CURSUS HEDENDAAGSE SOCIOLOGISCHE THEORIEËN OPLEIDING SOCIOLOGIE NIJMEGEN TWEEDE BACHELOR JAAR 2013-2014 JANBOELSOCIOLOGIE 6: ONLOGICA IN DE LOGICA VAN … ? (CASTELLS LOGICA VAN DE MEDIA EN ANDERE TITELS OVER DE LOGICA VAN …) WOUT ULTEE 13 SEPTEMBER 2013

DE UITDRUKKING ‘LIGICA VAN DE MEDIA’ IS GEMUNT DOOR MANUEL CASTELLS NEDERLANDSE KRANTEN, VOORAL OP HUN MEDIA-PAGINA’S, SPREKEN OVER ‘DE LOGICA VAN DE MEDIA’ DE UITDRUKKING ‘LIGICA VAN DE MEDIA’ IS GEMUNT DOOR MANUEL CASTELLS NU SOCIOLOOG AAN DE UVERSITEIT VAN CALIFORNIA, BERKELEY, EERDER DOCENT AAN UNIVERSITEITEN IN AZIË, EUROPA EN ZUID-AMERIKA DIE COLLEGES VONDEN HUN NEERSLAG IN EEN DRIEDELIG BOEK DAT IN 1997 VERSCHEEN MET ALS ALGEMENE TITEL THE INFORMATION AGE: ECONOMY, SOCIETY AND CULTURE, EN ALS TITELS VOOR DE DRIE DELEN: I THE RISE OF THE NETWORK SOCIETY II THE POWER OF IDENTITY III END OF THE MILENNIUM DE UITDRUKKING ‘DE LOGICA VAN DE MEDIA’ KOMT VOOR IN DEEL II, WAAR ZE GELEIDELIJK WORDT INGEVOERD EN NIET HET TREFWOORDENREGISTER HAALT

DE UITDRUKKING IS EEN VARIATIE OP BEKENDE BOEKTITELS EN UITDRUKKINGEN: POPPER, LOGIK DER FORSCHUNG, 1935, VERTAALD ALS THE LOGIC OF SCIENTIFIC DISCOVERY, 1959 POPPER, DE LOGICA VAN DE SITUATIE, IN POPPER, THE POVERTY OF HISTORICISM UIT 1944 EN THE OPEN SOCIETY AND ITS ENEMIES 1945 OLSON, THE LOGIC OF COLLECTIVE ACTION, 1965 GOMBRICH, THE LOGIC OF VANITY FAIR, 1974 BOUDON, LA LOGIQUE DU SOCIAL, INTRODUCTION À L’ ANALYSE SOCIOLOGIQUE, 1979, VERTAALD IN HET NEDERLANDS ALS DE LOGICA VAN HET SOCIALE, 1981

CASTELLS WERD IN 1942 IN SPANJE GEBOREN, VERLIET SPANJE WEGENS DE DICTATUUR VAN FRANCO, BEHAALDE ZIJN SOCIOLOGIEBUL IN PARIJS EN WAS DAAR ÉÉN VAN DE DOCENTEN ACHTER DE PROTESTERENDE STUDENTEN VAN 1968

INFORMATIEMAATSCHAPPIJEN CASTELLS GAAT ERVAN UIT DAT SAMENLEVINGEN IN NIVEAU VAN TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELING VERSCHILLEN EN DAT ER SINDS DE ‘INDUSTRIELE REVOLUTIE’ ZOVEEL UITVINDINGEN ZIJN GEDAAN DAT DE ALOUDE INDUSTRIELE SAMENLEVINGEN ZIJN GEWORDEN TOT INFORMATIEMAATSCHAPPIJEN

CASTELLS IS ÉÉN VAN DIE SOCIOLOGEN WIENS NAAM WORDT VERBONDEN MET EEN HYPOTHESE VAN HET HISTORISCH-MATERIALISME OVER INFORMATIEMAATSCHAPPIJEN DIE HYPOTHESE ZEGT DAT IN EEN GEMONDIALISEERDE INFORMATIEMAATSCHAPPIJEN STATEN MACHT VERLIEZEN STATEN VERLIEZEN VOLGENS CASTELLS ECHTER GEEN MACHT AAN DE VRIJE MARKT, OMDAT WERELDMARKTEN DOOR HET KLEINE AANTAL REUZENBEDRIJVEN NIET VRIJ ZIJN DIE BEDRIJVEN ZIJN MET ELKAAR VERWEVEN, EN OOK NOG MET DE STAAT EN ANDERE MAATSCHAPPELIJKE INSTELLINGEN DE NIEUW ONTSTANE WERELDSAMENLEVING VORMT DAAROM EEN NETWERKMAATSCHAPPIJ OVERIGENS IS DE TERM NETWERK TEGENWOORDIG UIT DE MODE, HET FINANCIEEL DAGBLAD SPREEKT OVER KETENS

