Veroorzakers van verkeersongevallen Lotgenotenverhaal voor verkeerscoördinatoren politie BIVV – Vilvoorde – 15 maart 2011 (Guido Empereur) 15 maart 20111veroorzakes van verkeersongevallen

Me even voorstellen 50 jaar Gehuwd Werkzaam in informatica sector (analyst, project leider) Vader van een zoon (bijna 20) die zelf ook begint te autorijden Veroorzaker van een zwaar verkeersongeval Sinds ongeveer een jaar bezieler van lotgenotenwerking rond veroorzakers van verkeersongevallen 24 januari 2011veroorzakes van verkeersongevallen2

Veroorzakers van verkeersongevallen lotgenotenverhaal Mijn eigen ongeval – De feiten – De gevolgen De emoties De verwerking Lotgenotenwerking – Motivatie, doelgroep, aanbod – Aanpak – Noden en tendenzen Discussie 15 maart 20113veroorzakes van verkeersongevallen

Mijn eigen ongeval – de feiten (1) Plaats en tijdstip; – Vrijdag 09 maart 2007 – 21H10 – donker – droog – kruispunt – « niets speciaals » Ikzelf; – Terug van kliniek (opname echtgenote); mijmerend – Op weg om zoon op te halen aan tekenacademie – « niets speciaals » Slachtoffer; – Donker gekleed – Op weg naar feestje met vrienden; uitbundig – « niets speciaals » 15 maart 20114veroorzakes van verkeersongevallen

15 maart 20115veroorzakes van verkeersongevallen

Mijn eigen ongeval – de feiten (2) Situatie van het ongeval ; – Ik had groen, vertraagde op kruispunt, moest links afdraaien. Ontruimingspijl neutraal. Ik zie geen hindernis (voetganger bevindt zich vermoedelijk op vluchtheuvel, tussen palen). Dus helemaal geen oogcontact met voetganger. Ik trek op om kruispunt te verlaten naar links en mijn weg te vervolgen. – Voetganger heeft ook groen, verlaat vluchtheuvel en steekt zebrapad verder over. Hij ziet de auto aankomen en denkt « die zal wel stoppen » – geen oogcontact met chauffeur - Neemt zijn voorrang op het zebrapad. Ik rij voetganger aan op zebrapad Tenlaste legging; – Onopzettelijke slagen of verwondingen wegens gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg – Voetganger gehinderd om in normale gang de weg over te steken Veroordeling; – Voorwaardelijke geldboete van 275,00 Euro – Bijdrage slachtofferfonds van 137,50 Euro – Betaling van de gerechtskosten (1.349,88 Euro) 15 maart 20116veroorzakes van verkeersongevallen

Mijn ongeval – de gevolgen Slachtoffer – Levensgevaarlijk gewond – 7 maand revalidatie – Nagenoeg 1 jaar werkonbekwaam – Relatie op de klippen – Gevecht met verzekering, administratie, werkgever, etc… – Raakt sociaal geïsoleerd – Depressie  Ongeval op 09/03/ Uitspraak op 14/03/2008  Betaling slachtofferfonds pas in juni 2010 (zelf aangevraagd) Veroorzaker – Voorruit wagen verbrijzeld – Licht rugletsel (spanningskramp) – 5 dagen werkonbekwaam – Relatie onder druk – Gevecht met advocaat/verzekering, administratie, etc… – Gevecht met jezelf – Oppervlakkig sussen 15 maart 20117veroorzakes van verkeersongevallen

De emoties van het ogenblik Duidelijk twee tegenstrijdige gevoelens; – Wil om te vluchten; wat hier is gebeurd, wilde ik niet – Blijven; plichtsbesef om slachtoffer te helpen Slachtoffer bijstaan – immobiliseren – geruststellen – excuses aanbieden Initieel « op automatische piloot » hulp coördineren – na overname door hulpdiensten een lichte shock Respectvolle behandeling door politie Waarom heb ik die man niet gezien – hoe kan dat nu ? Wat is hier gebeurd ? Waarom moet mij dit overkomen ? Hoe ga ik dit ooit kunnen verwerken ? Gaat die man dood, of blijft hij in leven ? Hoe moet het nu verder met ons beider leven ? 15 maart 20118veroorzakes van verkeersongevallen

Wat heeft mij geholpen in mijn verwerking van het gebeuren ? De feiten leren aanvaarden, los van alle emotie – trachten te begrijpen hoe dit kon gebeuren – situatie « schetsen ». Morele begeleiding en luisterend oor door politie en CAW – Toenadering tot slachtoffer – Relatie herstel Excuses aanbieden aan slachtoffer – Reeds direct na het ongeval – Gevecht met verzekering («excuus» versus «schuldbekentenis») – Excuus formuleren op proces zitting Schuldgevoel bedwingen – Toenadering tot slachtoffer – via bemiddelaar – Samen (als koppel) leren aanvaarden en verwerken Schuldgevoel omwerken tot iets constructief; – Praten – respectvol beluisterd worden - niet laten betuttelen – Getuigenis naar buitenwereld (boek Sabine, spreekbeurten, media) – Oprichting lotgenotenwerking 15 maart 20119veroorzakes van verkeersongevallen

