IAB Bekwaamheidsexamen 2010 J. Van Wemmel 10/10/2009

IAB - Bekwaamheidsexamen 2 Inleiding Algemene informatie mbt bekwaamheidsexamen – sessie 2010/1 Wet 22/4/1999 en KB 8/4/2003 Zie informatie op IAB website (Stage)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 3 Overzicht Toegang en inschrijvingsprocedure Schriftelijk gedeelte Mondeling gedeelte en rol van de examencommissies (jurys) Conclusie

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 4 Toegang en inschrijvingsprocedure 3rde jaar stagiairs die daartoe toegelaten werden (stage niet verlengd) Andere kandidaten (die aan een vorige sessie deelgenomen hebben) Het bekwaamheidsexamen bestaat uit 2 proeven : schriftelijk (S) en mondeling (M) (art. 49 KB 8/4/03)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 5 Aantal kansen voor deelname Artikel 52, § 1 KB 8/4/03 Maximum 5 kansen gedurende een periode van 5 opeenvolgende jaren (behalve overmacht) De stagiairs die vanaf sessie 2010/1 tot het bekwaamheidsexamen toegelaten worden, mogen deelnemen tot en met sessie 2014/2 tot het totaal van 5 deelnames is bereikt Bekwaamheidsexamen wordt tweemaal per jaar georganiseerd: –maart (S)/mei-juni (M) –november (S)/eind januari-februari-maart (M)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 6 Deliberatie toegang tot het bekwaamheidsexamen Deliberatiecriteria : 1)Minimum 1000 uren/jaar 2)Permanente vorming 3)Scriptie 4)Beoordeling scriptie door stagemeester (SM) 5)Beoordeling stage door SM 6)Tuchtdossier

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 7 Deliberatie toegang tot het bekwaamheidsexamen (vervolg) Nazicht eindrapport stagedagboek door stagecommissie Beslissing van de stagecommissie Goedkeuring door de Raad

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 8 Voorbeelden van werkinstrumenten ter voorbereiding van het bekwaamheidsexamen (beiden gedeelten) Dit is geen volledige lijst Wetboeken en andere wettelijke bepalingen Syllabi van seminaries voor stagiairs (zie IAB website) Vaklitteratuur mbt ontwikkelingen in de diverse materies Scriptie (voor mondelinge proef) Vragen van het bekwaamheidsexamen van voorgaande jaren (zie IAB website) Vade-mecum van het IAB Basiswerken m.b.t. de opleidingsinhouden van het toelatingsexamen (lijst opgesteld door de examencommissie van het toelatingsexamen)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 9 Schriftelijk gedeelte KB: 1 of meerdere praktische toepassingsgevallen mbt opleidingsinhouden art. 3 (maw: 25 of 16) Wetboeken mogen meegenomen worden (cfr uitnodigingsbrief) Sessie 2010/1: volgende opleidingsinhouden (zie volgende slide): –Beschrijving van opleidingsinhouden: zie programma toelatingsexamen op website IAB

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 10 Schriftelijk gedeelte Accountants: –Wetgeving inzake jaarrekening en geconsolideerde jaarrekening –Analyse/kritische beoordeling jaarrekening –Interne controle –Accountantsonderzoek (Externe controle) –Vennootschapsrecht –Bijzondere mandaten

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 11 Schriftelijk gedeelte (vervolg) Accountants (vervolg): –Personenbelasting –Vennootschapsbelasting –BTW –Beginselen Registratie- en successierechten –Beginselen Europees en internationaal fiscaal recht –Fiscale procedure –Deontologie (juridische en beroepsnormen met betrekking tot de accountancy, de belastingconsultancy en de andere wettelijke opdrachten van de accountant en van de belastingconsulent)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 12 Schriftelijk gedeelte (vervolg) Belastingconsulenten (BC): –Personenbelasting –Vennootschapsbelasting –BTW –Beginselen Registratie- en successierechten –Beginselen Europees en internationaal fiscaal recht –Fiscale procedure –Vennootschapsrecht –Wetgeving inzake jaarrekening –Deontologie (beperkt tot datgene van toepas. op BC)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 13 Mondeling gedeelte Deelname –Minstens 60 % voor het schriftelijk gedeelte : als men niet slaagt voor het geheel, vrijstelling van het schriftelijk gedeelte voor volgende examensessies –Tussen 50 % en 60 % voor het schriftelijk gedeelte: als men niet slaagt voor het geheel, geen vrijstelling van het schriftelijk gedeelte voor volgende sessies –< 50 % voor het schriftelijk gedeelte : kandidaat beslist zelf of hij aan mondeling gedeelte deelneemt of niet : let op : aanvraag indienen binnen 14 dagen

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 14 Mondeling gedeelte (vervolg) Timing: tussen 15/5 en +/- 30/6/2010 Accountants: +/- 50’ (effectief ondervraging) Belastingconsulenten: +/- 25’ (effectief ondervraging)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 15 Mondeling gedeelte (vervolg) Examencommissies (art. 51 KB 8/4/03): –5 leden, waaronder –Ten minste 4 leden die lid zijn van het Instituut en –1 docent aan een universiteit, inrichting voor hoger onderwijs van universitair niveau of inrichting voor hoger economisch onderwijs –Accountants en belastingconsulenten