ZELF DEED HIJ DUS GEEN ONDERZOEK VOLGENS VIKIPEDIA IS HET WERK VAN CASTELLS EEN SYNTHESE VAN WAT ANDEREN HEBBEN GEVONDEN ZELF DEED HIJ DUS GEEN ONDERZOEK HET IS OOK ONDUIDELIJK OF ZIJN BRONNEN BESTAAN UIT DE HYPOTHESEN VAN ANDEREN OF UIT BEVINDINGEN VAN DERDEN VERDER IS HET ONDUIDELIJK IN HOEVERRE VOOR DE SYNTHESE ALLE RELEVANTE GEGEVENS ZIJN GEBRUIKT

‘DE LOGICA VAN DE MEDIA’ CASTELLS HEEFT DAARNAAST EEN HYPOTHESE VOLGENS WELKE IN GEMONDIALISEERDE INFORMATIEMAATSCHAPPIJEN DE DEMOCRATIE VAN AARD VERANDERT DAT KOMT DOOR ‘DE LOGICA VAN DE MEDIA’ IN GEMONDIALISEERDE STATEN HERLEZEN VAN OUDERE STUDIES OVER DE LOGICA VAN … MAAKT DUIDELIJK DAT HET HIER GAAT OM DE GEVOLGEN VAN WEDIJVER, DIT MAAL TUSSEN MEDIA NU EEN OVERZICHT VAN DEZE OUDERE LITERATUUR

EN DOOR DE OORZAAK VAN DE TREND IN HET MIDDEN TE LATEN POPPER IS BEKEND DOOR HET BEGINSEL DAT UITSPRAKEN IN EEN WETENSCHAP FALSIFIEERBAAR BEHOREN TE ZIJN EN DOOR DE STELLING DAT TRENDUITSPRAKEN, BIJVOORBEELD DE UITSPRAAK DAT ER EEN TREND NAAR MONDIALISERING IS SOMS ONFALISFIEERBAAR WORDEN GEMAAKT DOOR GEEN BEGIN- EN EINDPUNT VAN DE TREND TE NOEMEN EN DOOR DE OORZAAK VAN DE TREND IN HET MIDDEN TE LATEN HET EERSTE ZEI POPPER IN LOGIK DER FORSCHUNG, HET TWEEDE IN THE POVERTY OF HISTORICISM EN IN THE OPEN SOCIETY AND ITS ENEMIES

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK HEEFT VOLGENS POPPER EEN LOGICA EEN WETENSCHAPPER BEGINT MET HET STELLEN VAN EEN PROBLEEM DAN HAALT EEN WETENSCHAPPER DAAR EEN THEORIE BIJ EN WEER DAARNA STELT EEN WETENSCHAPPER DIE THEORIE OP DE PROEF MET ALLERLEI ONDERZOEKSBEVINDINGEN DAT PROBLEEM HOEFT EEN WETENSCHAPPER NIET ZELF TE BEDENKEN EEN WETENSCHAPPER MOET ZICH LATEN LEIDEN DOOR WAT SPEELT OOK THEORIEËN HOEFT EEN WETENSCHAPPER NIET ZELF TE VERZINNEN EEN WETENSCHAPPER KAN BESTAANDE THEORIEËN TOETSEN DOOR NIEUWE VOORSPELLINGEN TE MAKEN

ALS LEZER VAN SOCIOLOGISCHE ARTIKELEN EN BOEKEN MAAK IK DAARVAN DAT ELKE SOCIOLOGISCHE STUDIE HANDELT OVER ÉÉN OF ANDER PROBLEEM, ÉÉN OF ANDERE THEORIE, OF BEPAALDE ONDERZOEKSBEVINDINGEN OOK MAAK IK DAARVAN DAT DIE STUDIE DES TE BETER IS WANNEER DEZE BEVINDINGEN EEN STRENGERE TOETSING VERSCHAFFEN DAN DIE IN EERDERE STUDIES WANNEER DEZE THEORIE GEMAKKELIJKER FALSIFIEERBAAR IS EN MEER INHOUD HEEFT DAN DIE IN EERDERE STUDIES EN WANNEER DIT PROBLEEM EEN ONDERDEEL IS VAN EEN OVERKOEPELEND PROBLEEM UIT EERDERE STUDIES OF ZO’N PROBLEEM HERZIET DOOR EEN VERONDERSTELLING VAN DIT PROBLEEM TE HERZIEN

