Workshop ouderen en armoede 7 mei 2015 Inspiratiedag ouderenzorg VVSG Workshop ouderen en armoede
Inspiratiedag ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Samenlevingsopbouw Sector Samenlevingsopbouw in beeld: In Vlaanderen en Brussel 9 instituten 8 regionale instituten (1 per provincie en 1 per grootstad) 1 Vlaams ondersteuningsinstituut Erkend en gesubsidieerd door Minister van Welzijn Relatief kleine sector met 240 VTE en vele vrijwilligers
Inspiratiedag ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Samenlevingsopbouw Onze opdracht: Een menswaardig leven voor iedereen bereikbaar maken, hier en nu Focus op maatschappelijk kwetsbare groepen We werken in groepen aan gemeenschappelijk ervaren knelpunten Met het oog op structurele oplossingen
Inspiratiedag ouderenzorg 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Samenlevingsopbouw Hoe gaan we te werk? We werken met de mensen zelf We werken met het beleid In samenwerking met relevante partners 3 rollen: werken aan directe oplossingen en gemeenschapsvorming ontwikkelen van sociaal innovatieve praktijken Sociale actie en debat Van project naar structurele oplossing
Inspiratiedag ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop Ouderen en armoede Ouderen bij Samenlevingsopbouw Doelgroep maatschappelijk kwetsbare groepen Meer dan 25% van de bevolking is 65 + 20% van 65+ leeft in armoede Centralisatie van dienstverlening en verdwijnende voorzieningen-netwerk in dorpen Versnipperd en gespecialiseerd dienstenaanbod Afbrokkelen sociale netwerken, vereenzaming Mobiliteitsproblematiek (vervoer en eigen conditie)
Inspiratiedag ouderenzorg 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeelden uit alle regio’s Zorgnetwerken Dorpsrestaurants Mobiel lokaal dienstencentrum Ouder worden in je buurt …
Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken https://www.youtube.com/watch?v=QUgnmcS3a0w Ontstaan in West Vlaanderen Klaar voor uitrol in gans Vlaanderen, beleidsoptie van Minister van Welzijn
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken Een zorgnetwerk is een lokale voorziening die een aanvullend dienstenaanbod brengt bij kwetsbare mensen. Dat gebeurt via nauwe samenwerking tussen de netwerkcoördinator, vrijwilligers en lokale actoren. De netwerkcoördinator stuurt de werking en bouwt bruggen tussen de verschillende partijen. Vrijwilligers ondersteunen kwetsbare mensen. Door het uitvoeren van bezoekjes of allerlei kleine zorgtaken worden eventuele verborgen noden opgemerkt door vrijwilligers. Deze verwijzen, waar mogelijk, door naar de passende dienst en signaleren nieuwe niet-beantwoorde noden.
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken Netwerkcoördinator: centrale figuur Schakelaar / matching tussen hulpvragers en vrijwilligers Vrijwilligers zoeken en begeleiden, administratieve opvolging - vrijwilligersbeleid… Schakelaar tussen lokale overheden, professionele diensten, verenigingen, sleutelfiguren, enz… …
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken De vrijwilligers: de onmisbare macht Worden lokaal ingezet om concrete hulpvragen op te volgen en (verjaardags)bezoeken te brengen, filmpje vrijwilliger link invoegen Uiteenlopende dienstverlening, naargelang de lokale noden Nieuwe netwerkvorming rond hulpvragers en signaalfunctie
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken SIGNAALFUNCTIE binnen zorgnetwerken Doelstelling: mensen bereiken die door professionele diensten nauwelijks of niet worden bereikt Opsporen van verborgen noden Vrijwilligers als de voelsprieten van het zorgnetwerk Via ondersteunende taken, via verjaardagsbezoekjes/huisbezoeken
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken Zorgnetwerken: opmerkelijke resultaten Mobiliseren sociaal kapitaal in dorpen, buurten Zijn een instrument om senioren en zorgbehoevenden langer kwaliteitsvol te laten thuis wonen via aanvullende taken Werken ondersteunend naar maatschappelijke kwetsbare gezinnen, kinderen, jongeren (armoedebestrijding) Pro-actieve functie i.k.v. onderbescherming en detectie verborgen noden (signaalfunctie)
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken Reële bijdrage t.a.v. aantal maatschappelijke evoluties Vermaatschappelijking van de zorg Nood aan meer solidariteit en sociale cohesie Stimulering vrijwilligerswerk, mobiliseren sociaal kapitaal
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken Rol Samenlevingsopbouw i.k.v. zorgnetwerken Innovatieve praktijkontwikkeling Inzet specifieke expertise, innovatief werken vraagt extra ??? 2005-2010: ontwikkeling concept: landelijke context – senioren en zorgbehoevenden 2011-2015: zorgnetwerken instrument i.k.v. armoedebestrijding (i.s.m. Cera): kwetsbare gezinnen en kinderen 2015-…: duurzame ondersteuningsstructuur voor zorgnetwerken en impactonderzoek (i.s.m. Cera), verdere uitrol in Vlaanderen
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Zorgnetwerken Projectondersteuning www.ontknoop.be, uitwisselingstafel zorgnetwerken, draaiboek, vorming, … Beleidswerk Adviesgroep zorgnetwerken (VVSG, steunpunt armoedebestrijding, …) NIEUW: DRAAIBOEK ZORGNETWERKEN – OP KOMST: VORMINGSMODULE VOOR VRIJWILLIGERS ROND DEONTOLOGIE EN SIGNAALFUNCTIE
