerd op het BM van Barbara Aan de ene kant vind ik het in het belang van de studenten …hun werk te respecteren en ze de ruimte te geven naar eigen inzicht te werken… Aan de andere andere kant vind ik het in het belang van de studenten…mijn eigen inzichten op een praktisch wijze aan de studenten over te brengen…

Stap 5 Doorvragen op de antwoorden van de docent door herhaalde waarom-vraag stellen… …het kunnen werken naar eigen inzicht vind ik belangrijk omdat de studenten op deze wijze hun creativiteit ontwikkelen en zich gerespecteerd voelen…. Het op een praktische wijze overbrengen van mijn eigen inzichten vind ik belangrijk omdat studenten op deze wijze kunnen leren van mijn praktijkervaring…

Waarom vind je dit zo belangrijk voor de studenten? Kun je daar nog iets meer over zeggen? …

Inhoud van het bumpy moments interview Interpretaties van docenten van bumpy moments in termen van wat zij in het belang van hun studenten vinden. Een belangrijke vervolgstap is te analyseren welke thema’s in het interview naar voren komen als het gaat om het belang van de studenten. Hoe kom je deze thema’s in het bumpy moments interview op het spoor?

4. Onderwijspedagogische visies van docenten 1

Pedagogisch perspectief op wat docenten in het belang van hun studenten vinden Volgens Imelman (1995, p. 60) luidt de centrale pedagogische vraag als volgt: ‘Wie wordt wat wanneer hoe en waarom onderwezen?’ De cursief gedrukte aspecten van deze vraag dienen als analysevragen

Analyse kader gebaseerd op de centrale pedagogische vraag

Het belang van het expliciteren van onderwijspedagogische visies Waarom zou het van belang kunnen zijn dat docenten een pedagogische taal ontwikkelen om hun interacties met hun studenten te legitimeren? Beeld van de docent: uitvoerder - professional Verantwoorden van handelen: collegiale & publieke debat Onderwijs is een teleologische praktijk: de vraag wat is goed onderwijs is een open vraag…

5. Bumpy moments bespreken met collega’s

Terugkoppeling breakout- sessie Welke betekenis kan de bumpy moments werkwijze hebben in de context van teams in het mbo? Welk doel kan het bespreken van bumpy moments met je collega's dienen? Wat zijn voorwaarden om jouw bumpy moments met je collega's te kunnen bespreken? …

Pragmatisch-realistisch visie ‘Hier leiden we jongeren op tot nieuwe werknemers in een sector, die ik van binnenuit ken. Ik kan al mijn ervaring in kinderopvang en gehandicaptenzorg overdragen op een nieuwe generatie medewerkers. Het mooie aan mijn overstap van het werkveld naar het onderwijs, is dat alles wat ik zelf geleerd en ontwikkeld heb zo een plek krijgt.’ Corry Musters, Zorgcoördinator, studieloopbaan- begeleider, en docente Welzijn en Onderwijs

Kritisch-reflectief visie ‘Het is zo belangrijk dat je als professional steeds goed nadenkt over hoe je met je cliënt omgaat. Ik leg steeds de nadruk op de persoonlijke, menselijke kant van het beroep. Denk na over het waarom achter bepaalde handelingen. Waarom doen we het zo? En wat betekent dat voor de cliënt?’ Marlies Brusselaars, Docente Welzijn & Onderwijs

Beroeps-collectieve visie ‘In het zogenaamde hybride leren (leren in de praktijk) ervaren jonge mensen aan den lijve de mores van een bepaald beroep. Tijdens een stage bijvoorbeeld krijgen ze inzicht in welke verantwoordelijkheden het beroep met zich meebrengt en hoe anders er gehandeld wordt dan ze gewend zijn.’ Liefaard & Wessels, 2015, p. 119

Persoonsvormende visie ‘De jongen slikte het allemaal in, maar zijn boosheid groeide. Op zo’n moment investeer ik liever in een gesprek over hoe je zo’n probleem kunt oplossen op je stage. De behandeling van de goederenstroom in de detailhandel moet dan maar even wachten.’ Piet de Kant, docent Detailhandel

Functioneel-maatschappelijke visie ‘Deze jongens en meiden zijn de maatschappij. Ik wil dat mijn leerlingen op een verantwoordelijke manier meedoen in de maatschappij. Participatie is het sleutelwoord. Ze moeten gaan denken: Ik maak het verschil. Ik steel niet op het werk. Deze jongeren moeten straks de economie draaiende houden. Dan moet je gewoon integreren en meedoen.’ Theodoor van Baars, docent Detailhandel/Engels

Formeel-diplomerende visie ‘Hij bracht Mehmet discipline en een werkmentaliteit bij. ‘Werk is belangrijk’, zei hij. Gaandeweg zag hij in dat daarnaast diploma’s halen heel belangrijk is. Hij heeft daar bij Mehmet op gehamerd. ‘Je komt niet verder zonder diploma.’ Vader van Mehmet Eryigit (docent detailhandel)

6. Onderwijspedagogische visies van docenten 2

Wat vind je zelf waardevol? Lees aandachtig de stellingen door: 1.Zet individueel de uitspraken op volgorde van belangrijkheid (1 min) 2.Bespreek in tweetallen de volgorde die je hebt uitgekozen en waarom (10 min) 3.Geef een indruk van opvallende overeenkomsten en verschillen (4min)

Ik vind het belangrijk de student voornamelijk te zien als: 1.Iemand die wordt voorbereid om zoveel mogelijk direct inzetbaar te zijn in de beroepspraktijk 2.Iemand die wordt toegerust om de huidige beroepspraktijk te veranderen en te verbeteren 3.Iemand die wordt toegerust als representant en belangenbehartiger van een beroepsgroep 4.Iemand die wordt voorbereid op het deelnemen aan het maatschappelijk verkeer 5.Iemand die wordt begeleid in het ontdekken en ontplooien van persoonlijke kwaliteiten en ambities 6.Iemand die wordt voorbereid op het behalen van de vereiste examens en diploma’s voor het beroep 7....

Bedankt voor jullie interactie & constructieve bijdrage! Carlos van Kan