Van zorgstructuur naar begeleidingscultuur Begeleidingscultuur in scholen over kwaliteiten en kwetsbaarheden –

Wat we denken te zien, is meer wat we denken te zien dan wat we werkelijk zien. Gedragsproblemen zijn communicatieproblemen. Zorg ook dat de leraar zich veilig voelt. Leerlingen vallen niet uit ondanks het schoolsysteem, maar deels dankzij het schoolsysteem. Wat goed is voor zorgleerlingen, is goed voor alle leerlingen.

Waarom begeleidingscultuur? Waarom vallen sommige jongeren uit en anderen niet? Top 10 van factoren (in volgorde van prioriteit) Op zoek naar hechting (persoonlijke aandacht en betrokkenheid vanuit de school) Tijdig handelen op risicomomenten (o.a. overgangen tussen scholen) Multi-problemgezinnen Psychologische kenmerken Sociaal-economische en etnische factoren Herrieschoppers en geruislozen Spanningsveld leren-werken Pestproblematiek als onderschatte factor Helende tijdelijke uitval Softdrugs Gemeenschappelijke factor: problemen in de fit tussen leerling en school/hulpverlening (bron: Oberon, De belevingswereld van voortijdig schoolverlaters i.o.v. Ministerie van OCW, januari 2008)

Begeleidingscultuur In een begeleidingscultuur zien en waarderen we iedere leerling als een uniek en volwaardig individu, met eigen kwaliteiten en kwetsbaarheden. Pilotscholen 1e fase: Eindhovense School Pius X College Groene Campus Varendonck-College Dr Knippenbergcollege Netwerk zoco’s (2x)

Begeleidingscultuur Instrument, universeel inzetbaar (ongeacht onderwijstype en ontwikkelingsfase van de school) 1 Begrippenkader 2 Kenmerken / uitgangspunten 3 Diagnose 4 Stappenplan 5 Collegiale visitatie

Diagnose begeleidingscultuur 1 zwak 2 meer zwak dan sterk 3 meer sterk dan zwak 4 sterk 5 niet van toepassing

Aanval op VSV en Passend Onderwijs Keerzijdes van dezelfde medaille Gemeenschappelijke karakteristieken Regionale/landelijke aanpak Kennis over jongeren en hun gedragsproblemen Professionele ontwikkeling leraar inclusief ontwikkelen reflectie Kunnen/willen experimenteren met alternatief gedrag door leraar Denken in competenties van leerlingen en niet in deficiënties Grenzen aan mogelijkheden van de school & samenwerken met externe deskundigen

Hoe voorbereiding Passend Onderwijs de begeleidingscultuur versterkt op school (en daarmee reductie VSV bevordert). Top-down of bottom-up?

Teamfoto→schoolfoto →swv (dekkend aanbod) 20 voorbeelden van veelvoorkomende casuïstiek Wat kunnen we zelf binnen bestaande context? (competentie) Wat kunnen we niet – ook niet als context wijzigt? (grens) Wat willen we kunnen? (ambitie) Hoe komen we daar? (scholing, faciliteiten, organisatie)

Conclusies Ontwikkeling van begeleidingscultuur heeft wezenlijke invloed op reductie VSV. Instrument is schooltype onafhankelijk en onafhankelijk van ontwikkelingsfase school: (begrippenkader, diagnose, en stappenplan) Aanval op VSV en voorbereiding Passend Onderwijs: op elkaar afstemmen en elkaar laten versterken. Bottom-up, please! (primair proces is uitgangspunt) De individuele leerling (maar dan ook echt)