Welzijnszorg Kempen de kracht van een bondgenoot(schap) een verhaal in meervoud VVOS –studiedag Samenwerking gemeente – OCMW: van toveren tot tools Eric Nysmans Antwerpen, dinsdag 27 september 2011

Situering OCMW-decreet van 19 december 2008, titel VIII, hoofdstuk I. Arrondissement Turnhout: 27 OCMW’s Aantal inwoners: 435.219

Het arrondissement in de provincie

Het arrondissement Turnhout

Bestuursorganen Algemene Vergadering: 27 leden Raad van Beheer: 27 leden, op dit ogenblik steeds de voorzitter Vast Bureau : 8 leden Voorzitter: Ivo Bollen

Een geschiedenis van 29 jaar samenwerken 1981-1991: jaren van verkenning Stichtingsvergadering: 23 oktober 1981 Staatsblad: 4 september 1982 19 OCMW’s 3 frank/inw

Een geschiedenis van 29 jaar samenwerken De vereniging mag initiatieven nemen die een regionale aanpak en samenwerking vereisen en de mogelijkheid van de afzonderlijke OCMW’s te boven gaan (statuten, art.3) Thema’s: Opvang van demente bejaarden Crisisopvang Politieke vluchtelingen 1987: participatie in vzw CGG (ipv IOK)

Een geschiedenis van 29 jaar samenwerken 2. 1991-2003: jaren van verbreding Aansluiting andere OCMW’s, met in 1997 Rijkevorsel en in 1999 Grobbendonk Oprichting en participatie aan de vzw’s 1991: KINK 1992: BWK 1998: SVK, LOGO, SIT 1995: vraag naar opstart brugprojecten

Een geschiedenis van 29 jaar samenwerken Vanaf 1993: 10 frank/inw (waarvan 1 frank voor KINK) Vanaf 1998: + 5 frank/inw voor crisisopvang 1998: melding op bestuur voor vrees dat OCMW’s geïntegreerd gaan worden in gemeentebestuur als aparte dienst

Een geschiedenis van 29 jaar samenwerken 3. 2003-…: Jaren van verdieping Verdere verzelfstandiging tov IOK Nieuwe organisatiestructuur Verhoging bijdrage vennoten: van 0,375 naar 0,6 euro/inw 2005: nieuwe missie

Een geschiedenis van 29 jaar samenwerken Informatieveiligheid (2003) Regionale dienst voor gezinszorg (2004) Brugprojecten (2005) Pluralistisch initiatief nachtoppas (2008) Opvoedingsondersteuning (2008) Regionale dienst collectieve schuldenregeling (2009) Vzw ‘t Kader (2010)

Missie (2005) 1. WZK geeft meer kracht aan de uitbouw van sterke OCMW’s in elke gemeente. 2. WZK stimuleert, organiseert en ondersteunt regionale en subregionale samenwerking en netwerkvorming. 3. WZK draagt bij tot de degelijke uitbouw van een netwerk van voorzieningen die tegemoet komen aan de lokale noden.

De financiering Algemene werking en voor diensten/dienstverlening waar iedereen gebruik van kan maken: solidariteitsprincipe, een bedrag per inwoner Voor specifieke projecten: alleen participerenden dragen bij aan financiering. Verschillende modi mogelijk: 50% gelijkmatig verdeeld over participanten + 50% verdeeld over participanten a rato van aantal inwoners Iedere participant betaalt evenveel Betaling per tijdseenheid

Werkingsbijdrage 2010 Bijdrage vennoten voor algemene werking en algemene dienstverlening: 0,9092 euro/inw Hiervan is voor Kind in Nood: 0,0655 euro/inw en voor crisisopvang CAW: 0,125 euro/inw Resultaat voor WZK: € 0,7187/inw, d.i. of 312.792 euro (totale budget 6.112.371 euro)

Werkingen 1. Werking in de openbare sector 2. Werking in de private sector 3. Ondersteunende diensten Sociaal secretariaat en financiële dienst

Werking in de openbare sector Vijf eigen diensten Regionale dienst voor gezinszorg Gemeenschappelijke dienst voor informatieveiligheid Regionale dienst tewerkstelling kansengroepen: brugprojecten Regionale dienst collectieve schuldenregeling en consumentenkrediet Regionale dienst opvoedingsondersteuning

Werking in de openbare sector 2. Dienstverlening Studiewerk (vb. sociovitaal minimum, REMI, streekpact RESOC, …) Belangenbehartiging (vb. knelpunten samenwerking VDAB, migratieproblematiek, …) Coördinatie personenalarmsystemen 3. Samenwerking met actoren uit het welzijnslandschap (o.a. POD MI, VVSG, KHK, Provinciebestuur, IOK, Resoc, SPK)

Regionale dienst gezinszorg Samenwerking met 21 lokale diensten 202.366 uren gezinszorg (2010), benuttingscijfer: 90,4% 890 cliënten (2010): 53% met belscore 35 of meer Meerwaarden : overleg, vorming, kwaliteitszorg, gecentraliseerde administratie (Vesta), bijkomende uren Pluralistisch Initiatief Nachtzorg

Informatieveiligheid Informatiebeveiliging voor aansluiting Kruispuntbank Sociale Zekerheid Gemeenschappelijke dienst – alle OCMW’s Bijdrage vennoten € 1.216,05 + € 0,0807/inw

Tewerkstelling kansengroepen Promotor van 40 brugprojecten: werkervaring voor 79 jongeren uit deeltijds onderwijs Organiseren van overleg arbeidstrajectbegeleiders Ontwikkelen van een informatiemap voor privé-ondernemingen met de verschillende tewerkstellingsmaatregelen: art 60&7-privé, activa en SINE

