integriteit als opdracht & waarborg stand van zaken Bureau Integriteitszorg De Achterhoek 24 november 2012 Inleiding door prof.dr.Hans van den Heuvel Vrije universiteit Amsterdam
integriteitsschendingen
corruptie fraude, diefstal, verduistering giften en beloften belangenverstrengeling, bevoegdheden misbruik informatie verspilling en wanprestatie discriminatie en intimidatie misdragingen in de vrije tijd
oorzaken integriteitsschendingen individuelefamiliebanden, egoïsme, maatschappelijke achtergrond, opvoeding, verkeerde contacten, moreel besefindividuele: familiebanden, egoïsme, maatschappelijke achtergrond, opvoeding, verkeerde contacten, moreel besef organisationeleregels, controle, handhaving, mandatering, management, voorbeeldgedrag, procedures, ontbreken openheid, ons-kent-onsorganisationele: regels, controle, handhaving, mandatering, management, voorbeeldgedrag, procedures, ontbreken openheid, ons-kent-ons maatschappelijkewaarden-normen, verstrengeling publiek-privaat, agressieve lobby, onderwereld-bovenwereldmaatschappelijke: waarden-normen, verstrengeling publiek-privaat, agressieve lobby, onderwereld-bovenwereld
Integritetsmaatregelen hard controls soft controls ethisch leiderschap
attitude
hoe de integriteitscultuur te verbeteren? (van oudsher) roddelenroddelen dubieuze opmerkingendubieuze opmerkingen onderlinge afsprakenonderlinge afspraken privébellen en privésurfenprivébellen en privésurfen werktijdenwerktijden onvoldoende inzetonvoldoende inzet ziekmeldenziekmelden declarerendeclareren
integriteitscompas onpartijdig en onafhankelijk onpartijdig en onafhankelijk open en betrouwbaar open en betrouwbaar zorgvuldig en toegewijd zorgvuldig en toegewijd dienstbaar dienstbaar professionaliteit professionaliteit morele verantwoordelijkheid morele verantwoordelijkheid collegialiteit collegialiteit
profielen daderprofieldaderprofiel omkoopstrategieomkoopstrategie
legitimeringsgronden neutraliseringstechniekenen ontkennen van schade, slachtoffer verantwoordelijkheid veroordeling veroordeelaars verwijzing naar hogere belangen loyaliteit aan derden iedereen deed het ik dacht dat ik er niemand kwaad mee deed buiten mijn schuld ik moest wel
nevenactiviteiten
bewustwording aanspreken, misstanden aankaartenaanspreken, misstanden aankaarten transparantietransparantie opsporen integriteitsriciso’sopsporen integriteitsriciso’s articuleren waarden en normenarticuleren waarden en normen incidenten en dilemma´s besprekenincidenten en dilemma´s bespreken
tips Duidelijkheid over organisatieDuidelijkheid over organisatie Duidelijkheid voor medewerkers Duidelijkheid voor medewerkers Goede voorbeeld leiding Goede voorbeeld leiding Integriteitsproblemen aan orde stellen Integriteitsproblemen aan orde stellen Actie Actie
integriteit en reputatiemanagement