Werkgroep Monitoring werkgroepoverleg dinsdag 10 februari 2009

Programma (ochtend) 9.30Opening en vaststellen verslag Bespreken herziening monitoringsprogramma om ca uur korte pauze Stand van zaken opstellen instructie Lunchpauze (in kantine)

Programma (middag) Lunchpauze (IV) Herziening monitoringsprogramma vervolgacties - OM/TT - kosten/percentages - aanpassingen planning Wat verder ter tafel komt Samenvatting en afsluiting

Opening en verslag Toelichting op het programma Verslag vaststellen

Herziening Monitoring Opbouw: meta-informatie ingevulde tabellen terugkoppeling diverse opmerkingen

Meta-informatie WaterbeheerderIngevuld?Uit eigen meetnet? Nieuwe parameters? Cyclus? WsrlJaDeels25724 WshdJaBijna alles220 HhskJaAlles10-3 Hhs DelflandJaBijna Alles80 Hhs RijnlandJaDeels1510 HdsrJaAlles00 WaternetJaBijna alles1 plas0 HhnkJaAlles00 RWSNee---

Ingevulde tabellen Zie aparte tabellen in Excel

Terugkoppeling opmerkingen Waternet: dubbele regels die eruit kunnen, nog niet gedaan; geen wijzigingen in cyclus en parameter ingevuld omdat de mening is dat cyclus 3-jaarlijks blijft; van 1 plas niets bekend dus niets ingevuld, ook slechts scorende element niet bekend; T&T onder de loep te nemen: juiste kwaliteitselementen gemeten dus nieuwe mediaan te bepalen voor bestaand T&T; Delfland: Er (b)lijken wat foutjes te zitten in de tabel, aanvullingen gedaan voor dingen die wij extra zouden gaan meten als we de waterlichamen niet meer clusteren

Terugkoppeling opmerkingen Rijnland: geen clustering meer met waterlichamen van andere waterschappen maar clustering van waterlichamen die in Rijnland gebied liggen; TT-ecologie punten liggen in een representatief waterlichaam van een clustering (17 clusters). In alle geprioriteerde waterlichamen ligt ook een TT-ecologiepunt (in totaal 24 TT-biologie punten); OM-ecologie op alle TT-ecologiepunten. In geprioriteerde waterlichamen willen we 2 indicerende kwaliteitselementen meten i.p.v. 1. TT-chemie staat nog niet in de tabel. Onze voorkeur gaat uit naar 4 TT-chemiepunten op de uitwisselingplaatsen met onze buren; De chemie op de OM-punten is nog niet volledig ingevuld. We gaan nog nader naar de parameters kijken; Over de frequenties hebben we nog niet nagedacht. Voorlopig houden we de frequenties aan zoals in de huidige protocollen staat aangegeven;

Terugkoppeling opmerkingen HHs van Schieland en de Krimpenerwaard: T&T Fytoplankton (de soortensamenstelling) niet in alle waterlichamen bepaald: Voor TT wordt aanvullend in 5 waterlichamen (NL 39_02, 05, 10, 17 en 24) gemeten. (frequentie 12* in de zomermaanden, cyclus 1 keer per 6 jaar) Op zwemwaterlocaties wordt de maatlat Fytoplankton bepaald. Deze informatie voor de beoordeling van vier waterlichamen (NL39_04, 06, 08, 09) Een aantal waterlichamen voldoet aan het GEP voor één of meerdere ecologische maatlatten. Ons huidig meetnet voorziet in een driejaarlijkse monitoring van alle waterlichamen. Een deel van de bestaande gegevens is niet ingewonnen volgens de huidige KRW systematiek. Daarom zijn alle biologische kwaliteitselementen voor alle waterlichamen nu in de TT opgenomen. Volgens het HHSK plan worden de prioritaire stoffen in 2011 op de blauwe knooppunten (5 totaal) gemeten. De overige waterlichamen worden geclusterd met deze 5 waterlichamen. Voor elk waterlichaam is zowel het hydrologisch regime (waterdiepte, waterbreedte, peilverschil) als de morfologie (helling oever, aanwezigheid oeververdediging) opgenomen als TT punt. We gaan ervan uit dat het voldoende is om eenmaal een gebiedsdekkende inventarisatie uit te voeren en daarna alleen veranderingen te registreren. In 2007 is een uitgebreide oeverinventarisatie uitgevoerd. Deze wordt in 2013 herhaald. Deze gegevens kunnen we gebruiken voor de TT beschrijving.

Terugkoppeling opmerkingen HHs van Schieland en de Krimpenerwaard: OM De volledige biologische toestand van alle waterlichamen wordt elke drie jaar beoordeeld. Naast macrofyten zijn nu ook de maatlatten vissen en macrofauna opgenomen in het OM. Fytoplankton en dan met name de soortensamenstelling wordt niet in alle waterlichamen bepaald: Voor OM wordt aanvullend in 5 waterlichamen (NL 39_02, 05, 10, 17 en 24) gemeten. (frequentie 12* in de zomermaanden, cyclus 2 keer per 6 jaar) Op de zwemwaterlocaties wordt de maatlat fytoplankton wel bepaald. Deze waarden kunnen worden meegenomen voor de beoordeling van vier waterlichamen (NL39_04, 06, 08, 09) Stoffen die normoverschrijdend zijn op de knooppunten in het watersysteem worden op diverse locaties in het gebied extra gemeten. Deze waren al opgenomen in het KRW meetnet. Op diverse locaties zijn uit eerdere analyses probleemstoffen uit de lijst overige stoffen en Rijnrelevante stoffen gekomen. Deze waren al opgenomen in het meetnet. Geen extra metingen opgenomen. De algemeen fysisch chemische toestand elke drie jaar bepaald.

