Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 9, jaargang 25 September 2014 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler Hans Joosten Kopij & contact De Stuurstand Is het officiële cluborgaan van de Twentse Modelspoorweg Club (TMC) In dit nummer o.a.: STAR Jack Rosenfield Excursie 20/09 Bomen planten! Altijd actueel: zie de site

BESTUURSTAFeL Theo Nagel Voorzitter Viespeuken! 2 Weken geleden barste de bom; als voorzitter moest ik even mijn hart luchten… Aan de koffietafel heb ik de aanwezige leden even gewezen op de rotzooi in onze clubruimte – een zwijnenstal! Er werd voorzichtig geknikt, sommige blikken naar beneden gericht, wat gemompeld – ik geloof dat mijn donderspeech wel aankwam. Maar ook voor diegene die toen niet aanwezig waren doe ik een appèl op jullie zelfwerkzaam- heid; geen kopjes, blikjes etc. bij de baan, zet je koffiekopjes op het aanrecht en was eens een keer af… Stofzuig, veeg of dweil eens en ruim je gereedschap eens op! Moeten we terug naar de corvee dienst? Slecht voorbeeld voor nieuwe leden (die ik overigens ook weinig initiatief hierin tonen!). Er zal door het bestuur op worden toegezien en je zal erop worden aangesproken… Kleine moeite, toch? Leden nieuws Paul Schonewilleper 01/09 volwaardig lid Bertus Eenkhoornbeëindiging donateurschap (sinds 2009) ivm overlijden; bestuur heeft condoleance betuigd Wim Kruijerper 01/10/ jaar in dienst bij de Twentse Modelspoorweg Club! Wijzigingen worden in de nieuwe ledenlijst (01/01/2015) doorgevoerd. Zelfs bij Nedtrain wordt de rotzooi opgeruimd!

BESTUURSTAFeL Nationale Bomen Plant Dag! Maandag avond 6 oktober worden op feestelijke wijze de eerste bomen ‘geplant’ – het resultaat van vele uren noeste arbeid van onze bomen werkgroep! Deze mannen hebben inmiddels een heel bos gefabriceerd en daar gaan we voor de Open Dag onze clubbaan mee verfraaien. Van leden met een ‘groene’ achtergrond begrepen dat de herfst een prima seizoen is om bomen en heesters te planten! Tekst & Foto’s Theo Nagel Ook eens een boom opzetten?

Uitdaag Tekst & Foto’s Theo Nagel Prismare Uitdaag groot succes Zaterdag 13 september jl. kwamen er weer een paar duizend bezoekers af op de jaarlijkse uitmarkt in Prismare. Een uitgelezen mogelijkheid om onze club en de Open Dag te promoten. Dank aan de standbemanning! Er was weer veel fraais te zien bij de TMC stand! Deskundige voorlichting door deze 2 vriendelijke heren…!

Museumspoor STAR Tekst & Foto’s Wim Kruijer 175 jaar Nederlandse Spoorwegen bij de Museumspoorlijn Stadskanaal-Ter Apel-Rijksgrens S-T-A-R Beknopte geschiedenis In 1904 werd een vergadering belegd door de 'Landbouwvereniging' met als onderwerp aanleg van een spoorweg van Stadskanaal naar Ter Apel. Al snel werd een commissie in het leven geroepen met de naam Stadskanaal-Ter Apel-Rijksgrens. Bedoeling was dat de S.T.A.R. aansluiting zou krijgen met het Duitse spoorwegennet en een rechtstreekse verbinding met het Ruhrgebied. Plannen voor een nieuw aan te leggen vollspurige Eisenbahn via Rütenbrock, Wesuwe en Gross Fullen lagen al klaar. In november van 1910 kreeg de "Kreis Meppen" toestemming van de Pruisische regering om te beginnen met de eerste voorbereidingen. Vanwege de Eerste Wereldoorlog werd de aanvraag voor een concessie (vergunning) op de lange baan geschoven. In Nederland ging men er vanuit dat deze wel gehonoreerd zou worden en dus werd in het jaar (1914) een N.V. opgericht met dezelfde naam als de commissie. In 1915 liet de S.T.A.R. land onteigenen en kocht ze percelen voor de aanleg van de spoordijk. Pas vijf jaar later werd begonnen met de aanleg van het spoor. De verbinding met Duitsland kwam nooit van de grond aangezien de economische situatie in Duitsland achteruit was gegaan. Toen de lijn in 1924 in dienst werd genomen reed de trein wel door tot de rijksgrens, maar reed van daar terug naar Ter Apel. In 1926 is het reizigersvervoer op dit gedeelte al weer opgeheven. Het is met twee jaar de kortst in gebruik geweest zijnde spoorlijn van Nederland. In 1934 stopte de S.T.A.R. met het goederenvervoer en een jaar later werd de hele lijn gestaakt. Op 11 augustus 1941 werd het personenvervoer op de lijn weer hervat door schaarste aan brandstoffen, maar niet voor lang. Tijdens de oorlog werd het spoor aanzienlijk beschadigd door geallieerde luchtaanvallen en vanwege de schaarste aan kolen. Na de oorlog kwam het goederenvervoer weer op gang. De S.T.A.R. raakte echter in de schulden en in 1959 werd ze overgenomen door de Nederlandse Spoorwegen. Op 28 mei 1972 werd de lijn Musselkanaal-Ter Apel gesloten en begin jaren tachtig reed de laatste goederentrein tussen Musselkanaal en Stadskanaal. In 1978 werd de spoorlijn tussen Stopplaats Zandberg en Station Ter Apel opgebroken. (Bron: Wikipedia )

