Nieuw examenprogramma vwo maatschappijwetenschappen een feit Tweede ronde Docentendag 2015 Lars van der Bruggen en Lieke Meijs

Opzet presentatie  14.15 – 14.30 Laatste stand van zaken over landelijke invoering nieuwe examenprogramma 14. 30 - 15.00 Lespraktijk op de pilotschool Ichthus Lyceum door Lars van der Bruggen 15.00 – 15.30 Oefenen van hoofd- en kernconcepten op een App

Gekozen contexten voor havo en vwo domein hoofdconcept havo context vwo context B Vorming Samenlevingsvormen (CE) Religie (SE) C Verhouding Maatschappelijke verschillen (CE) Machtsverhoudingen in de wereld D Binding Veiligheid Natievorming en de rol van de staat E Verandering Media De wording van de moderne westerse samenleving

Overzicht hoofd- en kernconcepten Hoofdconcepten Sociologische kernconcepten Politicologische vorming socialisatie acculturatie identiteit cultuur politieke socialisatie ideologie verhouding sociale (on)gelijkheid macht/gezag conflict/samenwerking binding sociale cohesie sociale instituties groepsvorming cultuur politieke instituties representatie representativiteit verandering rationalisering individualisering institutionalisering democratisering staatsvorming globalisering

Laatste stand van zaken Landelijk invoering van het nieuwe examenprogramma maatschappijwetenschappen met ingang van schooljaar 2017-2018 in het 4e leerjaar havo en vwo; Eerste landelijke examen havo in 2019 en vwo in 2020; Syllabus havo/vwo door syllabuscommissie vastgesteld zie http://maatschappijwetenschappen.slo.nl/examenprog/; Tweede ronde nascholing start 2 oktober 2015, aanmelden via http://www.expertisecentrum-maatschappijleer.nl/ ; Eindadvies aan ministerie uitgebracht over de pilot.

Eindadvies (1) Vakvernieuwing heeft geresulteerd in een goed haalbaar en een goed uitvoerbaar leerplan op de pilotscholen. De aansluiting van toetsing (CE èn SE) op het leerplan is nog voor verbetering vatbaar. Laatste versie van de syllabi moet handvat bieden voor verbetering toetsing. Voor goede invoering is veel ondersteuning nodig (regionale netwerken, nascholingscursus, pilotdocenten houden hun functie).

Eindadvies (2) In september 2015 tweede druk van kernconceptenboekjes, afgestemd op recente versie syllabi. Handreiking schoolexamen wordt uitgebracht in tweede versie. Gezamenlijk moeten eenduidige beelden ontstaan van wat toetsvragen zijn waarbij een beroep gedaan wordt op de hogere denkvaardigheden van leerlingen.

Lespraktijk op het Ichthus Lyceum Pilotschool vwo sinds 2011, sinds 2014 ook havo Waar liep ik tegen aan bij de start? Overgang ook niet groter maken dan het is Veel keuze: vrijheid voor eigen invulling of lesmateriaal gebruiken van website Onderzoek SLO/UT: positieve scores leerlingen Voor vwo leerlingen uitdagend, maar te doen Méér leerlingen kiezen MAW op Ichthus Lyceum

Lesvoorbeeld MAW nieuwe stijl Actualiteit: Charlie Hebdo Vraag: hoe hebben jullie dat gedaan in de klas? Voorbeeld ProDemos: http://www.prodemos.nl/newsletter/archive/68a63565c9c3c95c164d47ed80ed9ba4 Korte denkoefening: welke hoofd- en kernconcepten kun je inzetten bij een les over de gebeurtenissen in Parijs? Overleg met buurman/buurvrouw ongeveer 5 minuten en gebruik de placemat

Hoe heb ik het aangepakt? Klas 4vwo: net domein B vorming gedaan Kort bespreken nieuws zelf (daarna wordt het MAW als we in de helikopter gaan) Uitzending Kruispunt TV met o.a. Paul Schnabel en vader jihadist: duiding en meerdere invalshoeken (binding, verhouding, verandering en vorming)

Invalshoek 4vwo vorming daders Bronnen: - film La Haine - artikel uit NRC - wetenschappelijk artikel radicalisering + onderzoek SCP - basistekst domein B vorming MAW - twee eigen bronnen (zelf opzoeken)

Vragen beantwoorden bij de casus (vb): Leg met behulp van identiteit en acculturatie uit waarom moslimjongeren zich soms niet geaccepteerd voelen in Nederland. Ondersteun je uitleg van beide begrippen met een voorbeelden uit de bronnen Leg met behulp van ideologie en politieke socialisatie uit waarom radicale jongeren alle kenmerken van een democratie afwijzen Cultuur zorgt voor houvast, geeft betekenis aan gedrag en mogelijkheid tot identificatie. Leg met voorbeelden uit waarom ze alle drie in deze casus van toepassing zijn voor radicale jongeren. Welke cultuurkenmerk van Hofstede speelt hierbij een rol? Leg uit welke rol socialisatie speelt in deze casus. Geef daarbij tevens aan of dit een manifeste of latente vorm van socialisatie is. Geef voorbeelden uit de bronnen

Opdrachten bij casus (vb.) Verbind als groepje de verschillende bronnen (wetenschap, nieuws, cultuur, MAW) aan elkaar en maak een gezamenlijke mindmap hierover Minister Asscher van Sociale Zaken vraagt aan jullie om een analyse en een advies te geven om het probleem van radicaliserende moslimjongeren aan te pakken. Gebruik de kernconcepten en presenteer jullie analyse en advies aan de minister (die is drukbezet, dus op één A4tje en presentatie maximaal drie minuten)

Samenvattend Huidige MAW Nieuwe MAW - Actualiteit niet altijd direct te koppelen aan lesstof van dat moment - Actualiteit is juist de context waarin je de stof toepast  sluit logischer aan - Actualiteit is soms ‘onderbreking’ van MAW programma  vaste stof ‘blijft onderdeel van school’ - Actualiteit wordt spannender en leuker nu ze zelf kunnen analyseren  automatisch ‘gebruik van MAW in leven’ - Soms nog veel reproductie van kennis (rijtjes) ter verklaring - Hogere denkvaardigheden veel makkelijker inzetbaar (en leerlingen kunnen het ook!) - Stof/boek als basis voor begrijpen werkelijkheid soms nog teveel vanuit ‘hokjes’ De sociale en politieke werkelijkheid verklaren met behulp van ‘het gereedschap’ (de kernconcepten) - Theorieën als opsomming voor gebruik zonder ze altijd echt eigen te maken Theorieën als invalshoeken (en dilemma’s) uitdagend voor leerlingen

Zelf aan de slag? Probeer het eens uit met je leerlingen om te ervaren hoe het gaat Vragen / opmerkingen: L.vanderBruggen@ichthuslyceum.nl Heel veel succes en plezier met het nieuwe MAW!!

App om te oefenen https://omw.azurewebsites.net/ Website en app voor smartphone Concepten oefenen Concepten toepassen Feedback op de antwoorden Leerlingen hebben eigen account

Informatie Website www.maatschappijwetenschappen.slo.nl Lieke Meijs l.meijs@slo.nl Han Noordink h.noordink@slo.nl