Systeemanalyse II Een theoretisch overzicht Wat is informatiesysteemontwikkeling? Waarom systeemontwikkelings-methoden? Systeemontwikkeling en projectmanagement Een methode voor strategische informatiesysteemplanning

Informatiesysteem I.S. Gegevens Mensen Middelen Procedures Gegevens- verzamelingen (Computer- toepassing) Informatiesysteem Informatie

Informatiesysteem Efficiënt Effectief

Informatiesysteem Doel Effectief Efficiënt Onderhoudbaar Gebruiksvriendelijk (intuïtief in het gebruik) Robuust / fool proof

Levenscyclus van een IS Na uitleg deze slide -> Relatieve kost van foutencorrectie doorheen de levenscyclus: Geen slide maar op het bord de verschillende waardes uittekenen zodat je een exponentiële curve krijgt : X-as : de verschillende fasen Y-as : aantal dagen in sprongen van 10

Problemen tijdens systeemontwikkeling Planning IS voldoet niet aan de verwachtingen Te snel een te groot project Kleine projecten ‘vlug vlug’ Communicatie en overdracht van kennis Slechte afspraken in verband met verantwoordelijkheden Oplossing: gebruik een methode Planning :Vb. Euro aanpassingen met deadline bankcommissie (controle-orgaan van de banken) 1/9/2002: veel banken waren te laat!!! IS voldoet niet : Vb. Slide van de ‘Schommel in de boom’ Te snel een te groot project : vb slide over ‘Resultaten van IT investeringen’ Kleine projecte te snel : vb. Access-projecten. In de eindevaluatie van vorige jaren staat vaak vermeld dat men te snel is beginnen programmeren zonder eerst te analyseren wat veel extra werk en extra tijd kostte Communicatie en overdracht van kennis : vb van de ‘Schommel in de boom’ maar ook refereren naar Extreme Programming

Bijdrage van methoden aan IS-projecten Professionalisering Opsplitsing van project (in fasen / fasering) Opsplitsing van systemen (in subsystemen) Uniforme aanpak (overdraagbare kennis) Documentatie

Termen Methodiek Methode Techniek Methodologie

Evolutie in methoden Volgt de evolutie in de ICT toepassingen Speed up calculations Speed up routine DP Speed up communications Speed up thinking Datamining – CRM – ERP – e-commerce – A.I. Hierna komen de Word slides om een aantal methoden en vooral het verschil tussen hen te illustreren Uitleg afkortingen: IE: Information Engineering: Grondlegger James Martin met commerciële achtergrond. ISP: Information Systems Planning SDM: System Development Method (van Nederlandse oorsprong in opdracht van bedrijven en uitgewerkt door de Cap Gemini Sogetti – CGS-groep, nu gefusioneerd met E&Y Consulting) ISAC: Information System work and Analysis of Change (in Zweden ontwikkeld samenwerking Universiteit en Bedrijfswereld) DSDM:???

IS-ontwikkeling en Projectmanagement Fase 1 Fase 2 Fase 3 … Fase-overgang Fase-afsluitende Documenten «Deliverables»

Het faseringsprincipe

Stringente fase indeling Typisch watervalmodel Relativering: Vervaging opdeling CASE-tools Spiraalproces van Boehm: iteratief en incrementeel R.A.D. (testen – inzetten – implementeren) Agile Programming / Extreme Programming

Plan van Aanpak Inhoudstafel PVA Achtergrond en doelstelling Achtergrond / context Doelstelling / opdrachtverklaring Deliverables Projectafbakening (scope) Uitgangspunten / succesvoorwaarden Projectrisico’s Uitgangspunten : Verwijzen naar de bijlagen en als « oefening » de verschillende uitgangspunten door de studenten laten onderverdelen in punten die te maken hebben met (voornamelijk) : TMS : Top management Support EUI : End User Involvement Teamleden Ontwikkelingsomgeving (Het te ontwikkelen) Systeem

Plan van Aanpak Projectbeheersing Planning Versnellers Afhandeling knelpunten Rapportage / Documentatie Kwaliteitsbewaking Wijzigingsprocedure (request for change) Planning

PvA: organisatie en rollen Opdrachtgever Stuurgroep Projectleider Projectteamleden (Gebruikers,Analist-ontwerpers, Analist-programmeurs) Eventueel: Reviewer Methodologisch begeleider

PvA: projectbeheersing Beheersing van Tijd Geld Organisatie Documentatie Beheersing door (technieken) Planning Versnellers Knelpunten Rapportage Kwaliteit Change request procedure

Versnellers Groepssessies Prototyping Timeboxing Iteratieve ontwikkeling Partitioning Skilled Teams Tools

