LEZING VAN THIJS MALMBERG VOOR DE MINI-CONFERENTIE: “EEN WIJKCENTRUM IN EN VAN DE BUURT” 4 JUNI 2014 Burgers en buurthuizen

De geschiedenis Ontstaan eind 19 e eeuw Eerst in Engeland daarna Nederland 1892: eerste buurthuis in de Jordaan, Amsterdam Gericht op tegengaan verwildering jeugd en onmaatschappelijkheidsbestrijding Na WO2: onstuimige groei tot ruim 2000 buurthuizen Vanaf jaren 80 kortingen

De crisis Bericht uit de Volkskrant 21 februari 2013: “Buurthuizen bezwijken onder de crisis” Aantal neemt in rap tempo af Gemeenten vragen meer van burgers Beheer en exploitatie voor vrijwilligers te complex

Waarom dit plotselinge verval? Decentralisatie naar gemeenten Doelstellingen steeds onduidelijker Meer ontmoeting dan andere functies Tekorten bij gemeenten Professionals erg kostbaar

Belangrijke afwegingen Wie betaalt? Wie organiseert? Wat wordt geleverd? Waar vindt het plaats

Wie betaalt? De gemeenten alleen of ook: Bewoners Buurt ondernemers Crowd sourcing Fondsen Advies: zorg dat je niet alleen van de overheid afhankelijk bent

Wie organiseert? Professionals Vrijwilligers Een mix Advies: betrek de buurt als vrijwilligers, alleen professionals is onhaalbare kaart

Wat lever je? Ontmoeting of ook: Vrije tijdsinvulling voor kinderen/ouderen Cursussen Verenigingswerk Kinderopvang Etcetera….. Advies: zet breed in op meerder functies

Waar vinden de activiteiten plaats? Een vaste plek Meerdere plekken: “buurthuis van de toekomst”: het kan overal en virtueel Advies: meer plekken, meer participanten

Bottom up: sluit aan Sluit aan bij de bewoners in de buurt Do it yourself Brede beweging Zie ook kinderopvang, zorg, energie Maar: geeft spanning met de bureaucratie

De toekomst Bewoners bepalen de agenda Verschil per buurt in aanbod Brede inventarisatie van behoeften Bewoners ook betrekken bij uitvoering Gemeenten andere rol: faciliteren Meer financiers en partners

Denk aan (relaties naar): Kinderopvang School Jeugd/ouderenzorg Wijkteams Welzijnswerk Arbeidstoeleiding Veiligheid Wonen Kerk Eten/voeding Kleding/kringloop Geld/schulden Energie Sport Brede behoefte

Burgers 20% is actief 23% is afwachtend 31% is afzijdig 26% is afhankelijk Advies: vergeet niet ook de minder actieven te betrekken

Sociale ondernemingen : een trend Brede inventarisatie van behoeften Leiden als een onderneming Winst is niet vies, wel herinzetten in de buurt Resultaatgericht, zichtbaar Bewoners vromen bestuur Ondernemer voert uit Nieuwe oplossingen Geld overal vandaan

Engeland als voorbeeld Vrijwilligerswerk, ondersteunende functies en zelfhulpgroepen Sociaal, democratisch en coöperatief ondernemerschap Werkgelegenheid, participatie van iedereen Lokale ontwikkeling en stedelijke vernieuwingsprojecten Cultuurvraagstukken Milieuvraagstukken Communicatie en voorspraak

Een voorbeeld uit Engeland “Fresh Horizons” in midden Engeland: 2 ondernemers Kinderopvang Werk Bibliotheek Arbeidstoeleiding Cursussen Woningcorporatie Groenvoorziening

Nederlandse voorbeelden (1) Resto-van Harte (NL) : werk in restaurants voor LVG-groep Tafel van Zeven (R’dam): leer/werktrajecten voor allochtone vrouwen Tijd voor samen (A’dam): wijkonderneming ontstaan uit buurthuis Zorg voor elkaar (20 gemeenten) gericht op informele zorg

Nederlandse voorbeelden (2) Buurtbedrijf Midwest (A’dam): werkplekken voor ZZP-ers Buurthuis van de Toekomst (Den Haag): delen van accomodaties Shine+ (A’dam): werkloosheidsbestrijding Voor je buurt (div. steden): inzet van studenten Stichting Robin Hood (Ehv) : catering en reataurants

Wat valt op? De lerende en levende buurt centraal: Denken als ondernemers Niet leveren aan maar samenwerken met gemeenten en andere partners Laten zien wat je doet Innovatief, nieuwe arrangementen, nieuwe partners Nieuwe gebieden ontginnen

Denk in fases Wat zie je:  Er “broeit” iets  Er ontstaat een netwerk op basis van een gemeenschappelijk gevoel dat er iets moet gebeuren, er gaan activiteiten plaatsvinden, men gaat andere beïnvloeden Fases:  Benoem initiatief  Voed het  Zet schijnwerpers erop  Zoek de “changemakers”  Verbind ze met elkaar  Ondersteun het geheel

Wat is dus belangrijk? Betrekken burgers inhoudelijk, uitvoerend en financieel Kiezen voor een breed aanbod Zichtbare resultaten Niet per se op een vaste plek Stout en ondernemen zijn Innovatieve concepten Niet alleen van de overheid afhankelijk zijn

Een goed instrument CBRA is een instrument om bottom-up doelen, voortgang, partners en resultaten te bepalen Kent zes stappen: 1. Het vinden van verantwoordelijke burgers/partners 2. Het doen van een ‘assessment’ in het gebied 3. Het benoemen van resultaatgebieden en indicatoren 4. Het uitvoeren van de ontwikkelde strategieën 5. Het vinden van een financiële basis voor het plan 6. Het volgen en monitoren van de resultaten

Wat interessante websites Social-enterprise.nl Iedereenwinst.nl Voorjebuurt.nl Verbeterjebuurt.nl Buurthuisvandetoekomst.denhaag.nl Tijdvoorsamen.nl Robinhoodeindhoven.nl Freshhorizons.org.uk