GA IK ER VAN UIT DAT WETENSCHAPPERS EN SOCIOLOGEN ALS IK DIT DOE GA IK ER VAN UIT DAT WETENSCHAPPERS EN SOCIOLOGEN LOGISCH DENKEN IK GA ER ECHTER OOK VAN UIT DAT ZE DE SITUATIE KENNEN WAARIN ZE ZICH BEVINDEN ZE TRACHTEN VAN HUN WETENSCHAP VERDER BRENGEN ZE DOEN DIT OMDAT ZE MET ANDERE HEDENDAAGSE WETENSCHAPPERS WEDIJVEREN OF IN IEDER GEVAL FOUTEN VAN OVERLEDEN WETENSCHAPPERS WILLEN AANWIJZEN EN VERBETEREN

ENKELE DAARVAN ZIJN VOLGENS HEM AFDOENDE GEFALSIFIEERD ZIJN IN THE POVERTY OF HISTORICISM LIET POPPER ZICH OOK UIT OVER THEORIEËN OVER GEBEUREN IN SAMENLEVINGEN ENKELE DAARVAN ZIJN VOLGENS HEM AFDOENDE GEFALSIFIEERD ZIJN EN ANDERE THEORIEËN BELOVEN MEER DE BETERE THEORIE NOEMT HIJ DE THEORIE VAN DE LOGICA VAN DE SITUATIE DIE THEORIE HEB IK NET AAN DE HAND VAN DE LOGICA VAN WETENSCHAPS- EN SOCIOLOGIEBEOEFENING UITEEN GEZET

ER ZIJN DRIE THEORIEËN OVER SAMENLEVINGEN WAARTEGEN POPPER ZICH AFZET TEN EERSTE THEORIEËN VOLGENS WELKE ZICH IN SAMENLEVINGEN ONVERBIDDELIJKE TRENDS VOORDOEN DIE TRENDS BEPALEN HET VERLOOP VAN DE GESCHIEDENIS EN NOEMT HIJ HISTORICISTISCH VOLGENS HET HISTORICISME WORDT DE GESCHIEDENIS NIET BEÏNVLOED DOOR MENSELIJK HANDELEN

DIE THEORIEËN NOEMT POPPER SAMENZWERINGSTHEORIEËN TEN TWEEDE ZET POPPER ZICH AF TEGEN THEORIEËN VOLGENS WELKE BELANGRIJKE MAATSCHAPPELIJKE GEBEURTENISSEN EN ONTWIKKELINGEN IN HET BELANG VAN BEPAALDE PERSONEN ZIJN EN DEZE PERSONEN DIE GEBEURTENISSEN EN ONTWIKKELINGEN MET OPZET TOT STAND BRENGEN EN DAN OOK NOG VEELAL IN HET GEHEIM DIE THEORIEËN NOEMT POPPER SAMENZWERINGSTHEORIEËN

TEN DERDE ZET POPPER ZICH AF TEGEN THEORIEËN VOLGENS WELKE BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN EN ONTWIKKELINGEN EEN GEVOLG ZIJN VAN HET HANDELEN VAN ENKELE GROTE PERSONEN WAARBIJ ONGEWENSTE GEBEURTENISSEN WORDEN HERLEID TOT INSCHATTINGSFOUTEN VAN DEZE GROTE PERSONEN POPPER WIJST DEZE DOMME-LEIDERS THEORIE AF OMDAT KLEINE MENSEN OOK HANDELEN EN HUN GEAGGREGEERDE HANDELINGEN VOLGENS DE LOGICA VAN DE SITUATIE ALLERLEI ONBEDOELDE EN ONGEWENSTE GEVOLGEN KUNNEN HEBBEN

SOMS COLLECTIEF IRRATIONALE GEVOLGEN HEEFT DAT GELIJKTIJDIG RATIONEEL (OF: LOGISCH) HANDELEN VAN TWEE OF MEER INDIVIDUEN SOMS COLLECTIEF IRRATIONALE GEVOLGEN HEEFT EN DIT AFHANGT VAN DE SITUATIE WAARIN DE BETROKKENEN HANDELEN WERD ALGEMEEN BEKEND DOOR HET DILEMMA DER GEVANGENEN UIT DE SPELTHEORIE VAN VON MORGENSTERN UIT 1944: DE TRUCS VAN DE SHERIF MET STRAFFEN EN BEKENNEN

DIT DILEMMA WERD TOEGEPAST IN OLSON, THE LOGIC OF COLLECTIVE ACTION WAAROM KWAM HET UITGEBUITE PROLETARIAAT NIET IN OPSTAND, ZOALS HET HISTORISCH MATERIALISME VOORSPELDE? NIET OMDAT HET NIET WERD UITGEBUIT !!! DE ECONOOM OLSON, DIE GROTE INVLOED IN POLITICOLOGIE EN SOCIOLOGIE BEWEERDE: ALS JE ALLEEN IN OPSTAND KOMT, SCHIET JE DAAR NIET MEE OP EN ALS IEDEREEN OP OPSTAND KOMT, DRAAG JIJ NIET MEER BIJ AAN DE OVERWINNING DAT WAS WEER DE LOGICA VAN DE SITUATIE