Gebruik projectmanagement-methoden

Gebruik projectmanagement-methoden Het ODW-model

Strategische Informatieplanning

Wat is strategische informatieplanning? Informatie = activum Productiemiddel = doelstelling, planning Architectuur = grote lijnen Prioriteiten = optimaal inzetten schaarse middelen

Strategische informatieplanning Systemen moeten aansluiten bij: KSF Visie op toekomstige bedrijfsvoering Bestaande systemen

Wie bepaalt de strategische informatieplanning? Management

Resultaat strategische planning  systeemanalyse IS architectuurplan projectenplan plan voor hulpmiddelen plan technische infrastructuur middelenplan sociale plan organisatieplan strategische planning  systeemanalyse

IE JMA/IE BSP ISP IST SOLL

methode: ISP 0. BSP – bedrijfsstrategieplanning 1. ISP - Informatiestrategieplanning IST – analyse informatiebehoeften SOLL – architecturen informatie informatiesysteem organisatie technische strategisch IS-plan architectuur

Samenhang tussen bedrijfsstrategie en informatiestrategie Strategische bedrijfsplanning Ondernemingsdoelen Effectief inzetten van: Informatie | Geld | Personeel | VA Strategische informatieplanning Informatiedoelen Kwaliteitseisen toekomstige informatievoorziening Architectuur van de informatiedoelen Functies en entiteiten | Systeemarchitectuur | Organisatiestructuur | Technisch netwerk

ISP – samenhang architecturen

Definiëren Informatiesysteemarchitectuur opstellen functie/entiteitenmatrix diagonaliseren Clusteren (blz. 32) inkaderen onafhankelijke subsystemen

Haalbaarheidsonderzoek technisch operationeel economisch

Technische en operationele haalbaarheid Capaciteiten aanwezig? Hardware/software? Interfaces Operationeel Gebruik? Gebruikers? Weerstand tegen verandering?

Economische evaluatie Netto-inkomsten = financiële evaluatie Kwantificeerbare inkomsten en uitgaven Wat met niet-kwantificeerbare voordelen of alternatieve kosten? Economische levensduur = tijdseffect inkomsten/uitgaven Evaluatiemethoden Payback periode Average rate of return (Gemiddeld terugverdienpercentage) Net present value (Netto Contante Waarde) Internal rate of return (Terugverdienpercentage)

Financiële evaluatie Systeem A Systeem B Jaar 0 (nu) - 10.000 -10.000 + 5.000 + 1.000 Jaar 2 + 4.000 + 2.000 Jaar 3 + 3.000 Jaar 4 Jaar 5 + 0 Jaar 6 + 6.000

Financiële evaluatie (1) Economische levensduur Systeem A: 4 jaar Systeem B: 6 jaar Terugverdienperiode Systeem A: 2,33 jaar / B: 4 jaar Objectieve vergelijking? Wat doen we met systeem A na 4 jaar?

Financiële evaluatie (2) Gemiddeld terugverdienpercentage Systeem A: 13.000 – 10.000 = 3.000/4 = 750 / 10.000 = 7,5% per jaar Systeem B: 21.000 – 10.000 = 11.000/6 = 18,33% per jaar Objectief? Tijddimensie (= ontwaarding van geld) wordt niet verrekend.

Financiële evaluatie (3) Netto contante waarde Toekomstige ontvangsten/uitgaven worden teruggerekend naar tijdstip 0 aan een bepaald rentepercentage (vb. 5%) NHW = TW / (1+ rente)t waarbij TW toekomstige waarde betekent en t het aantal jaren is in de toekomst waarop de ontvangst/uitgave plaats zal vinden. Berekening kan via Spreadsheet

Financiële evaluatie (4) IRR Berekent de interne rendabiliteit van een serie cashflows The IRR is het rentepercentage waarbij de NCW van de jaarlijkse cashflows gelijk is aan nul. N.B. IRR is enkel geschikt wanneer de grootste investering in het begin gebeurt.

Financiële evaluatie - oefening Jaar 1 2 3 4 5 6 Bank -1000 50 1050 Machine 200

Machine NCW-analyse Year ª 0 1 2 3 4 5 6 Total 1.05ª 1.0000 1.0500 1.1025 1.1576 1.2155 1.2763 1.3401 NPV -$1000 $190.48 $181.41 $172.77 $164.54 $156.71 $149.24 $15.14

Bank NCW-analyse Year ª 0 1 2 3 4 5 6 Total M -$1000 $50 $50 $50 $50 $50 $1050 1.05ª 1.0000 1.0500 1.1025 1.1576 1.2155 1.2763 1.3401 NPV -$1000 $47.62 $45.35 $43.19 $41.14 $39.18 $783.53 $0.00