Grafieken in de natuurkunde Ga verder Dia’s worden stap voor stap automatisch ingevuld Ga verder Pas als rechtsonder verschijnt, klik dan voor de volgende.

Presentatie over: "Grafieken in de natuurkunde Ga verder Dia’s worden stap voor stap automatisch ingevuld Ga verder Pas als rechtsonder verschijnt, klik dan voor de volgende."— Transcript van de presentatie:

1

2 Grafieken in de natuurkunde Ga verder

3 Dia’s worden stap voor stap automatisch ingevuld Ga verder Pas als rechtsonder verschijnt, klik dan voor de volgende dia

4 Met grafieken kun je VERBANDEN duidelijk laten zien Wat gebeurt er met het volume als de temperatuur stijgt? Bijvoorbeeld: Ga verder

5 Of: Wat gebeurt er met de Trillingstijd van een slinger Als ik de lengte van het touwtje verander? Ga verder

6 Of: Wat gebeurt er met de hoogte van een paddenstoel Als de tijd verstrijkt Ga verder

7 Wat is een grafiek ? Je kent verschillende soorten DIAGRAMMEN In de natuurkunde gebruiken we meestal  dat lijndiagram. Ga verder

8 Je gaat nu leren hoe je zelf grafieken maakt….. Ga verder

9 1 Niet te klein Op een ruitjespapier Teken je twee assen Van ongeveer 10 cm Ga verder

10 2 Wat komt waar? Ga verder

11 Oorzaak: Je verandert de temperatuur T Gevolg: Daardoor verandert het volume V Ga verder

12 Oorzaak: Je verandert de lengte l van je touwtje Gevolg: Daardoor verandert de trillingstijd T Ga verder

13 Oorzaak: De tijd t verstrijkt Gevolg: Daardoor verandert de hoogte h Ga verder

14 Mathijs zaait boontjes. Als de plantjes boven de grond komen begint hij de dagen te tellen, en elke twee dagen meet hij de lengte. Die gegevens zet hij in een tabel. Dit is zijn tabel: t (dag) l (cm) 214 423 627,5 830 1032 1233,5 1434,5 Ga verder Neem deze tabel over

15 2 Dat komt daar! Eerst de oorzaak: Dan het gevolg: Denk erom: Bij elke as hoort een grootheid, MET zijn eenheid !! Ga verder

16 3 Handige getallen Regel 1: gebruik je ruimte Gebruik minstens de helft van elke as Ga verder

17 3 Handige getallen Regel 2: simpele getallen per hokje Zo wordt het te moeilijk om tussenliggende getallen netjes op hun plaats te krijgen Ga verder

18 3 Handige getallen Regel 2: simpele getallen per hokje Met getallen zoals hiernaast gaat dat veel makkelijker Ga verder

19 3 Handige getallen Regel 3: stapgrootte per hokje gelijk Dus NIET zó !! Ga verder

20 3 Handige getallen Ga verder Voor Mathijs komt dat er dus zó uit te zien: t (dag) l (cm) 214 423 627,5 830 1032 1233,5 1434,5 < Je ziet, er hoeft niet per se bij elk hokje een getal. Soms wordt dat zo overzichtelijker

21 4 Getallenparen plaatsen Ga verder Mathijs moet nu de getallenparen uit zijn tabel in zijn diagram gaan zetten. Bij natuurkunde moeten we er dan rekening mee houden dat die gegevens nooit helemaal precies kunnen zijn. We maken namelijk altijd meetfoutjes. We gebruiken daarom liever kruisjes dan puntjes: puntjes zijn nogal precies…..

22 4 Getallenparen plaatsen Ga verder t (dag) l (cm)214

23 4 Getallenparen plaatsen Ga verder t (dag) l (cm) 214 423 627,5 830 1032 1233,5 1434,5

24 5 Grafiek tekenen Ga verder Verbind je meetpunten met een lijn In de natuur zijn er niet veel dingen die met plotselinge stapjes gaan

25 5 Grafiek tekenen Ga verder Verbind je meetpunten met een lijn Ook niet zo:

26 5 Grafiek tekenen Ga verder Verbind je meetpunten met een lijn Zó dus :

27 6 Aflezen: interpoleren Ga verder Uit de grafiek kun je nu tussenliggende waarden aflezen. Bijv. de lengte na 3 dagen. Dat noem je INTERPOLEREN

28 6 Aflezen: extra poleren Ga verder Uit de grafiek kun je ook Waarden buiten je meetgebied aflezen. Bijv. de lengte na 18 dagen Dat noem je EXTRAPOLEREN Dan moet je eerst je grafiek zo logisch mogelijk en zo vloeiend mogelijk verlengen. Dat doe je met een stippellijntje

29 6 Aflezen: extra poleren Ga verder Oplettertje: Lees dus altijd goed héél de opdracht voordat je getallen kiest op de assen van je diagram Misschien gaat je tabel tot 20 uur…….. …. maar moet je aflezen bij 25 uur :

30 7 Belangrijke extraatjes Er zijn nog wel wat dingen om op te letten. Ga verder

31 7 Belangrijke extraatjes Teken je grafiek niet voorbij je eerste en laatste meetpunten. Ga verder Moet je EXTRAPOLEREN Gebruik dan stippellijntjes……….

32 7 Belangrijke extraatjes Ga verder Niet elke grafiek gaat per se “door de NUL” Ga dus zelf geen meetpunten zitten “verzinnen”. Doe dit alleen als je zéker wéét dat bij oorzaak 0 het gevolg ook 0 moet zijn

33 7 Belangrijke extraatjes Ga verder Een grafiek hoeft niet per se precies midden door alle meetpunten. Want metingen zijn nooit helemaal nauwkeurig Kies een logische lijn:

34 7 Belangrijke extraatjes Ga verder Teken je lijn NIET Door “gekke” meetpunten : Kies een logische lijn: Zo’n gekke meetwaarde noem je een “UITBIJTER”

35 7 Belangrijke extraatjes Ga verder Gebruik zo min mogelijk “scheurlijnen” : Een “scheurlijn” is een vouwtje in een as, waardoor je een onbelangrijk stuk van je diagram kunt overslaan,

36 7 Belangrijke extraatjes Ga verder Wanneer wél “scheurlijnen” ? Bijvoorbeeld, luchtdruk in millibar:  Erger is: Je kunt de kleine variaties in luchtdruk rond de 1000 mbar niet eens fatsoenlijk aflezen !!

37 7 Belangrijke extraatjes Ga verder Wanneer wél “scheurlijnen” ? Bijvoorbeeld, luchtdruk in millibar: Met een scheurlijn in de y-as kan dat wél !!

38 7 Belangrijke extraatjes Ga verder Als de kleine getallen nét zo belangrijk zijn als de grote kan het ook nog anders Dat heet een LOGARITMISCHE SCHAAL Elke stap is dan 10 keer zo groot als de vorige

39 7 Belangrijke extraatjes Ga verder LOGARITMISCHE SCHAAL Bijvoorbeeld bij geluid …. Met een gewone schaal zou zo’n grafiek 1000 x zo breed worden Klik zodra je het antwoord weet

40 7 Belangrijke extraatjes Ga verder NEGATIEVE ASSEN Kan natuurlijk ook Bij natuurkunde zul je deze niet zo vaak zien

41 Zo, dat was het wel zo’n beetje The END