Integratie en participatie Nieuwe beleidsontwikkelingen Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

Inhoud Inleiding Oriëntatie op de arbeidsmarkt Participatieverklaring Integrale aanpak Taal Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

1. Inleiding Vrijwilligers zijn nodig Veel waardering voor het werk dat vrijwilligers doen Met Gilde Samenspraak is lange band vanaf het begin van de 21ste eeuw In 2015: van taalmaatjes naar participatiemaatjes Het doel van HBT is het bieden van ondersteuning aan organisaties en groepen personen die met behulp van Nederlandstalige vrijwilligers op laagdrempelige wijze anderstaligen coachen bij het leren luisteren, spreken, lezen en schrijven van de Nederlandse taal en hen laten kennismaken met de Nederlandse cultuur met als doel hun zelfredzaamheid in de Nederlandse samenleving te bevorderen. Het gaat hierbij om alle informele taalbegeleiding aan anderstaligen, d.w.z. voor mannen en vrouwen, individueel en groepsles, les en conversatie. Wat opvalt is dat HBT vasthoudt aan de doelstellingen maar wel meegaat met de politieke en beleidsmatige veranderingen. En die zijn er geweest de afgelopen jaren! (naar volgende sheet) Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

2. Oriëntatie op de arbeidsmarkt Inburgering 1 januari 2013: eigen verantwoordelijkheid inburgeraar zelf inkopen van cursus zelf financieren 3 nieuwe onderdelen inburgeringsexamen:lezen, luisteren en schrijven 1 januari 2015: nieuw onderdeel inburgeringsexamen: invoering arbeidsmarktmodule Waarom? Waarom deze module? - De werkloosheid onder anderstaligen is hoger dan onder autochtonen - We willen de inburgeraars een extra opstap geven richting de arbeidsmarkt Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

2. Oriëntatie op de arbeidsmarkt (vervolg) Wie moeten de arbeidsmarktmodule volgen? alle verplichte inburgeraars Wie kunnen de arbeidsmarktmodule volgen? Iedereen die dit wil Alle verplichte inburgeraars (werkenden, niet werkenden; zowel diegenen die het inburgeringsexamen doen of het Staatsexamen I of II) moeten het examen doen. Iedereen die het wil kan de module volgen. Te denken valt b.v. aan: - EU-onderdanen - werkloze oudkomers Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

2. Oriëntatie op de arbeidsmarkt (vervolg) Waaruit bestaat de module? De volgende thema’s: Beroepenoriëntatie Je eigenschappen kennen Realistisch beroepsbeeld Beroepskansen Beroepscompetenties verwerven Netwerk opbouwen Werk vinden Nederlandse werkcultuur In feite worden een aantal opdrachten gegeven waarvan de resultaten worden opgeschreven op 8 kaarten, de zgn. Resultaatkaarten. Het is een heel persoonlijk portfolio waarin je aangeeft voor welk beroep of functie je kiest en omschrijft hoe je daar wilt komen. Daarbij moet je jezelf als inburgeraar natuurlijk allerlei vragen stellen zoals: Kan ik het beroep meteen uitoefenen of moet ik er een (extra) opleiding of cursus voor volgen? Kan ik deze betalen, nu of op termijn? Is dit te combineren met mijn gezin? Is er vraag naar dit beroep in mijn regio of moet ik ver reizen of zelfs verhuizen? En is dat wel te combineren met mijn gezin. Op deze wijze is de inburgeraar in feite bezig met het maken van een loopbaanplanning en vormt hij een reëel beroepsbeeld, Er zitten ook heel concrete opdrachten bij zoals het maken van een CV en het opstellen van een sollicitatiebrief (op een vacature in het beroep dat je wilt uitoefenen; zo heeft de inburgeraar meteen een goede brief als hij echt gaat solliciteren). En de inburgeraar kan zijn diploma gratis laten waarderen; of, als hij geen diploma kan tonen een ION (een Indicatie Onderwijs Niveau) laten doen. Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