DAN IS DAAR DE KUNSTHISTORICUS ERNST GOMBRICH POPPER VERBLEEF IN WO2 IN NIEUW-ZEELAND EN ZIJN KENNIS ERNST GOMBRICH, DIE TOEN IN ENGELAND VERBLEEF, GING ACHTER DE DRUKPROEVEN VAN POPPERS PUBLICATIES HEEN GOMBRICH EN POPPER WAREN ALLE TWEE NA DE ANSCHLUSS VAN OOSTENRIJK BIJ DUITSLAND NAAR ENGELAND GEVLUCHT TOEN ER LATER IN POPPERS LEVEN EEN BOEK OVER POPPER VERSCHEEN IN THE LIBRARY OF LIVING PHILOSOPHERS SCHREEF GOMBRICH DAARVOOR EEN STUK DAT STUK HEETTE THE LOGIC OF VANITY FAIR EN BEHELSDE EEN TOEPASSING VAN POPPERS IDEE DAT TRENDS DIENEN TE WORDEN VERKLAARD UIT DE LOGICA VAN DE SITUATIE

DAT GEBEURT MET MANNEN BIJ SCHIETEN, BALLEN GOOIEN OF WAT DAN OOK VANITY FAIR IS DE TITEL VAN EEN BOEK VAN DE VICTORIAANSE SCHRIJVER THACKERY OP EEN KERMIS BIEDEN KRAMEN TEGEN ELKAAR OP TERWIJL DE KLANTEN TELKENS WEER AFGEZET WORDEN DAT GEBEURT MET MANNEN BIJ SCHIETEN, BALLEN GOOIEN OF WAT DAN OOK OMDAT ZIJ INDRUK WILLEN MAKEN OP HUN KAMERADEN EN OM OP TE VALLEN BIJ VROUWEN HOE LATER JE OP DE DAG OP EEN KERMIS KOMT, DES TE VERDER GAAN DE AANPRIJZINGEN VAN DE KRAAMHOUDERS

ZO VERKLAART HIJ TRENDS IN KLEDINGMODE VOLGENS GOMBRICH KOMT DIT TEGEN ELKAAR OPBIEDEN ZONDER INDIVIDUELE VOORUITGANG VOOR OP VEEL TERREINEN VAN HET LEVEN ZO VERKLAART HIJ TRENDS IN KLEDINGMODE ALS KORTE ROKKEN VAN DIOR AANSLAAN, WORDEN DE ROKKEN VAN SAINT-LAURENT NOG KORTER ALS DE HAKKEN VAN X HOGER WORDEN, KOMT Y MET PLATEAUZOLEN ALS DE HAREN VAN DE BEATLES LANG ZIJN, ZIJN DIE VAN DE ROLLING STONES LANGER EN DIE VAN DE PRETTY THINGS NOG LANGER, DAARNA KOMT DE SKINHEAD BEWEGING

ALS IEMAND HET PERSPECTIEF ONDER DE KNIE HEEFT EN IEDEREEN DAT NAVOLGT OOK IN DE SCHILDERKUNST IS ER DERGELIJK TEGEN ELKAAR OPBIEDEN, MAAR DAN VEELAL MET MIN OF MEER GEWENSTE GEVOLGEN HET ‘DOEL’ VAN SCHILDERIJEN IS DE GETROUWE AFBEELDING VAN EEN DRIEDIMENSIONALE WERKELIJKHEID IN EEN TWEEDIMENSIONAAL SCHILDERSTUK ALS IEMAND HET PERSPECTIEF ONDER DE KNIE HEEFT EN IEDEREEN DAT NAVOLGT KOMT ER EEN SCHILDER DIE MET MEER KLEUREN GAAT WERKEN, WANT DE WERKELIJKHEID KENT VEEL KLEUREN EN ALS IEDERE SCHILDER PRACHTIG GEKLEURDE PORTRETTEN WEET TE MAKEN GAAT HET ER OM KLEUREN IN DE OPENLUCHT TE SCHILDEREN SCHILDERS WILLEN ZICH ONDERSCHEIDEN EN DOEN DAAROM STEEDS OPNIEUW UITVINDINGEN DAT IS DE LOGICA VAN HUN SITUATIE

WELKE GEVOLGEN HEEFT DE LOGICA VAN DE SITUATIE ALS HET OM DE WEDIJVER TUSSEN MEDIA GAAT EN OM DE AARD VAN DE BERICHTGEVING OVER POLTIEK IN HEDENDAAGSE INDUSTRIEEL-DEMOCRATISCHE SAMENLEVINGEN ? MANUEL CASTELLS THE POWER OF IDENTITY 1997

