Eigen Kracht: Ei van colombus Eigen Kracht: Ei van colombus ? Workshop op congres GGZ – 10/09/09 Mattias Bouckaert en Gert Vits www.eigen-kracht.be

Wat is Eigen Kracht ? Wat weten we ondertussen over Eigen Krachtconferenties ? Hoe verhouden EKC & hulpverlening zich ? Hoe inspireert EKC 'klassieke' zorg in CGG ?

Hoe het begon Jullie ‘hulpverlening’ is BIZAR en BRUTAAL (Maori) Maak toch de kring groter Respecteer ons als eigenaars van het probleem: Laat ons alleen overleggen. Laat de regie bij ons. Metafoor van de kast bij 1. Verwijzen naar effectiviteitsonderzoek indicatiestelling psychotherapie. Recht op besloten tijd. Recht op acceptatie van het plan.

‘Family Group Conferencing’ Aanmelding Voorbereiding door onafhankelijk coördinator (zes-tal weken) Conferentie Delen van informatie Besloten gedeelte Presentatie plan Follow-up na drie maanden Tijdens voorberieding:non-stop ondersteuning door supervisor. Belang van ‘beperkende voorwaarden”. Bijzondere aandacht: cncrete afspraken. “jan gaat zaterdag sporten”, fijn; wie gaat hem halen ? Wie betaalt ? Wie supportert ? Wie komt bijeen als onderdelen van plan niet werken.

Het gezin Janssens Aanmelding: “deze kinderen kunnen niet in dit gezin blijven” Hertaling: “Hoe kan de veiligheid van de kinderen gegarandeerd worden ?”

Nonkel Frank Nancy Papa Oma Kristien Kevin 12j Buurman Tante Bie Jonas 9j Meter Karel Kiara Bompa Mama Peter Scoutsleidster

Een plan voor Kevin & Jonas GSM met vier nummer in geprogrammeerd, die ze 24u/24u mogen bellen als ze zich niet veilig voelen. Papa gaat naar AA. Nonkel Frank belt minstens maandelijks om papa aan te moedigen. Bompa brengt de jongens elke week naar de scouts

Een internationaal suksesverhaal Een wettelijk verankerd recht in Nieuw- Zeeland Internationaal uitgezaaid Toepassing in justitie, in psychiatrie, ... In Nederland vertaald als ‘Eigen Kracht conferenties”

En Vlaanderen ? Voor 2003: Losse interesse 2004-2005: GGZ Vlaams-Brabant: project weglopers (KBS) opleiding coordinatoren in Nederland eerste conferentie 2006: autonome vzw ‘EKC.be’ 2006-2007: project preventiedienst BJ Vlaams-Brabant & Brussel Eerste training in Vlaanderen 6 Conferenties

En in Vlaanderen - 2 2008: project Limburg Tweede training 9 conferenties 2008-2009: 2 conferenties op eigen initiatief van voorzieningen (begeleidingstehuis, OBC) Momenteel: 18 conferenties gebeurd. Onderhandelingen met provincie Limburg, Proximusfoundation, IJH Vlaams-Brabant en Vlaamse overheid.

Waar blijven de cijfers ? 70 % van aanmeldingen leidt tot conferenties, binnen zes tot acht weken 96 % van conferenties leidt tot een veilig plan. Gemiddeld 13 deelnemers 80 % van de afspraken is voor familie, 20 % voor hulpverlening. Familie is betrouwbaarder in nakomen van afspraken Hoge tevredenheids-scores (8/10). Geen conferentie is daarom niet: geen sukses. Proces is veel belangrijker dan output.

‘Families aan zet’ = follow-up op drie en negen maanden: EKC installeert sneller veiligheid dan klassieke hulp, gelijke afname van aantal zorgpunten. www.piresearch.nl

Waarin zit de kracht van Eigen Kracht ? - 1 In besloten deel circuleert info die anders niet gedeeld zou worden. Eigen keuzes werken beter (cfr. Onderzoek naar indicatiestelling psychotherapie) Plannen zijn automatisch integraal (wonen, vrije tijd, onderwijs, ...) Familie heeft geen wachtlijsten, werkt ook na de uren Onafhankelijke coordinatoren, op free-lance basis

Waarin zit de kracht van Eigen Kracht - 2 Proces >>>> Plan Van ontbinding/Systeem-erosie (verbrokkeling & blame-storming, vermoeidheid, verzuring, ….) Naar opnieuw verbinding & gevoel van competentie (response-ability)