Museumspoor STAR vervolg De beleving In dichte mist reden wij op zaterdagmorgen de 20-ste september via de A1/E30 en A 31 naar Stadskanaal om daar 175 jaar Nederlandse Spoorwegen te beleven. Bij aankomst baadde het emplacement in volle zon en het was volop feest in en om het in de originele staat herbouwde stationsgebouw van Stadskanaal. Van meerder museumbedrijven reden er stoomlocs aanwezig. De SSN had de beschikbaar gesteld, de SGB reed met de Ir. H.F. Enter en de MBS had de 657 (Kikker) afgevaardigd. Verder werd er nog gereden met een trek-duw tussen Veendam en Musselkanaal hetgeen verzorgd werd door een tweetal 2200-en. Tekst & Foto’s Wim Kruijer

Museumspoor STAR vervolg Nadat we ons van een kop koffie hadden voorzien zijn we in de trein gestapt en hebben ons naar Musselkanaal laten rijden. Dat betekent stoppen bij elke overweg. Daardoor neemt zo'n reis nogal wat tijd in beslag. Dan ben je echt aan het einde van de lijn van wat ooit eens de verbinding had moeten worden met het Ruhrgebied in Duitsland. Die plannen hebben het, mede door de Eerste Wereldoorlog, niet gehaald. Op het eindpunt Musselkanaal moest de loc omlopen voor de terugreis. Daarna weer terug naar ons uitgangspunt en hetzelfde ritueel van de overwegen. En het waren er nogal wat! Tekst & Foto’s Wim Kruijer Vanaf Stadskanaal nog de retourrit naar Veendam gemaakt. Ook weer dezelfde stopperikelen bij overwegen. Via Bareveld naar Wildervank waar gewacht moest worden op de trein vanuit Veendam naar Stadskanaal. Aangekomen op het Veendamse station werden we onthaald op orgelmuziek. Ook daar volop feestgedruis. Ook dit stationsgebouw is nog in originele staat te bewonderen.

Museumspoor STAR vervolg Het hele spoortraject (Veendam-Musselkanaal) beslaat 27 km en is daarmee de langste museumspoorlijn in Nederland. We hebben dan ook de hele dag nodig gehad om het volledige traject te bereizen. Moe maar voldaan gingen we daarna terug naar Twentse dreven. Maar we zaten nog maar net in de auto of de regen viel overvloedig uit de hemel. Een mens kan wat meemaken op een dag… Tekst & Foto’s Wim Kruijer

Open dag 26/10 Zoals bekend zal op zondag 26 oktober weer onze jaarlijkse Open Dag plaatsvinden. Ook deze editie weer met veel activiteiten, o.a.: Treinenbeurs Werkende stoom modellen N-spoor modulebaan Historische stads- en streekbus modellen Handgemaakte koetsen in schaal 1:10 De grote H0 modulebaan van Graf Mec! Workshops weatheren en scenery En natuurlijk het nodige spektakel op en rond onze eigen clubbaan! Zonder jullie medewerking gaat dit niet lukken. Dus help mee met opbouwen, meld je aan als machinist, hulp in de kantine of bij de kassa; we verwachten net als vorige jaren veel volk! Inschrijven kan op de lijst in de keuken of mail naar Tekst Theo Nagel

Globetrotter Tekst & Foto’s Jos Schnitzler Bezoek aan Jack Rosenfield Tijdens ons verblijf in Kansas, oktober 2013, hadden onze gastheren nog een extra verrassing, namelijk een bezoek aan Jack Rosenfield en zijn schitterende modelbaan. Na een hartelijke ontvangst ging Jack ons voor naar het basement. Amerikaanse huizen hebben vaak een basement. Dat is de gemetselde basis waarop het veelal houten huis gebouwd wordt. Een basement lijkt niet op onze kelders en kruipruimtes. Nee, het is een volledig te benutten ruimte over de hele oppervlakte van het huis. Bij de een betreed je een compleet ingericht gastenverblijf, bij de ander een ruime opslagruimte, bij Jack een riante ruimte voor een boeiende modelbaan. Pas in 2002 wordt zijn interesse voor modelspoor gewekt, hij is dan ruim een jaar met pensioen. In 2003 bouwt hij al, een man van daden dus. Zijn ontwerp is een vrije interpretatie van de New York, New Haven & Hartford Railroad, die in de jaren ’40 – ’50 tussen Port Chester New York naar New York City Grand Central Terminal reed. Het dubbelsporige traject is een afspiegeling van het passagiers- en vrachtvervoer tussen New York City en de Staten van New England.