Terugkoppeling opmerkingen HHs van Schieland en de Krimpenerwaard: Aanpassen cyclus De volledige biologische toestand wordt elke drie jaar beoordeeld. Daarmee hebben we in 2014 de beschikking over resultaten van drie meetperioden. Voor een overall bewaking en beschrijving van de ecologische toestand is dat voldoende. Het verlagen van de monitoringcyclus brengt ons geen extra informatie die de inspanning rechtvaardigt. Deze kolom is dus niet ingevuld. Conclusie extra metingen Alle extra metingen die het HHSK wil opvoeren voor het herziene meetprogramma 2010 zijn al voorzien in ons eigen meetnet. De enige aanvullende meting is fytoplankton. Fytoplankton in 5 waterlichamen voor: TT - 1 x per 6 jaar, min. 6 maal in de zomermaanden OM - 1 x per 3 jaar, min. 6 maal in de zomermaanden

Terugkoppeling opmerkingen WSHD: geen rekening gehouden met het uitgangspunt dat eens in de x aantal jaar er een volledig pakket aan ecologische parameters wordt geanalyseerd; wanneer is het toegestaan een stof van de lijst af te voeren? Als deze na twee keer meten niet in normoverschrijdende concentraties wordt aangetroffen? Nu zijn deze eruit gehaald; gebaseerd op data van 2007 en halverwege Dus controleslag over geheel 2008 moet nog plaatsvinden. De tabel kan dus nog worden moeten aangepast; Indien een geheel nieuwe locatie moet worden ingericht is uitgegaan van de parameters die in het voormalige cluster zijn opgenomen. In werkelijkheid kunnen de kosten hoger zijn omdat info verzameld moet worden van parameters; NL19_04: chemie data van echte meetlocatie. FYSCHEM en ecologische parameters ervan uitgegaan van parameters van het voormalige cluster door gebrek aan uitzoektijd NL19_10: chemie data van echte meetlocatie. FYSCHEM en ecologische parameters ervan uitgegaan van parameters van het voormalige cluster door gebrek aan uitzoektijd Hoe omgaan met stofoverschrijdingen van PS in een ander toets dan de PS-toets maar bv. MKN-toets? Wel of niet opnemen in het meetprogramma? NL19_12: chemie data van echte meetlocatie. FYSCHEM en ecologische parameters ervan uitgegaan van parameters van het voormalige cluster door gebrek aan uitzoektijd NL19_19: bestaande locatie maar nog geen KRW-metingen verricht. Dus data van het voormalige cluster zijn toegevoegd NL19_23: chemie data van echte meetlocatie. FYSCHEM en ecologische parameters ervan uitgegaan van parameters van het voormalige cluster door gebrek aan uitzoektijd

Terugkoppeling opmerkingen WSRL: Bij het invullen van de tabel hebben we nu vooral gekeken naar de meetlocaties en de parameters. De kolommen met OM en TT zijn nog niet compleet gevuld. HDSR: In de kolom "meetprogramma" staat ons programma zoals het momenteel in het KRW portal zou moeten staan geupload (de lijst zoals Bart heeft gedownload bevatte nog wat kleine foutjes die ik verbeterd heb, blijkbaar is destijds het uploaden niet 100% goed gegaan). In de kolom "meetprogramma 2010" heb ik ons programma ingevuld zoals ik het voorstel. Alle de te meten parameters in alle 30 waterlichamen kan ik uit ons bestaande meetnet halen. Ik heb dus geen "extra inspanningen --> kosten" aangegeven.

Lunchpauze

Programma (middag) Lunchpauze (IV) Herziening monitoringsprogramma vervolgacties - OM/TT - kosten/percentages - aanpassingen planning Wat verder ter tafel komt Samenvatting en afsluiting

Vervolgacties herziening OM/TT kosten/percentages aanpassing planning

Vervolgacties herziening OM / TT Voorstel voor 2 varianten: 1. Basis variant: TT clustering handhaven, OM clustering loslaten. 0-meting gebruiken t.b.v. bepaling OM (goede rapportage 0-meting noodzakelijk) 2. Plus*2 variant: TT clustering loslaten, elke waterbeheerder per waterlichaam TT voor chemie en voor ecologie

Vervolgacties herziening Chemie: Voorstel voor 3 varianten: 1.TT clustering handhaven, OM clustering loslaten. 0-meting gebruiken t.b.v. bepaling OM(goede rapportage 0-meting noodzakelijk) 2.voor TT chemie terugvallen op afvoergebied denkwijze (0-meting 2005), metingen op beperkt aantal afvoerpunten. Elke waterbeheerder wijst zo nodig voor beheergebied eigen TT Chemiepunten aan, deze punten zijn aanvullend op de RWS TT Chemiepunten. 0-meting elke 6 jaar herhalen: in het Monitoringsprogramma opnemen als TT Chemie. 3. TT clustering loslaten, elke waterbeheerder per waterlichaam TT voor chemie

Vervolgacties herziening Biologie: Voorstel voor 3 varianten: 1.oude TT biologie aanhouden voor rapportage,OM clustering loslaten en alle kwaliteitselementen 1/6 jr meten, slechts scorende /meest indicerend element 1/3 jr meten. 2: oude TT biologie aanhouden voor rapportage, OM Biologie alles meten 1/3 jaar (conform richtlijn), mits uitzonderingen zoals voor algen, areaal oevervegetatie en vis 3. TT clustering loslaten, elke waterbeheerder per waterlichaam TT

Vervolgacties herziening kosten/percentages

Vervolgacties herziening aanpassing planning

Wat verder ter tafel komt RAO-voorstel van werkgroep Afwenteling Terugkoppeling uit diverse overleggen Vragen n.a.v. diverse vergaderstukken?

Samenvatting en afsluiting