CASTELLS’ LOGICA-VAN-DE-MEDIA HYPOTHESE : IN DE WEDIJVER TUSSEN DE MASSAMEDIA ZIJN DE HANDELINGEN VAN ELK AFZONDERLIJK MEDIUM RATIONEEL, MAAR BIJ ELKAAR HEBBEN ZE NEGATIEVE EXTERNE EFFECTEN WELKE ZIJN DIE ONBEDOELDE IRRATIONELE MACROGEVOLGEN VAN DE WEDIJVER TUSSEN DE MEDIA?

IN NEDERLANDSE TERMEN : DE VRAAG DIE CASTELLS UITEINDELIJK WIL BEANTWOORDEN IS DE VRAAG NAAR DE NEERGANG VAN TRADITONEEL LINKSE EN TRADITIONEEL RECHTSE PARTIJEN SINDS DE OLIECRISES VAN DE JAREN 1970 IN NEDERLANDSE TERMEN : DE OPKOMST VAN GROEN-LINKS EN SP LINKS NAAST DE PvdA EN DE OPKOMST VAN DE LPF , PVV EN 50-PLUS NAAST DE VVD EN HET CDA DE DESBETREFFENDE TRENDVRAAG BEANTWOORDT CASTELLS MET FIGUUR 6.4 OP BLZ. 347

VOORLOPER VAN DE TABEL VAN CASTELLS THE DECLINE OF CLASS VOTING Seymour Martin LIPSET POLITICAL MAN REVISED EDITION 1981 p. 505 : THE DECLINE OF CLASS VOTING

CASTELLS 1997 p. 347 Niet uit verkiezingsenquêtes (zoals Lipsets figuur) Maar uit de krant

HET DICHTST DAARBIJ KOMT HIJ OP BLZ. 310: CASTELLS’ HOOFDSTUK OVER ‘THE CRISIS OF DEMOCRACY’ BEVAT GEEN DUIDELIJKE PROBLEEMSTELLING HET DICHTST DAARBIJ KOMT HIJ OP BLZ. 310: THE TRANSFORMATION OF POLITICS AND OF DEMOCRATIC PROCESSES, IN THE NETWORK SOCIETY IS EVEN DEEPER THAN PRESENTED IN THESE ANALYSES. BECAUSE, TO THE PROCESSES CITED ABOVE, I SHALL ADD, AS A MAJOR FACTOR INDUCING THIS TRANSFORMATION, THE DIRECT CONSEQUENCES OF NEW INFORMATION TECHNOLOGIES ON POLITICAL DEBATE AND POWER-SEEKING STRATEGIES.

AANLOOPJES TOT CASTELLS’ ANTWOORD : BLZ. 312 THIS FRAMING OF POLITICS BY THEIR CAPTURE IN THE SPACE OF THE MEDIA … IMPACTS NOT ONLY ELECTIONS, BUT POLITICAL ORGANIZATION, DECISION-MAKING, AND GOVERNANCE, UTIMATELY MODIFYING THE NATURE OF THE RELATION BETWEEN STATE AND SOCIETY DIT IS RUIMTEVAART-BEELDSPRAAK DIT IS NOG GEEN FALSIFIEERBARE UITSPRAAK ER MOETEN VIJF GEVOLGEN OMSCHREVEN GAAN WORDEN !

UIT ONZE EIGEN DUIM GAAN ZUIGEN WE GAAN DE REST VAN CASTELLS’ HOOFDSTUK ZO LEZEN DAT HIJ GELEIDELIJK AAN TOT EEN FALSIFIEERBARE UITSPRAAK KOMT WE MOETEN ECHTER WEL HET ALS-GEDEELTE VAN ZIJN HYPOTHESE OVER DE LOGICA VAN DE MEDIA UIT ONZE EIGEN DUIM GAAN ZUIGEN

ALS HET AANTAL SOORTEN MASSAMEDIA TOENEEMT HET ALS-GEDEELTE VAN CASTELLS’ UITSPRAAK SLAAT OP VERANDERINGEN IN DE MEDIA : ALS HET AANTAL SOORTEN MASSAMEDIA TOENEEMT EN ALGEMENER : ALS DE WEDIJVER TUSSEN MEDIA STIJGT, DAN …

EERST KRANT EN WEEKBLAD DAN RADIO DAN TELEVISIE DAN MEER TV ZENDERS MEDIA : EERST KRANT EN WEEKBLAD DAN RADIO DAN TELEVISIE DAN MEER TV ZENDERS (VERGELIJK FIGUUR 6.1 OP BLZ. 315) VOOR NEDERLAND TOEVOEGEN : NA DE VERZUILDE PUBLIEKE TELEVISIE MET DE KOMST VAN ‘DE KABEL’ DE COMMERCIËLE ZENDERS

