Private kwaliteitsborging voor bouwen Bestuurlijke informatie

Het spoor naar private kwaliteit Introductie Historie en achtergrond Contouren nieuw stelsel Consequenties op hoofdlijnen

1. Introductie

Private kwaliteitsborging Preventieve toets aan Bouwbesluit 2012 (hoofdstuk 2 t/m 6) en bijbehorend toezicht op de bouw worden niet meer door de gemeente uitgevoerd, maar door private partijen. Opdrachtgever moet zelf zorgen voor voldoen aan Bouwbesluit 2012.

Met andere woorden, … Geen toetsing en toezicht meer op bouwkundige aspecten ten aanzien van onder meer: Veiligheid: constructieve veiligheid, brandveiligheid, gebruiksveiligheid Gezondheid: ventilatie, daglicht, geluid Bruikbaarheid: toegankelijkheid, ruimten Energiezuinigheid: isolatie, epc

Van …..

Naar …

Wijze van invoering Er komt een gefaseerde invoering: Groepen bouwwerken worden in fasen onder private kwaliteitsborging gebracht Er wordt begonnen met bouwwerken met beperkt maatschappelijk risico

2. Historie en achtergrond

Tijdslijn 1997: MDW werkgroep Bouwregelgeving 2002: Brief Agenda Bouwregelgeving 2002 – 2006 2008: Rapport commissie Dekker 2011: Brief BZK opvolgen advies commissie Dekker 2014: Wetsvoorstel

Heldere verantwoordelijkheden Woningwet artikel 1a: “wie iets laat (ver-) bouwen, is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het realisatieproces en het eindresultaat” Vergunning (ver)bouwen heeft betrekking op én algemeen belang én individueel belang Vergunning (ver)bouwen lijkt daardoor verantwoordelijkheid artikel 1a over te nemen

Realiseren flexibiliteit Proces van planontwikkeling minder rigide koppelen aan fase van indiening aanvraag Op moment van aanvraag moet reeds veel technisch zijn uitgewerkt Na verstrekken vergunning worden vaak in de praktijk pas diverse zaken / wensen op technisch gebied duidelijk

Rol BWT Bouw- en woningtoezichten hebben zich in het verleden onvoldoende weten te ‘verkopen’ richting bestuur om meerwaarde te laten zien, terwijl meldpunt bouwfouten meerwaarde wel duidelijk laat zien. Er is geen uniform level playing niveau (grote verschillen tussen grote en kleine gemeenten). Bestuurlijk worden bouw- en woningtoezichten wat betreft uren steeds meer uitgehold. Technische greep is men vaak (bij kleine gemeenten) grotendeels al kwijt. Teveel in “gat” van markt gesprongen, terug naar de basis!

Bijzondere positie NL Nederland is uniek in de wijze van organiseren van het bouwtoezicht In veel (omliggende) landen is sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid in het private domein Bouwtoezicht in feite geprivatiseerd, zeer strengere aansprakelijkheid private partijen Bouwtoezicht deels geprivatiseerd. Constructie dient te worden getoetst door private “prüfingenieur” die hoofdelijk aansprakelijk is voor de door hem of haar uitgevoerde werkzaamheden Verplichte verzekerde garantie

3. Contouren nieuw stelsel

Nieuw stelsel Ruimtelijke vergunning wordt afgegeven door gemeente: Bestemmingsplan, welstand en omgevingsveiligheid Bouwkwaliteit wordt geborgd via Kwaliteitssystemen te gebruiken door opdrachtgever: Afhankelijk van maatschappelijk afbreukrisico eisen aan personen, proces en product. Afhankelijk van risico door erkenning, certificering, verzekering en/of verplicht privaat toezicht (TIS)

Publieke spoor Indiening aanvraag Omgevingsvergunning Toets volledigheid Inhoudelijke beoordeling Besluitvorming Nader in te dienen bescheiden Toezicht (op ruimtelijke vergunning) Oplevering (ontvangst as-built dossier)