Globetrotter Tekst & Foto’s Jos Schnitzler vervolg Er ligt ruim 91 meter rails, Peco code 100 op de hoofdlijn en Atlas code 83 voor de rangeerterreinen en de industrieaansluitingen. Hij rijdt digitaal met Digitrax DCC. De wissels worden met de bekende Tortoise- aandrijvingen omgezet. Voor de scenery, geheel aangepast aan de lokale omstandigheden, gebruikt Jack voornamelijk bouwpakketten en onderdelen daaruit. Hij won inmiddels al meerdere NMRA-prijzen voor zijn scenerywerk. O.a. het seinhuis en de houten kolenbunker verdienden zeer eervolle vermeldingen. Door rugproblemen heeft hij helaas lange tijd niet aan de modelbaan kunnen werken en dat is voor een man met passie voor de hobby een hard gelach…

Clubexcursie Bezoek aan Nedtrain en NZH (Haarlem) - zaterdag 20 september De trein van nog net kunnen pakken zodat we in Hengelo onze eerste kop koffie konden drinken, Enschede is pas om uur open… Heeft NS op elk station verschillende openingstijden voor de koffie Kiosken? Daar troffen we ook de overige mannen aan die die dag meegingen naar Haarlem om de NZH en de reparatiewerkplaats van Nedtrain te bezoeken. In het kader van 175 jaar spoor organiseerde men neen open dag waar heel veel mensen op af kwamen. Overigens zeer de moeite waard om te zien hoe de draaistellen en rijtuigen weer gereviseerd worden tot bijna nieuw. Als je dan later in de trein op de terugweg naar huis zit besef je pas wat een organisatie er allemaal achter zit om de trein te laten rijden van A naar B en hoeveel mensen er van moeten eten! Tekst Hans Joosten Foto’s Henk Schonewille Een volledige fotoverslag zal binnenkort op te zien zijn

Clubexcursie Van alles was er te doen, en voor iedereen wat, van groot tot klein. De echte treinenfreaks liepen hier in grote getale, de meesten herkenbaar aan een knots van een camera met een statief eronder die ze overal mee naar toe sleepten. Soms komisch om te zien. Zelfs het NS- fanfarekorps was present om in een grote hal de mensen van de nodige marsen te laten genieten. Diverse informatiefilms werden door het bedrijf getoond hoe alles in zijn werk gaat, want op die dag werd er natuurlijk niet gewerkt. Tekst Hans Joosten Foto’s Henk Schonewille

Clubexcursie Ook bijzonder was de herbeleving van de oude treinstellen die continu heen en weer reden tussen Amsterdam en Haarlem. Op de perrons waar ook de treinkaartjes te koop waren voor deze speciale treinen, liepen mensen in oude kleding van eind begin Langs de baan ook weer overal spotters, ze konden er kennelijk niet genoeg van krijgen. In Haarlem werden we met historische bussen vervoerd naar Nedtrain en later ook naar de modelbouwclub van de NZH. Dat scheelde veel lopen zodat we toch op een redelijke tijd weer thuis waren, (de NZH had zelfs twee open dagen: zaterdag en zondag). Tekst Hans Joosten Foto’s Henk Schonewille

Clubexcursie Tekst Hans Joosten Foto’s Henk Schonewille NZH heeft een gigantisch grote ruimte die écht goed volgepropt zit met van alles en nog wat. Bijna alle merken die te koop zijn draaien daar hun rondjes. Jammer dat alles zo vol stond, het publiek had zeer weinig ruimte om van de banen te genieten. Dat viel me erg tegen, terwijl je je op een open dag als deze toch goed moet profileren. Maar over dat profileren zal een Tukker als ik wel anders denken. Er waren bijzonder leuke dingen te zien en er was zelfs een kantine - inclusief kroketten.....! Toch ben ik persoonlijk erg blij met onze ruimte, en ik denk niet alleen ik. Wat is het bij ons schoon en lekker licht en vooral opgeruimd ( )! Rond kwart voor zeven stonden we weer in Enschede op het perron, terug van een mooie en ook wel vermoeiende dag die zeer de moeite waard is geweest. Wel 7 verschillende modelbanen bij de NZH modelbouwclub. Zelfs een Märklin M-baan, kedeng-kedeng….

Clubexcursie Tekst Hans Joosten Advertentie Misschien wel bekend? Ons lid Arie Nijland heeft een klusbedrijf en wil zijn activiteiten graag onder de aandacht brengen! Dus als je schoonmoeder gaat verhuizen, of je gaat eindelijk op jezelf wonen(!): bel Arie en profiteer van de speciale korting voor TMC-leden! Bediening van de Märklin baan van de modelbouwclub NZH…. Gewoon analoog; gelukkig weet de bouwer nog weg uit deze ‘Kabel Salat’ !

onze sponsoren