BLZ. 317 : ‘LOGICA VAN HET MEDIA SYSTEEM’ BLZ. 321 : DE TERM STAAT VOOR WEDIJVER EN HAAR GEVOLGEN TO UNDERSTAND THE FRAMING OF POLITICS BY THE LOGIC OF THE MEDIA WE MUST REFER TO THE OVERARCHING PRINCIPLES GOVERNING THE NEWS MEDIA: THE RACE FOR AUDIENCE RATINGS, IN COMPETITION WITH ENTERTAINMENT ; THE NECESSARY DETACHMENT FROM POLITICS, TO INDUCE CREDIBILITY MAAR DIT IS NOG GEEN INFORMATIEVE UITSPRAAK, WANT DE CONSEQUENTIES WORDEN NOG NIET OMSCHREVEN

ZOWEL DE UITKOMST VAN VERKIEZINGEN ALS DE POLITIEKE ORGANISATIE, BLZ. 337 SCANDAL POLITICS IS THE WEAPON OF CHOICE OF FOR STRUGGLE AND COMPETITION IN INFORMATIONAL POLITICS SLAAT DIE UITSPRAAK OP ZOWEL DE UITKOMST VAN VERKIEZINGEN ALS DE POLITIEKE ORGANISATIE, ALS HET VELLEN VAN POLITIEKE BESLISSINGEN, ALS DE WIJZE VAN REGEREN EN DE AARD VAN DE SAMENHANG TUSSEN STAAT EN SAMENLEVING? UITSPRAAK NOG STEEDS ONVOLGROEID

EEN MOGELIJKE VOLGROEIDE, FALSIFIEERBARE EN INFORMATIEVE UITSPRAAK : EEN STERKERE WEDIJVER OM DE GUNST VAN LEZERS, LUISTERAARS EN KIJKERS TEZAMEN MET HUN VOORKEUR VOOR VERMAAK BOVEN NIEUWS EN DE AFSTANDELIJKHEID DIE MEDIA IN ACHT NEMEN OM GELOOFWAARDIG TE ZIJN HEBBEN ALS GEVOLG DAT NIEUWS WORDT VEREENVOUDIGD TOT TWEE OPTIES, DAT POLITIEKE STELLINGEN WORDEN VEREENVOUDIGD TOT VOOR – TEGEN DAT NIEUWE PARTIJEN EN NIEUWE POLITICI MEER ZENDTIJD KRIJGEN DAN OUDE PARTIJEN EN POLITICI DAT MINDER OVER POLITIEKE STELLINGEN WORDT GEZEGD EN MEER OVER POLITIEKE PERSONEN EN DAT KWESTIES OVER HET HANDELEN VAN POLITICI TOT CORRUPTIESCHANDALEN WORDEN OPGEBLAZEN

WAREN ( ZIJN ) ER CORRUPTIESCHANDELEN ER IN NEDERLAND ? CASTELLS’ UITSPRAAK OVER CORRUPTIE INGEGEVEN DOOR GEBEURTENISSEN IN SPANJE WAREN ( ZIJN ) ER CORRUPTIESCHANDELEN ER IN NEDERLAND ? NRC-HANDELSBLAD PROBEERT SCHANDALEN TE SCHEPPEN MET ONTHULLINGEN OP ZATERDAG HYPOTHESE WEL TE STERK MISSCHIEN HOUDBAAR: ALS MEER WEDIJVER TUSSEN MEDIA , MEER OPBLAZEN VAN KLEINE KWESTIES

GEVOLG 1: UITKOMST VAN VERKIEZINGEN EEN STERKERE WEDIJVER OM DE GUNST VAN LEZERS, LUISTERAARS EN KIJKERS HEEFT ALS GEVOLG DAT PARTIJEN AAN MINSTENS ÉÉN VAN UITEINDE VAN HET POLITIEKE SPECTRUM MEER STEMMEN TREKKEN WU: OF AAN BEIDE UITEINDEN? UITSPRAAK NOG NIET PRECIES GENOEG !

GEVOLG 2: POLITIEKE ORGANISATIE EEN STERKERE WEDIJVER OM DE GUNST VAN LEZERS, LUISTERAARS EN KIJKERS HEEFT ALS GEVOLG DAT POLITIEKE PARTIJEN MINDER TE HERKENNEN ZIJN AAN HUN PROGRAMMA EN MEER AAN HET OPTREDEN VAN HUN LEIDERS WU : PROGRAMMA’S VALLEN TE ONDERSCHEIDEN, MAAR WAT VOOR SOORTEN OPTREDENS VAN LEIDERS ?