Opvoedingsondersteuning Implementatie van decreet opvoedings-ondersteuning Drie actieterreinen: 1. Organiseren en ondersteunen regionale en subregionale netwerking van lokale besturen met partners van integrale jeugdhulp 2. Publieksacties Opvoedingsondersteuning: Triple-P avonden in elke subregio 3. Kansarmoede en opvoedingsondersteuning

Consumentenkrediet en collectieve schuldenregeling Consumentenkrediet: 6 OCMW’s Collectieve schuldenregeling: 13 OCMW’s. Procedure arbeidsrechtbank om schuldenaar herstel van het financiële evenwicht te bieden dmv aanzuiveringsregeling (erkenning 19/05/09) Lerend netwerk schuldhulpverlening Collectieve schuldenregeling: € 0,1615/inw Consumentenkrediet: € 0,3105/inw

Werking in de private sector Specifieke dienstverlening aan 18 vzw’s in de welzijns- en gezondheidssector. Een brug tussen de publieke en de private sector 4 peilers: Bestuursparticipatie (17 VZW’S) Bestuurssecretariaat (9 vzw’s) Detecteren en stimuleren Netwerken en samenwerken

Werking in de private sector Voordelen van samenwerking Beperkte middelen kunnen optimaal besteed worden voor hulpverlening en preventie De inbreng en de doelstellingen van de lokale besturen bewaken, in het bijzonder in de aandacht voor de kwetsbare en gekwetste mensen WZK gaat op zoek naar linken tussen deze vzw’s waardoor er naar een arrondissementele dekking van de dienstverlening kan worden gestreefd

Werking in de private sector Ondersteuning beleid en administratie vzw’s - secretarisfunctie 9 vzw’s logistieke ondersteuning: 13 vzw’s participatie: 18 vzw’s

Werking in de private sector Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Kempen - Geel, Herentals, Hoogstraten en Turnhout - Aandeel OCMW- cliënteel: 9% itt 6% De Sprong, sociale tewerkstelling De Voorsprong, lokale diensteneconomie Kind in Nood Kempen, antennedienst kindermishandeling Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Antwerpen

Werking in de private sector LOGO Kempen, ziektepreventie en gezondheidspromotie Sociale verhuurkantoren (Zuiderkempen en Noorderkempen), sociale huisvesting SEL-Kempen, samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg Centrum Algemeen Welzijnswerk De Kempen Welzijnszorg Kempen (de 27 OCMW’s) betaalt 0,125 euro/inw voor crisisopvang

Werking in de private sector Turnhouts AdviesNetwerk Dementie (Tandem) Beschut Wonen Kempen Ter Kempen, woonzorgcentrum voor dementerende bejaarden Kringwinkel Zuiderkempen, sociale tewerkstelling Vzw Web: WerkErvaringsBedrijf, sociale tewerkstelling

Werking in de private sector Palliatief Netwerk Arrondissement Turnhout (PNAT) t Kader, residentiële drugopvang Vereniging Huisartsenkring Zuiderkempen: zorgtraject personen nierinsufficiëntie en diabetes type II Steunpunt Vrije Tijd voor Gehandicapten Kempen Mens en Paard Kempen

Ondersteunende diensten: financiën en personeel Openbare sector: financieel beheer WZK (budget 6,1 milj. euro) en personeelsadministratie voor 94 personeelsleden Private sector: financieel beheer en personeelsadministratie voor 146 personeelsleden van 11 vzw’s (4 paritaire comités) (5,8 milj. euro) Lerend netwerk personeelsverantwoordelijken OCMW’s

Samenwerking met IOK IOK is de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij van de Kempen. (29 gemeentes) Terreinverkaveling. In de welzijnssector is de IOK geen initiatiefnemer. Aangelegenheden uit deze sector worden steeds doorverwezen naar Welzijnszorg Kempen Gemeenschappelijke ondersteunende diensten, zoals kantoorbeheer, informaticadienst, …. Structureel overleg tussen IOK en WZK (voorzitters en directie) WZK is lid van Raad van Bestuur van IOK

Structurele knelpunten en groeipijnen Spanningsveld: subsidiariteit en autonomie versus schaalvoordeel en verlies aan controle 1.1. Verschillende snelheden en tradities van samenwerken 1.2. Verhouding tussen de vennoten en de vereniging: een constante zoektocht naar evenwicht. 1.3. Positie en betekenis van subregio’s

Structurele knelpunten en groeipijnen 2. Afstand en nabijheid 2.1. Democratisch deficit. 2.2. Betrokkenheid van de vennoten: wie is en voelt zich verantwoordelijk? Het eigenaarschap 2.3. Verhouding tussen politiek en administratie: primaat van de politiek? WZK als politiek orgaan of als dienstverlenende vereniging? 3. Beperkte financiële middelen en geen financiële autonomie 4. Wat met de OCMW’s ? Impact op boven- of intergemeentelijke samenwerkingsverbanden.

Een mijmering tot slot Band tussen publieke en private welzijnssector in de praktijk op voet van evenwaardigheid Minimale aanwezigheid van openbare dienstverlening (min 18%) als kwaliteitsgarantie en prijsbewaking Ruime toegankelijkheid van publieke dienstverlening, met weliswaar accent op meest kwetsbaren en gekwetsten (ook belangrijk om behoud solidariteit) Het verhaal van het ontstaan van de KUL, een les in voorzichtigheid en vooruitziendheid?

Meer info? Dr. Van de Perrestraat 218 a 2440 Geel Tel: 014/56.42.64 Fax: 014/58.73.00 Eric.Nysmans@iok.be www.welzijnszorgkempen.be