Samenvatting Havo 5

Let’s go!

Eisen aan de samenvatting: Het aantal woorden staat vermeld. Houd je hieraan. Je mag er 10% meer gebruiken. Staat er 200 woorden, dan mag je er 220 gebruiken. Ga er nooit overheen! In de opdracht staat aangegeven welke aandachtspunten (vragen) je moet opnemen. Laat andere zaken dus achterweg. Voorbeelden laat je altijd weg. Zorg voor samenhang tussen zinnen en alinea’s. Signaalwoorden! Wordt er bijvoorbeeld gevraagd om de oorzaken te noemen van de files dan kun je schrijven: Een oorzaak is … Verder… Bovendien is … een oorzaak van de files. Er mogen geen indirecte redeneringen in je samenvatting staan. Schrijf dus niet: Deze tekst gaat over… of De schrijver vindt… Let op spelling, zinsformulering en leestekens. Fouten = puntaftrek.

Hoe pak je de samenvatting aan: Kijk hoeveel woorden je mag gebruiken. Lees de gevraagde aandachtspunten en nummer ze. Zet de aandachtspunten om in feitelijke zinnen (schrijf ze op). Een voorbeeld: In de opdracht staan onder andere de volgende twee aandachtspunten: - waarom gesproken wordt van een collectieve voedingscrises en wat hiervan de oorzaken zijn; - wat de voornaamste oorzaken van deze voedselcrisis zijn; Hoe zet je die vragen om in feitelijke zinnen: - Er wordt gesproken over een collectieve voedingscrisis, omdat … (dan volgt je antwoord). Dan ga je naar de tweede vraag in punt 1. Er zijn verschillende oorzaken van deze crisis. Zo… Verder… Daarnaast.

Opmerking 1: Je zult zien dat veel van die feitelijke zinnen beginnen met een lidwoord (de, het, een). Als er gevraagd wordt naar oorzaken, gevolgen, oplossingen etc. maak ik altijd een zin met er. Vervolgens maak ik een nieuwe zin die begint met zo. Dan komt er een zin met een ander signaalwoord dat een opsomming aangeeft, bijvoorbeeld verder. Zou ik geen zin met er maken, maar werken met een : dan wordt de zin veel te lang. Zeker als er bijvoorbeeld meerdere oorzaken, oplossingen zijn. Je zou dan iets krijgen in de geest van Er zijn verschillende oorzaken voor de voedingscrisis: ….

Opmerking 2: Het kan zo zijn dat je het eerste aandachtspunt niet hoeft om te zetten. Dat komt omdat dat eerste punt er voor bedoeld is het onderwerp van de samenvatting aan te geven. De andere aandachtspunten moet je wel in je tekst verwerken, omdat die je tekst structureren (oorzaken, oplossingen, gevolgen etc.). Een voorbeeld: Vraag 1 van een samenvatting luidde: Welk algemeen verschijnsel wordt in de tekst Angstig Nederland besproken. Je mag niet schrijven in de tekst in je samenvatting. Maar het is wel belangrijk dat voor de lezer duidelijk is wat het verschijnsel is waar je samenvatting over gaat. Je had dus iets kunnen antwoorden in de geest van: Nederlanders worden steeds angstiger.

Lees nu heel intensief de tekst Lees nu heel intensief de tekst. Onderstreep: - alle signaalwoorden - alle tekstgedeelten die antwoord op de vragen geven. Let hierbij vooral op de kernzinnen (de eerste, tweede en de laatste) Schrijf nu onder de feitelijke zinnen de bijbehorende onderstreepte tekstgedeelten. Gebruik daarbij signaal- en verbindingswoorden. Je mag gewoon hele stukken uit de tekst overnemen. Wel zul je hier en daar wat zinnen moeten inkorten. Schrijf de samenvatting nu in het net - zet de titel en de schrijver er boven - maak per aandachtspunt (bolletje / streepje) 1 alinea - sla tussen iedere alinea een regel over

Controleer nu je tekst op: - samenhang - spelling - leestekens Tel het aantal woorden per alinea, zet dat aantal er per alinea voor en zet aan het eind het totaal aantal woorden. Werk netjes. Er kijkt ook een tweede corrector naar je werk.

Het lijkt simpel, maar dat is het niet: De teksten zijn lang en pittig. Het is soms lastig te vinden waar de antwoorden staan. Je moet routine krijgen in het omzetten van de vragen in feitelijke zinnen, het verbinden van zinnen met signaalwoorden en het schrijven van goedlopende teksten met heldere zinnen.

Kortom: er moet geoefend worden. We maken iedere week een samenvatting. Meer mag ook. Doe dat serieus. Ik kan het niet alleen!!

Nu: We lezen samen de tekst Het gevaar van minder privacy. Doel: begrijpen van de tekst Tussendoor stel ik vragen Schrijf dingen in de kantlijn, onderstreep dingen Na het lezen maak je in een viertal een woordweb waarin je de kern van de inhoud van de tekst verwerkt. Dat woordweb zet je op de foto en aan de hand van die foto leg je ons uit wat de kern van de tekst is in ongeveer drie minuten.