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 16 Mondeling gedeelte (vervolg) Voorwerp : –1 of maximum 2 vragen mbt scriptie –Bespreking van het schriftelijk gedeelte –Ondervraging over : de praktijk van het beroep van AC of van BC Opdrachten, aansprakelijkheid en plichtenleer –Rekening houden met de professionele omgeving van stagiair

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 17 Mondeling gedeelte (vervolg) Materies : zelfde als voor het schriftelijk gedeelte !! –Voorbeelden van themas die kunnen behandeld worden (geen volledige lijst) : Belangrijke fasen van bedrijfslevencyclus: oprichting, omzetting, reorganisaties, vereffening Onroerende transacties Vennootschapsrecht Jaarlijkse boekhoudkundige, juridische en fiskale verplichtingen van bedrijven Financiële ratios (voor accountants) Vennootschapsrecht (bijzondere mandaten) (voor accountants)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 18 Mondeling gedeelte (vervolg) –Voorbeelden van themas die kunnen behandeld worden (geen volledige lijst) (vervolg) : Boekhoudkundige, fiskale en juridische aspecten van relaties tussen vennootschappen, hun aandeelhouders en de zaakvoerders en bestuurders Successie problematiek voor aandeelhouders, vennoten, zaakvoerders en bestuurders Fiskale procedure Plichtenleer

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 19 Mondeling gedeelte (vervolg) Examen Jury = de klant Bekwaamheidsexamen : professionele maturiteit moet blijken Bekwaamheidsexamen : professionele maturiteit moet blijken Geen wetboeken ter beschikking (behalve, voor accountants, algemeen belgisch rekeningenstelsel)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 20 Mondeling gedeelte (vervolg) –Eerst : vragen stellen over het beroepsomgeving van de kandidaat –Eerste vraag : domein waarin de kandidaat schijnt de meeste ervaring te hebben –1 of maximum 2 vragen mbt scriptie –Vragen over het schriftelijk gedeelte –Vragen mbt de bovenvermelde opleidingsinhouden –Zelfde voorbereiding als voor het schriftelijk gedeelte

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 21 Mondeling gedeelte (vervolg) –Elk lid van de jury moet ten minste in de mogelijkheid zijn om zelf vragen te stellen –Alle domeinen (zie hierboven) moeten behandeld worden –Geen vraag stellen waarop men het antwoord zelf niet kent –Bekwaamheidsexamen : geen gedetailleerde vragen : desgevallend moet de voorzitter tussen komen

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 22 Mondeling gedeelte (vervolg) Voornaamste aspecten die door de jury moeten beoordeeld worden: –Aanpak van problemen/vragen –Identificatie van knelpunten –Analyse –Duidelijke en gestructureerde mondelinge communicatie –Verschillende relevante aspecten/implicaties van gestelde problemen kunnen schetsen –Als een antwoord niet gekend is, moet men kunnen uitleggen welke juridische bronnen en relevante reglementering moeten geraadpleegd worden

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 23 Mondeling gedeelte (vervolg) Te bereiken doel : de jury te kunnen overtuigen dat de kandidaat alle essentiële materies (zie hierboven) beheerst, die nodig zijn voor een correcte uitoefening van de beroepen van AC en/of BC

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 24 Verloop mondeling gedeelte Documenten ter beschikking van jury: –Schriftelijke proef van lopende sessie of van de laatste sessie –Stagedagboeken (voor de volledige duur van de stage) in het geheel of eind verslag en eind evaluatie –Scriptie –Appreciatie fiche van het mondeling gedeelte(n) van vorige sessie(s)

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 25 Scriptie Zie informatie op het IAB website (stage) Doelstelling : –Beschrijving en studie van 1 praktijkgeval –Schriftelijke uiteenzetting van een mogelijke oplossing 10 tot 15 bladzijden Beroepsmaturiteit Evaluatie door SM : (evaluatieschaal : 1 tot 5) –Inhoud –Structuur –Vorm –Methode en organisatie –Kwaliteit en relevantie van de gebruikte bronnen

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 26 Verloop mondelinge proef (vervolg) Vóór het begin van het examen : korte bespreking tussen de juryleden mbt de bovenvermelde documenten (schriftelijke proef, scriptie, eindrapporten stagedagboek, resultaten van vorige sessies) In het begin en tijdens het gesprek : bespreking over de professionele omgeving en omstandigheden waarin de kandidaat zijn stage heeft vervuld

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 27 Verloop mondelinge proef (vervolg) Als stagiair dit wenst mag de stagemeester aanwezig zijn Mogelijkheid voor de stagemeester met de jury te spreken voor of na de ondervraging Deliberatie en eindappreciatie In geval van niet slagen: debriefing is zeer belangrijk ! Beslissing wordt ter plaats meegedeeld onder voorbehoud van goedkeuring door de Raad op advies van de Stagecommissie

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 28 Conclusie Bedankt voor uw aandacht! Veel succes!

10/10/2009 IAB - Bekwaamheidsexamen 29 Vragen ? Goede week-end !