Lotgenotenwerking (1) Motivatie; – Ik heb geluk gehad : begripvolle opvang, luisterend oor, hulpverleners die net iets meer deden dan wat strikt genomen hun taak/rol was…  Ik wil dat ook andere lotgenoten dezelfde kansen krijgen Doelgroep; – Veroorzakers van zware verkeersongevallen en/of hun naasten Aanbod; – Begripvol luisteren (telefoon, individueel gesprek, mail, groep) – Uitwisselen van lotgenoten ervaringen – Ruchtbaarheid geven aan initiatief via media campagnes – Samenwerking met Rondpunt – CAW – Suggnomé ; Objectieve informatieverstrekking Waar nodig doorverwijzing naar professionele hulp Beleid beïnvloeden 15 maart veroorzakes van verkeersongevallen

Lotgenotenwerking (2) Aanpak – Contact via « antenne werking » werkt thans behoorlijk; doorverwijzing via RondPunt, CAW, etc. – Streven om drempel te verlagen – Struikelblokken; Anonimiteit Vrijwilligerswerk Lotgenoot wil – na hulp – eigen verhaal ASAP vergeten – Thans vooral individuele contacten (mail, telefoon, gesprek) – Drempel voor groepsgesprek nog vrij hoog voor andere lotgenoten. 15 maart veroorzakes van verkeersongevallen

Lotgenotenwerking (3) Tendenzen en noden bij andere lotgenoten – Hoe eigen crisis doorkomen en het gebeurde verwerken – Hoe omgaan met eigen emoties; schaamte, kwaadheid, schuldgevoel, onzekerheid… – Hoe contact nemen met slachtoffer of nabestaanden; kaartje, briefje, gesprek … of … stilzwijgen – Kunnen praten over het gebeurde Respectvol beluisterd worden, zonder betutteling Hoe omgaan met eigen emoties – meestal professionele hulp nodig – Achtergrond info rond rechtsverloop, PV, doorverwijzing naar professionele hulp, etc. Angst om bij doorverwijzing tussen hulpverleners het verhaal terug aan een nieuwe wildvreemde te moeten doen Opvolging in verwerkingsproces is belangrijk;  « samen de berg overwinnen » 15 maart veroorzakes van verkeersongevallen

slotbeschouwingen 24 januari 2011veroorzakes van verkeersongevallen13

Discussie; Opvang en begeleiding; grote parallel tussen «veroorzaker» en «slachtoffer» Initiële opvang (politie/slachtofferbejegening) is belangrijk voor verdere verwerking - niet altijd evident ! Info rond slachtofferhulp en herstelbemiddeling achterlaten is belangrijk – zelfs als het niet direct gebruikt wordt – niet opgeven ! Nood aanvoelen voor professionele doorverwijzing is belangrijk; niet evident ! Duidelijke overdracht van « dossier » & « veroorzaker » is hierbij belangrijk Goede opvolging van noden en genomen acties – « samen de berg op » Zodra betrokkenen er klaar voor zijn, contact tussen veroorzaker en slachtoffer mogelijk maken is nuttig om het gebeurde te kunnen verwerken.  Het is belangrijk dat de « hulpverlener » voldoende empathie heeft met slachtoffer én veroorzaker.  Aandacht voor complexiteit op terrein – nog geen uniforme benadering  nood aan « trajectbegeleiding » 15 maart veroorzakes van verkeersongevallen

Discussie – opvang van risicogedrag De gevolgen van een ongeval draag je een gans leven mee !!! – Het kan iedereen overkomen; anderen stigmatiseren helpt niet – Met jezelf « als veroorzaker » in het reine zien te komen is niet eenvoudig Als veroorzaker leren begrijpen « hoe is dit kunnen gebeuren » – Zich open willen stellen; zichzelf in vraag durven stellen – Risico’s ten volle begrijpen « Waarneming-reactie» is beperkt – impact is enorm bij misrekening Risicogedrag en/of omgeving-situatie kunnen impact verhogen Elke wagen heeft een « dode hoek » - bewustwording is belangrijk – Herhaling in de toekomst trachten te vermijden Ongeval trachten om te buigen tot iets positief – Verantwoordelijkheid leren opnemen voor gevolgen van je daden  Voorkomen is beter dan genezen  Bestrijden risico gedrag (GSM, te snel, onder invloed, etc.) 15 maart veroorzakes van verkeersongevallen