INHOUDELIJKE AANVULLING : SOORTEN LEIDERS GEZIEN WEBER’S HYPOTHESEN OVER VORMEN VAN GEZAG : EEN VERSCHUIVING VAN LEIDERS DIE TRADITIE VERTEGENWOORDIGEN EN ZAKELIJK OPTREDEN NAAR LEIDERS MET DE GAVE VAN HET WOORD EN AANSPREKENDE LICHAAMSTAAL

GEVOLG 3: POLITIEKE ORGANISATIE EEN STERKERE WEDIJVER OM DE GUNST VAN LEZERS, LUISTERAARS EN KIJKERS HEEFT ALS GEVOLG DAT POLITIEKE BESLISSINGEN MINDER VAAK WORDEN GEVELD NA SPANNENDE DEBATTEN IN HET PARLEMENT EN MEER NA SPANNENDE TELEVISIEDEBATTEN WU: OF NA YOU-TUBE FILMPJES ?

GEVOLG 4 : WIJZE VAN REGEREN EEN STERKERE WEDIJVER OM DE GUNST VAN LEZERS, LUISTERAARS EN KIJKERS HEEFT ALS GEVOLG DAT PRESIDENTEN REGEREN DOOR MINDER DEBATTEN IN HET PARLEMENT EN MINDER PERSCONFERENTIES EN MEER DOOR GEREGISEERDE INTERVIEWS OP DE TELEVISIE

GEVOLG 5 : SAMENHANG STAAT EN SAMENLEVING EEN STERKERE WEDIJVER OM DE GUNST VAN LEZERS, LUISTERAARS EN KIJKERS HEEFT ALS GEVOLG DAT ??? DE BEVOLKING VAN DEMOCRATISCHE STATEN ZICH VAN DE DEMOCRATIE AFWENDT ?

NU GAAN WE DE STAP MAKEN VAN WEDIJVER TUSSEN MEDIA NAAR WEDIJVER TUSSEN ORGANISATIES IN DE DIENSTENSECTOR DOOR NAAR WEDIJVER TUSSEN ORGANISATIES DIE MATERIËLE GOEDEREN VOORTBRENGEN WAT BENT U VORIG JAAR TEGEN GEKOMEN OVER DE IRRALTIONELE GEVOLGEN VAN DE WEDIJVER TUSSEN ZULKE ORGANISATIES ? ALS IK DEZE STAP ZET, LOOP IK VOORUIT OP WERK VAN DE NEDERLANDSE SOCIOLOOG LAMMERS DAT WE OP 16-9-2013 BEHANDELEN

THE McDONALDIZATION OF SOCIETY JURGEN RITZER THE McDONALDIZATION OF SOCIETY 1993 KAN ER McDONALDISERING ZIJN IN EEN LAND ZONDER McDONALD’S ? EN ZONDER KENTUCKY FRIED CHICKEN ?

McDONALDISERING VAN POLITIEK VOEDSEL SPORT ONDERWIJS ?

McDONALDISERING STAAT VOOR EFFICIENCY BEREKENBAARHEID VOORSPELBAARHEID CONTROLE BIJ DE VERKOOP VAN GOEDEREN IN EEN SAMENLEVING EN ER ZIJN MEER GOEDEREN DAN HAMBURGERS EN KIPKLUIFJES

RITZERS BOEK GEEFT EEN TIJDDIAGNOSE HET POSTULEERT EEN TREND EN IS DAARMEE BESCHRIJVEND EN NOG NIET VERKLAREND HET BOEK WORDT VERKLAREND ALS DE WEDIJVER OP DE VRIJE MARKT ALS OORZAAK VAN DE TREND WORDT AANGEWEZEN

EEN ZAAK MET ELK HALF JAAR EEN NIEUW PRODUCT McDONALDISEERT McDONALD’S NOG STEEDS? EEN ZAAK MET ELK HALF JAAR EEN NIEUW PRODUCT WORDT MINDER VOORSPELBAAR OMDAT UIT EFFICIENCY OOK GOEDEREN UIT HET ASSORTIMENT VERDWIJNEN

McDONALDISERING IS EEN KWESTIE VAN GRAAD HET IS OOK GEEN EENVORMIG VERSCHIJNSEL MAAR ALS EEN DIAMANT MET MEERDERE FACETTEN : DE VOORSPELBAARHEID KAN AFNEMEN EN DE BEREKENBAARHEID KAN TEGELIJKERTIJD TOENEMEN