Praktijkvoorbeeld: Dorpsrestaurants
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Dorpsrestaurants https://www.youtube.com/watch?v=DRlPSCZhKms Innovatieve praktijkontwikkeling RIMO Limburg Succesverhaal in Limburg: Meer dan 100 dorpsrestaurants In nagenoeg elke gemeente een initiatief
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Dorpsrestaurants Een voorziening in een buurt of dorp waar mensen regelmatig samen komen om te eten 4 G’s: goedkoop, gezellig, gezond, gemakkelijk Flexibele vorm van aanbod ontmoeting/ dienstverlening Inzet van vrijwilligers
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Dorpsrestaurants Dorpsrestaurants opmerkelijke resultaten: Meer dan 100 dorpsrestaurants in 44 Limburgse gemeenten Ontmoetingskansen als antwoord op vereenzaming Aanbod gezonde voeding Verkleinen kloof dienstverlening door informatie en aanbod Dorpsgemeenschap leeft
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Dorpsrestaurants Koepelwerking van Limburgse Dorpsrestaurants Ervaringsuitwisseling Gelijkaardige interesses Vrijwilligersvorming Voedselveiligheid Samen profileren Uitdagingen Drempels Onthaal Bereiken meest-kwetsbaren (sociale correcties)
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Dorpsrestaurants Hoe eraan beginnen? www.dorpsrestaurant.be Draaiboek ‘Dorpsrestaurants op het menu!’ Eventuele ondersteuning door samenlevingsopbouw
Mobiel lokaal dienstencentrum Praktijkvoorbeeld: Mobiel lokaal dienstencentrum
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Mobiel lokaal dienstencentrum Opzet: functies van een lokaal dienstencentrum dicht bij de mensen brengen gebruik makend van de bestaande infrastructuur in de verschillende dorpen of kernen. Per context creatief op zoek vb. gemeentelijk ontmoetingscentrum, school, lokaal jeugdbweging, … Samenwerken met aanwezig verenigingsleven Investeren in mensen (coördinatietijd), minder in stenen (infrastructuur) ‘De klaproos’ in Pepingen thema diabetisch
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Mobiel lokaal dienstencentrum Opmerkelijke resultaten: Mensen voelen zich gewaardeerd en betrokken want diensten komen naar hun toe Aanpak onderbescherming Opvang signalen
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Mobiel Lokaal Dienstencentrum – Voorbeeld Deerlijk PRAKTIJKVOORBEELD: DEERLIJK – 5 deelkernen Warme maaltijd: voorlopig 1x per maand per wijk/deelkern (haalbaarheid!) Aansluitend informatieve, vormende of ontspannende activiteit
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld: Mobiel lokaal dienstencentrum Invulling functies van LDC Deerlijk: Collectieve functies: warme maaltijd met daaraan gekoppeld een informatieve, vormende of ontspannende activiteit Individueel gerichte functies: o.a. hulp bij boodschappen, burenhulp, verjaardagsbezoekjes bij 80+, pedicure, kapster, …
Ouder worden in je buurt Praktijkvoorbeeld: Ouder worden in je buurt
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld 1: Ouder worden in je buurt Wat? Concrete gespreksmethodiek Zes gesprekken met een vaste groep senioren uit de buurt. Samenwerking met lokale zorgpartners om met signalen uit gesprekken aan de slag te gaan. Doel? vraag en aanbod voor ouderen beter op elkaar af te stemmen.
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld 1: Ouder worden in je buurt Meerwaarde? Tool om in gesprek te gaan. Inzicht krijgen in de wensen van ouderen zowel naar lokale zorgverstrekkers als naar het lokale bestuur. Mogelijkheid om ouderen actief betrekken in het lokaal sociaal beleid. Bevorderen van de samenwerking tussen de lokale zorgpartners.
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld 2 : Link woon-zorgnoden Pajottenland Projectverkenning met ouderen en zorgverleners via leertraject. Doel bezoeken: vanuit kennismaking met project geven ouderen, mantelzorgers en zorgverleners sterktes en drempels aan. Vervolg: Met deze input gaan we samen met ouderen en lokale partners in de gemeente aan de slag om oplossingen uit te werken.
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Praktijkvoorbeeld 2 : Link woon-zorgnoden Pajottenland Cohousingproject ‘De Okelaar’ - Wolvertem Dorpsrestaurant - Gooik Zorgcarrousel - Bever Abbeyfield - Brussel Intergenerationele volkstuin - Herne Lokaal mobiel dienstencentrum - Pepingen ‘ De Klaproos’
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Samenlevingsopbouw Ouderen belangrijke maar ook kwetsbare groepen in onze samenleving Zorg voor dragen! Praktijk bewijst dat outreachend werken lukt en zinvol is
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Samenlevingsopbouw Samenwerking opzetten met Samenlevingsopbouw Partners en organisaties worden betrokken bij opbouwprojecten Hulp die Samenlevingsopbouw kan bieden: Begeleiding bij opstart Coaching en ondersteuning tijdens project Advisering
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Samenlevingsopbouw Vragen? Bedenkingen? Koudwatervrees? Goesting?
Inspiratiedag Ouderenzorg VVSG 7 mei 2015 Workshop ouderen en armoede Samenlevingsopbouw Dankjewel! Meer info: www.samenlevingsopbouw.be