Welke doelgroep ?? “EKC is bedoeld om besluiten te nemen over de aanpak van problemen. Er is geen probleem waarbij een netwerk geen besluit kan nemen. Het gaat erom of de kring zich veilig genoeg voelt om bij elkaar te komen”. www.eigen-kracht.nl

EKC & hulpverlening: de perfecte combinatie ? Perfecte start voor hulpverlening: draagvlak, ingebed in een integraal plan, zelf gekozen doelen, ... = Tijdswinst !! Professional kan zich focussen op zijn kerntaak Sluit aan bij belangrijke tendenzen: integrale hulp, versterken participatie, versterken mantelzorg Complementaire beweging aan wat binnen hulpverlening gebeurt (kring groter maken) Intervisie/supervisie multidisciplinaire teams Intersectoraal samenwerken

De praktijk: implementatie loopt zelden van een leien dakje ... ‘fijn model,maar niet voor deze clienten’ Kan/moet onafhankelijk coordinator geen hulpverlener zijn ? We hebben al zoiets ... Gezinnen hangen niet graag de vuile was buiten ...

(1) Fijn model, maar niet voor deze client .... Want ze hebben geen netwerk … Want ze willen eigenaarschap van hun probleem zo snel mogelijk doorschuiven naar de expert Het plezier, het belang van zelf de oplossing te vinden. Vb.kaasmaken. Eigenaarschap: dit soort problemen moet je ook zlef in handen nemen, versus: dat geef je uit handen aan experts, en als je niet tevreden bent over dienstverlening, dan zoek je het dichtsbijzijnde klachtenformulier. Niet toevallig dat er in hulpverlening een sterk ‘rechten’ discours opduikt. Er zijn veel prolematieken doorgeschoven naar hulpverlening. Gebeurd ook op samenlevingsniveau

We gaan ons een reeks ‘vreemde’ gedragsnormen inkopen bij een deskundige, iemand die ons, ons kind, ons leven, onze verwachtingen, onze dromen niet kent. Naar hen luisteren lijkt efficienter dan het trage proces van zelf, of met de hulp van familie en vrienden te ontdekken hoe we goede ouders kunnen zijn … Op die manier doe je afstand van je eigendomsrecht op de oplossing, van kans op creativiteit en betrokkenheid. (Rosenfeld) We zien problemen niet langer als iets dat wij ouders, wij scholen, ... Moeten aankunnen, met de hulp van. De experts moeten het overnemen, oplossen. Een rol waarin hulpverleners net

(2) Onafhankelijk coordinator… Inderdaad dezelfde vaardigheden nodig als een goede hulpverlener Toch “Niet in loonverband verbonden aan voorzieningen” Andersoortige inzet Start zonder lading Kan niet als expert aangesproken worden Geen belangenconflicten Ik ga jullie niet veranderen, niet trekken of sleuren in deze of gene richting. Ik ga jullie helpen een conferentie te organiseren.

(3) We hebben al zoiets … Andere overlegmethodieken focussen vaak op samenbrengen van hulpverleners Over client (ronde tafel) Met de client (‘habla con ella’) Brede beweging van ‘community based care’ vb. PLAN, YAR, geweldloos verzet

(4) Niemand hangt graag zijn vuile was uit ...

Effecten van EKC op professionele positionering Kadering Betrokkenheid professionele veld De cliënt als kruispunt Positionering als hulpverlener Vertrouwen, Verbinden en Kiezen

Zorgdimensie: ervaring K Bemoeizorg Verknoeizorg Bemoeizucht Verknoeizucht

Professionele veld en EKC B Interesse Nieuwe (tover-)formule? Koloniseren empowerment

Cliënt en hulpverlener Cliënt is kruispunt van informatie Hulpverlener/instantie is bepaald deskundig perspectief, beperkt Allerlei toenaderingswijzen, en – initiatieven EKC

Positie als cgg werker Syntheseplaats Doorwerkingsplaats (therapeutisch) Richtinggever, adviseerder Ouderrol/toezichtsrol ….  transparantie en bewuste keuze

Vertrouwen, verbinden en kiezen Vertrouwen: richting? Aspecten? Verbinden: hoe ondersteunen op versterkende wijze, welke methoden? Kiezen: beperkingen, keuze: grens met oordeel

Referenties Prof. Gaston Cluckers: psycho-dynamiek toegepast Prof. Mia Leysen: persoon en existentiële Prof. Chantal Van Audenhove: mtsch strct en keuze van de cliënt Prof. Paul Verhaeghe: reflecties over pos. werkveld en maatschappij Dhr. Rob Van Pagée: EKC inhoudelijken maatschappelijk