2. Oriëntatie op de arbeidsmarkt (vervolg) Hoe wordt de module afgesloten? Beoordeling van portfolio (8 Resultaatkaarten) Eindgesprek met twee examinatoren; tips hoe nu verder Rol vrijwilligers Als de inburgeraar alle 8 kaarten heeft ingevuld, en het een consistent verhaal is, levert hij het portfolio bij DUO in. Daar wordt het portfolio beoordeeld door een examinator en als het portfolio is goedgekeurd kan de inburgeraar zich opgeven voor het eindgesprek. Dat eindgesprek is tussen inburgeraar en een examinator. Een tweede examinator is aanwezig om te kijken of alles wel goed gaat. De examinator stelt een aantal vragen om te begrijpen hoe de inburgeraar tot zijn keuzen is gekomen. Hij kan hem ook nog een aantal tips geven hoe hij verder kan gaan in het zoeken naar een baan. Belangrijk: het is géén taalexamen. De inburgeraar kan op eigen taalniveau spreken. Voor de een zal dat nog net niet A2 zijn, maar mensen die het Staatsexamen doen spreken misschien al B1. Rol vrijwilligers: Of een inburgeraar een cursus volgt of het zelfstandig doet: in alle gevallen zal hij de steun van een vrijwilliger graag hebben. Iemand die hem helpt op te starten, helpt na te denken over zijn vaardigheden en de mogelijkheden die hij heeft en die hem ondersteunt bij de praktische zaken zoals het schrijven van een brief of CV. Jullie hulp daarbij is van groot belang! Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

3. Participatieverklaring Wat is het doel van de participatieverklaring? 13 Pilots Evaluatie Pilots (Toekomstige) taak voor vrijwilligers? Doel: Nieuwe migranten op de hoogte brengen van de fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving, hun rechten en plichten en wat Nederland van hen verwacht. Begrippen als vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie komen aan bod evenals het belang van de beheersing van de Nederlandse taal. Door het ondertekenen van de participatieverklaring tonen nieuwkomers hun betrokkenheid bij de Nederlandse samenleving en hun bereidheid om daar actief aan bij te dragen Pilots: Momenteel zijn 13 gemeenten/ regio’s aan de slag in de vorm van een pilot. Er is grote vrijheid in inrichting (inhoud, doelgroep, lokale behoefte). - welkommiddag voor alle nieuwkomers - EU-migranten (gemeenten Westland heeft veel tuinbouw) - vluchtelingen en nareizende asielgerechtigden - gezinsvormers Evaluatie pilots : Eerste kwartaal 2015, waarmee zicht komt op mogelijke toepasbaarheid van een landelijk model. Rol vrijwilligers Wellicht zijn enkelen van jullie al betrokken in de huidige pilots of kennen jullie personen (migranten) die aan de trajecten deelnemen. Alhoewel het op dit moment nog onduidelijk is of en zo ja op welke manier de participatieverklaring landelijk wordt geïmplementeerd, kan ik mij voorstellen dat als het zover is jullie een belangrijke rol kunnen spelen (bijvoorbeeld als taalmaatje) in het uitleggen van de Nederlandse waarden en spelregels van de Nederlandse samenleving aan nieuwkomers. Voor jullie is de betekenis van deze (toch vaak abstracte) begrippen zoals ‘gelijkheid’, ‘solidariteit’ etc. vanzelfsprekend. Voor veel nieuwkomers nog niet. Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

3. Participatieverklaring (vervolg) Bijgaand een foto van Lodewijk Asscher met de deelnemers aan het programma taal- en oriëntatie vluchtelingen in Amsterdam. Het programma is onderdeel van de pilots participatieverklaring. In de handen van deelnemers: “De participatieverklaring” Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving

4. Integrale aanpak Taal SZW, OCW en VWS integrale visie op taal Bundeling van krachten voor extra impuls in de praktijk! Verkenningen met gemeenten en maatschappelijke instanties 4. Integrale aanpak taal SZW gaat samen met OCW en VWS de uitdaging aan tot het versterken van een integrale aanpak van taal. Vanuit verschillende departementen en invalshoeken wordt gewerkt aan een goede beheersing van de Nederlandse taal. Een bundeling van krachten vanuit één integrale visie op taal en vanuit ieders expertise en verantwoordelijkheid kan meer impact geven in de praktijk. Het aanpakken van taal heeft alleen een blijvend effect als deze geworteld is in de samenleving. Er zal daarom zo veel mogelijk de samenwerking worden gezocht met verschillende (lokale) overheden, werkgevers, maatschappelijke instanties en burgers zelf. Ministerie van SZW, Directie Integratie en Samenleving