ER ZIJN OOK TEGENBEWEGINGEN BIJ DE VOORTBRENGING VAN VOEDSEL BEHALVE DAT HET AANTAL VREETTENTEN TOENEEMT NEEMT HET AANTAL STERRESTAURANTS TOE : SLOW FOOD BEWEGING VALT TE VERWACHTEN ALS DE INKOMENSVERSCHILLEN TOENEMEN

DE McDONALDISERINGSVRAAG MOET NIET WORDEN GESTELD OP HET NIVEAU VAN EETGELEGENHEDEN MAAR OP HET NIVEAU VAN DE ETENDE PERSONEN

DE RATIONELE HANDELINGEN VAN AFZONDERLIJKE PRODUCENTEN RITZER : DE RATIONELE HANDELINGEN VAN AFZONDERLIJKE PRODUCENTEN HEBBEN VOOR DE SAMENLEVING IRRATIONELE GEVOLGEN IN TERMEN VAN DE SWAANS WELVAARTSTHEORIE ( SAMUELSON’S THEORIE VAN COLLECTIEVE GOEDEREN ) : NEGATIEVE EXTERNE EFFECTEN

DE McDONALISERING IN DE ENGE ZIN VAN HET WOORD ULTEE’S HYPOTHESE : DE McDONALISERING IN DE ENGE ZIN VAN HET WOORD HEEFT ALS NEGATIEF EXTERN EFFECT DE VERDIKKING VAN DE BEVOLKING VAN EEN LAND

MAARTEN-POSTMA-TEGENWERPING : BODY-MASS-INDEX GEEN GOED MEETINSTRUMENT WANT SPIERENKERELS EEN TE HOGE BMI MEREL-VAN-OMMEN-TEGENWERPING : MENSEN WORDEN NIET DIKKER DOOR MEER ETEN ALS GEVOLG VAN McDONALDISERING , MAAR DOOR MINDER TE BEWEGEN EN DOOR VERSCHUIVING VAN LICHAMELIJK INSPANNENDE HANDARBEID NAAR OP Z’N HOOGST GEESTELIJK INSPANNENDE HOOFDARBEID

FRANS-FOLKVORD-AANSCHERPING : MARGRIET-VAN-HEK-GENERALISATIE : LIBERALISERING IN HET ALGEMEEN DRAAGT BIJ AAN VERDIKKING FRANS-FOLKVORD-AANSCHERPING : McDONALDISERING BETEKENT DAT MENSEN TUSSEN ALLES KUNNEN KIEZEN BEHALVE TUSSEN GEZOND EN ONGEZOND ETEN

DE FRANS-FOLKVORD-HYPOTHESE 2008 : ER IS McDONALDISERING IN DE TENNISSPORT NIET ALLEEN McDONALDISERING BIJ DE VOORTBRENGING VAN GOEDEREN OOK BIJ HET VERLENEN VAN DIENSTEN

AANWIJZING VOOR McDONALDISERING IN DE TENNISSPORT : TERWIJL SPANNING EENS MIN OF MEER TOEVALLIG WAS EN SOMS TIJDENS EEN WEDSTRIJD NIET VOORKWAM DOOR SPELREGELWIJZIGINGEN NU IN MEER TENNISWEDSTRIJDEN SPANNING DUS : VOORSPELBAARHEID VAN HET ONVOORSPELBARE ( = SPANNING )

DE DUUR VAN EEN TENNISWEDSTRIJD IS NOG ALTIJD ONVOORSPELBAAR ULTEE’S ARGUMENT TEGEN DE FRANS-VOLKVORD-HYPOTHESE DAT OOK TENNIS McDONALDISEERT : DE DUUR VAN EEN TENNISWEDSTRIJD IS NOG ALTIJD ONVOORSPELBAAR TERWIJL VOETBAL TWEE KEER DRIE KWARTIER DUURT

FOLKVORDS ANTI-KRITIEK : TENNISWEDSTRIJDEN ZIJN MINDER IN LENGTE GAAN VERSCHILLEN EN DE FOLKVORD-VOORSPELLING : IN DE KOMENDE TIEN JAAR ZAL DE DUUR VAN TENNISWEDSTRIJDEN NOG MEER WORDEN GESTANDAARDISEERD

EN DAT PROCES HEEFT OOK BIJ TENNIS HET EINDPUNT NOG NIET BEREIKT McDONALISERISERING IS EEN GRADUEEL PROCES EN DAT PROCES HEEFT OOK BIJ TENNIS HET EINDPUNT NOG NIET BEREIKT

HET NIJMEEGSE SOCIOLOGIEONDERWIJS GEMcDONALDISEERD ? IN WELKE OPZICHTEN IS IN WELKE MATE HET NIJMEEGSE SOCIOLOGIEONDERWIJS GEMcDONALDISEERD ? IN HOEVERRE HEEFT DEZE McDONALDISERING NEGATIEVE EXTERNE EFFECTEN ?