Scholen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: stand van zaken en vooruitblik Brussels Summer University 6 september 2014

In het kader van het ontwerp-GPDO heeft de gewestregering de opdracht aan het ATO gegeven om een 'stand van zaken op te maken van alle bestaande openbare uitrustingen, zoals scholen, bibliotheken, kinderkribben, openbare ruimten, handelszaken, vervoer, maar ook van plaatsen voorbehouden aan cultuur, mode... met het oog op een betere spreiding hiervan over het hele grondgebied en over de hele bevolking van het gewest'. Daarom onderzocht het ATO in 2012 de afstemming (nu en in 2020) tussen het schoolaanbod en de schoolvraag om het aantal en de verspreiding van toekomstige scholen beter te kunnen sturen. Context

Nota met voorstellen voor de programmering van scholen in het basis- en secundair onderwijs. Deze nota bevat: -een territoriale analyse (op wijkniveau) van het plaatsentekort in het onderwijs, -een identificatie van de mogelijke locaties voor nieuwe scholen (opstellen van een kadaster), -een overzicht van de geplande nieuwe schoolplaatsen die de inrichtende machten van het onderwijs in Brussel en de subsidiërende overheden beslist hebben. Scholenstudie van het ATO Deze oriëntatienota is in februari 2014 geactualiseerd en aangevuld met targets. De studie en de update zijn beschikbaar op de wesbite van het ATO:

Van 2010 tot 2020 zou de Brusselse bevolking stijgen met 13,09%. De bevolkingsgroei is geconcentreerd in de gemeenten in het noordoosten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze stijging van de bevolking loopt samen met een verjonging. In 2013 was het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het jongste gewest van België met een gemiddelde leeftijd van 37,4 jaar, tegenover 40,6 jaar in het Waals Gewest en 42 jaar in het Vlaams Gewest. Sterke bevolkingsgroei

De gemeenten in de eerste kroon zijn het jongste, met een bijzonder lage gemiddelde leeftijd in Molenbeek, Schaarbeek en Sint-Joost en een zeer hoog percentage min-18-jarigen (26% in Koekelberg en Sint-Joost, 28% in Molenbeek). Omgekeerd is de bevolking in de gemeenten van de zuidoostelijke kwadrant ouder, met een duidelijke hogere gemiddelde leeftijd in Ukkel, Sint- Lambrechts-Woluwe en Watermaal- Bosvoorde (42,2 jaar of 9 jaar meer dan in Sint-Joost). Sterke bevolkingsgroei

De sterke bevolkingsgroei heeft dus een zeer grote impact op de behoeften op het vlak van onderwijs. In 2010 berekende het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) het tekort aan schoolplaatsen in het Brussels onderwijs in 2020 op: plaatsen in het basisonderwijs plaatsen in het secundair onderwijs bisa/cahiers_van_het_bisa_nr_2_juni_2010.pdf De verschillende onderwijspartners hebben intussen gereageerd en er staat een groot aantal projecten voor het creëren van schoolplaatsen in Brussel op stapel. Sterke bevolkingsgroei

Monitoring van het schoolaanbod van het ATO – september 2014 Geplande nieuwe schoolplaatsen Gecreëerde plaatsenGeplande plaatsenTotaal Franstalig luik Officieel gesubsidieerd Vrij Vrij niet-confessioneel FWB Totaal Vlaams luik GO! VGO OGO Totaal Totaal

In het basisonderwijs: Tegen 2020 tekort van plaatsen. Ruim plaatsen gepland, waarvan plaatsen gerealiseerd. Dit onderwijsniveau staat momenteel zeer sterk onder druk. We moeten nu toezien op de goede verwezenlijking van die plaatsen. Belangrijk: indien we willen dat alle ouders toegang hebben tot de school van hun keuze, moeten er meer plaatsen dan nodig worden gecreëerd. In het basisonderwijs is de nabijheid van de school bij de woning nog belangrijker dan in het secundair onderwijs. Geplande nieuwe schoolplaatsen

In het secundair onderwijs: Het BISA raamt het tekort in het secundair onderwijs tegen 2020 op plaatsen. Gecreëerde plaatsenGeplande plaatsenTotaal Franstalig luik Officieel gesubsidieerd Vrij Vrij niet-confessioneel FWB-50 Totaal Vlaams luik VGO Totaal Totaal Geplande nieuwe schoolplaatsen Geplande plaatsen in het secondair onderwijs - september 2014 – ATO

In het secundair onderwijs: Ici ajouter carte Michel + commentaire Geplande nieuwe schoolplaatsen

Planning van toekomstige plaatsen In het secundair: Op basis van de berekening van het BISA: bijkomende nood aan plaatsen, dus een tiental secundaire scholen. Op basis van de laatste demografische voorspellingen van het Federaal Planbureau (2014) is het plaatsentekort in het secundair naar boven toe bijgesteld ( plaatsen nodig tussen 2010 en 2010 => plaatsen).

Besluiten -Er is een groot aantal projecten gepland voor het creëren van schoolplaatsen. Nu is het van belang om ervoor te zorgen dat die projecten goed worden uitgevoerd. => opdracht van de schoolfacilitator -Het totale plaatsentekort, zowel in basis als secundair, wordt niet weggewerkt. => Er moeten bijkomende nieuwe plaatsen worden gepland. => Reële mogelijkheid om het schoolaanbod gelijkmatiger te verdelen over het hele grondgebied.

Besluiten Aanbod van schoolplaatsen beter verdelen over het hele grondgebied -In de wijken van de eerste kroon en de noordoostelijke gemeenten is de bevolkingsgroei het sterkste en de territoriale verdeling van het aanbod van schoolplaatsen het meest ongelijk. -De programma's voor het creëren van schoolplaatsen moeten zich concentreren op gebieden met een tekort. -De planning van het schoolaanbod systematiseren tot een globale strategie voor stads- en schoolontwikkeling (mobiliteit, huisvesting, openbare ruimte...).

Opdracht van de schoolfacilitator Opdrachten van de schoolfacilitator: -Individuele ondersteuning van de inrichtende machten bij de administratieve opvolging van hun dossier voor het creëren van schoolplaatsen. -Oprichting van een expertisecomité waardoor alle betrokken administraties de verschillende projecten systematisch kunnen opvolgen. -Ter beschikking stellen van nuttige informatie aan de inrichtende machten (bv. handleiding met goede praktijken). -Meewerken aan de ontwikkeling van een monitoring van schoolvraag en schoolaanbod door het ATO, opvolging van de behoeften, advies formuleren aan de autoriteiten, met name om initiatieven te stimuleren. Begin 2014 besloot de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om een functie van schoolfacilitator in het leven te roepen.

Hartelijk dank voor uw aandacht. Contactpersonen: Julie Lumen / Frédéric Raynaud /