en vrijheidsbeperking Kinderen, vrijheidsberoving en vrijheidsbeperking 1

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Jaarthema 2007 Heel wat kinderen ondervinden impact van detentie: Ouder in de gevangenis Zelf opgesloten Groep kinderen niet van vrijheid beroofd, maar toch in belangrijke maten in vrijheid beperkt omdat ze niet thuis verblijven: Niet hun eigen keuze Vaak ook niet die van de ouders 2

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Jaarthema 2007 Werkgroep: Definiëring thema en deelonderwerpen Ondersteuning bij voorbereiding Open Fora Discussie over aanbevelingen 3

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Jaarthema 2007 Open Fora: Samenbrengen academici, beleidsmakers, NGO’s Stimuleren informatieuitwisseling en discussie Werken naar concrete aanbevelingen 20 april 2007: ‘zorg voor kinderen: een kwestie van ‘instelling’?’ 21 juni: ‘kinderen en detentie’ 4

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Deelthema’s 20 april: aandacht voor meest kwestbare groepen: Jonge kinderen (0-3) Kinderen met een handicap Kinderen met psychiatrische problematiek 21 juni: Kinderen in gesloten centra Vrijheidsberoving na MOF Kinderen met gedetineerde ouder 5

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Inhoudelijke input Verdrag inzake de Rechten van het Kind VN-Comité: Concluding Observations België (2002) General Comments nr. 6 (2005) en nr. 10 (2007) General Discussion 1995 en 2005 Implementation Handbook for the CRC Expertise leden-NGO’s (werkgroep) 6

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Verdrag O.a.: Art. 37: Gevangenneming van een kind als uiterste maatregel en voor kortst mogelijke passende duur Art. 40: voorwaarden voor aanpak jeugddelinquentie Art. 9: recht om met ouders samen te leven en recht op rechtstreeks contact wanneer van 1 of beide ouders gescheiden 7

Coördinatie verzameling en registratie gegevens over kinderen: Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Globale aanbevelingen Coördinatie verzameling en registratie gegevens over kinderen: Tussen verschillende overheden en binnen zelfde overheid tussen departementen Vanuit perspectief kinderen Registratie van follow-up Nood aan onderzoek naar beleving van vrijheidsberoving en vrijheidsbeperking: In kaart brengen deze groepen kinderen Evaluatie psychologische, familiale en sociale gevolgen zowel korte als lange termijn 8

Aandacht voor context waarbinnen feiten zich afspelen: Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Globale aanbevelingen Aandacht voor context waarbinnen feiten zich afspelen: Plaatsing of opsluiting zelden of nooit antwoord op achterliggende problemen Bijzondere aandacht voor en offensieve benadering van extra kwetsbare groepen kinderen Aandacht voor continuïteit bij overgang naar meerderjarigheid 9

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Kinderen in gesloten centra Detentie in gesloten centra voor vreemdelingen komt neer op psychische mishandeling (georganiseerd door de overheid) Stopzetten van detentie van kinderen in de gesloten centra (met behoud van recht om samen te leven met familie) 10

Psychiatrische internering: Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Vrijheidsberoving na MOF De Grubbe (Everberg): Oproep tot zorgvuldigheid Regime aanpassen (nu gevangenisregime) Niet alleen opvoeders maar ook veiligheidspersoneel opleiden in Kinderrechten Klaslokaal bouwen Psychiatrische internering: Tekort aan aangepaste voorzieningen Geen minderjarigen tussen volwassenen plaatsen 11

Andere knelpunten / aanbevelingen: Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Vrijheidsberoving na MOF Andere knelpunten / aanbevelingen: Vrijheidsberoving i.k.v. POS in zelfde regime als MOF-ers: stopzetten van deze praktijk en oproep tot debat over nut van gesloten opvang bij POS Proeftuin ‘first offenders’ gesloten regime in de eerste periode(private voorziening): oproep tot beter respect voor rechten van deze jongeren Doorlichting en evaluatie van werking gemeenschaps-instellingen (≈ evaluatiecommissie Everberg) Rapportage JO-lijn Follow-up jongere terug thuis en ondersteuning ouder 12

Gebrek aan gegevens over deze groep Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Kinderen met gedetineerde ouders Gebrek aan gegevens over deze groep Kleine kinderen met moeder in de gevangenis: Belang goede verblijfsomstandigheden Link met buitenwereld Vaders betrekken Verbeteren mogelijkheden ouder-kind-contact: Centrale richtlijnen Voorbereiding op bezoek: Zowel ouder als kind 13

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Residentiële zorg Jonge kinderen: Nood aan omvattend onderzoek: In kaart brengen van de omvang van de residentiële zorg in termen van kinderen die weg zijn van huis (dus ook lange termijn, veranderen van voorziening,…) Hierbij samenbrengen informatie over CKG’s, voorzieningen BJB en voorzieningen kinderen met een handicap 14

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Residentiële zorg Globaal: Nood aan meer zorg op maat: zorg zo rond een kind organiseren dat een plaatsing niet nodig is indien niet gewenst (inclusief aandacht voor financiële haalbaarheid) Systematische nazorg voor zorgverlaters (inclusief aandacht voor overgang naar meerderjarigheid) Caseload hulpverleners: kritische reflectie over leefgroepwerking (grootte en personeelsbezetting)

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidberoving Residentiële zorg POS: Wanneer uithuisplaatsing aangewezen geacht wordt plaatsing in pleegzorg als eerste optie te onderzoeken vooraleer residentieel (cf. MOF: herstelgerichte afhandeling als eerste optie) Psychiatrie: Duidelijke criteria voor onderscheid tussen open en gesloten psychiatrische instellingen Onduidelijkheid of gesloten plaatsing mogelijk is bij POS Betere rechtspositie kinderen in jeugdpsychiatrie Definitie nodig van isolatie en afzondering in DRP

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Follow-up Actief verspreiden aanbevelingen en goede praktijken – sensibiliseren stakeholders voor problematiek van geweld tegen kinderen Beleid: ministers, administratie, parlementairen, studiediensten Praktijk: NGO’s, hulpverlening, middenveld Alternatief Rapport van de NGO’s voor VN-Comité voor de Rechten van het Kind (eind 2008) 17

Kinderen, vrijheidsbeperking en vrijheidsberoving Alle feedback is welkom: Kinderrechtencoalitie Eekhout 4 9000 Gent 09/225.90.25 info@kinderrechtencoalitie.be www.kinderrechtencoalitie.be 18