Belangrijkste wijzigingen Valt weg Komt erbij Bouwtechnische inhoudelijke beoordeling aanvraag Toezicht op bouwtechnische uitvoering Check op toepassing juist kwaliteitsborgingsinstrument Check op aanwezigheid juiste kwaliteitsborger Check op verklaring bouwwerk conform Bouwbesluit Check as-built dossier

Werking in het kort Bij aanvraag meldt opdrachtgever aan bevoegd gezag welk instrument van kwaliteitsborging wordt toegepast. Bij start bouw meldt opdrachtgever aan bevoegd gezag welke kwaliteitsborger is ingeschakeld Tijdens bouw vindt toezicht plaats door kwaliteitsborger Bij oplevering verklaart kwaliteitsborger aan vergunninghouder dat gebouw voldoet aan Bouwbesluit Na oplevering overlegt opdrachtgever de verklaring dat gebouw voldoet aan bevoegd gezag. Na ontvangst verklaring geeft bevoegd gezag toestemming om gebouw in gebruik te nemen.

Private spoor Ontwerp bouwproject Uitvoering bouwproject Oplevering bouwproject

Belangrijkste wijzigingen Toelatingsorganisatie Instrumenten voor kwaliteitsborging Instrumentbeheerders Kwaliteitsborgers

Landelijke toelatingsorganisatie Het beslissen op aanvragen om toelating van een instrument voor kwaliteitsborging Het wijzigen, schorsen of intrekken van een toelating Het steekproefsgewijs controleren van de werking van de toegelaten instrumenten voor kwaliteitsborging Het geven van voorlichting over de toepassing van de voorschriften met betrekking tot de instrumenten voor kwaliteitsborging En meer… zoals beoordeling gelijkwaardigheid

Overige begrippen Instrument voor kwaliteitsborging: beoordelingsmethodiek gericht op het bouwen van een bouwwerk dat tot doel heeft vast te stellen of er een gerechtvaardigd vertrouwen bestaat dat het bouwen van een bouwwerk voldoet aan de voorschriften van het Bouwbesluit (diverse instrumenten afhankelijk van risicocategorie) Instrumentbeheerder: aanbieder van een instrument voor kwaliteitsborging, dat voldoet aan de voorschriften (branche- organisaties, certificerende instellingen) Kwaliteitsborger: persoon die gerechtigd is een instrument voor kwaliteitsborging toe te passen en die verantwoordelijk is voor de kwaliteitsborging op bouwplanniveau (zelfkeurende aannemers, architecten als bouwheer, TIS-bureaus)

Instrumenten per risico-klasse 4/8/2017 Klasse 1 (CC1 Eurocodes) Eisen instrument Eisen kwaliteitsborger Klasse 2 (CC2 Eurocodes) Eisen instrument + Eisen kwaliteitsborger + Klasse 3 (CC3 Eurocodes) Eisen instrument ++ Eisen kwaliteitsborging ++

Werking in het kort

3. Consequenties op hoofdlijnen

Capaciteit BWT Verminderende inzet van uren: één en ander is afhankelijk van fasering implementatie en afbakening risicoklassen en het percentage dat nu wordt besteed aan de bouwtechnische aspecten. Verschuiving capaciteit van technische medewerkers naar procesmedewerkers Pas bij volledige implementatie daadwerkelijk sprake van minder uren Bestaande voorraad blijft bij bevoegd gezag !

Financiering taken BWT Minder taken betekent uiteindelijk minder inkomsten bijvoorbeeld door verlaging van legespercentage Dit parallel aan steeds meer vergunningvrije activiteiten en verschuiving van capaciteit van preventieve rol naar repressieve rol Lopend onderzoek ministerie BZK naar toekomstige financiering activiteit bouwen (10 modellen) geeft aan dat toekomst anders moet worden gefinancierd.

Rol gemeente Gevolgen voor dienstverlening en aanspreekbaarheid. Communicatie en verwachtingenmanagement naar burgers, ondernemers en eigen organisatie: gemeente is er niet meer van!