1

School in zicht 1.Projectaanpak & resultaten 2.School in zicht in Segregatie is meer dan witte schoolvlucht 4.Twee dimensies van kwaliteitsvol onderwijs 5.Wat is een goede sociale mix? 2

School in zicht: projectaanpak Van (concentratie)scholen terug gemengde buurtscholen maken, door: -Kansrijke ouders samen scholen te doen bezoeken en doen kiezen -Scholen te informeren, voor te bereiden en te begeleiden 3

4 Projectaanpak naar ouders 1.Communicatiecampagne 2.Infoavonden 3.Openschooldagen 4.Terugkomavond Ouders met elkaar en met de scholen in contact brengen

5 Projectaanpak naar scholen 1. Scholen informeren over: -Veranderende buurtsamenstelling -Complexiteit van fenomeen van schoolvlucht -Schoolinterne processen die segregatie in stand houden -Belang van sociale mix 2. Scholen voorbereiden op eventuele instroom 3. Scholen begeleiden bij instroom

School in zicht: resultaten School in zicht startte in 2007, in & op maat van Antwerpen-Noord en Oud-Borgerhout - projectgebied met inwoners, 25 van de 27 scholen waren volledige concentratiescholen - slechts één school was optie voor kansrijke ouders - eerste projectcylus in , vierde in : - Van 11 naar 27 deelnemende scholen - Van 51 (2007) naar 92 (2011) inschrijvingen - totaal: 250 kansrijke kleuters ingeschreven in 13 scholen -70 procent kiest voor een concentratieschool -in : eerste instroom naar lagere school 6

School in zicht in 2011 School in zicht Lokeren: - start in 2010, continuering in Op vraag van centrumscholen en Stad Lokeren -Problematiek: centrumscholen vs scholen in de rand -10 deelnemende scholen, waarvan 5 met schoolvlucht -Koppeling met inschrijvingsbeleid -Instroom in 3 scholen met schoolvlucht 7

School in zicht in 2011 School in zicht Gent-Noord - Start in Vraag vanuit LOP Gent -Projectgebied: Gent-Noord -14 scholen: >90% GOK-leerlingen -6 scholen: 60-90% GOK-leerlingen -5 scholen <60% GOK-leerlingen -Deels wijkinterne segregatie, deels schoolvlucht naar andere wijken -23 van de 25 scholen nemen deel 8

School in zicht 2011 School in zicht Genk-Noord - Start in Vraag vanuit Stad Genk, werkgroep desegregatie Genk-Noord -Specifieke wijkproblematiek: -Minder instroom van kansrijke tweeverdienersgezinnen -Minder uitstroom van kansrijke allochtone gezinnen -Alle 7 scholen uit projectgebied nemen deel -Allemaal geconfronteerd met schoolvlucht -Vooral schoolvlucht naar buiten de wijk 9

Segregatie is meer dan witte schoolvlucht 10

Maandag 10 maart08u15 tot 08u45 Kroonstraat, uitvalsweg uit Borgerhout 11

Grootschalige schoolvlucht 38 kinderen op de fiets of te voet 55 kinderen in de auto ________________________ 93 kinderen, in het totaal »op één uitvalsweg »0 kinderen richting Borgerhout 12

Segregatie is meer dan witte vlucht Aan de kant van ouders: -Schoolvlucht is fenomeen van kansrijke ouders, niet van taal of kleur -Schoolvlucht is meer dan ‘vermijdingsgedrag’ of vrees voor kwaliteit -Schoolinterne processen en sociale aspecten spelen belangrijke rol 13

Segregatie is meer dan witte vlucht Aan de kant van de scholen: -Sociale mix is vaak geen prioriteit (meer) voor scholen -Sterke focus op kwaliteit van het onderwijs -Scholen hebben zich teruggeplooid op kansarme leerlingen en ouders -Vragen bij haalbaarheid en wenselijkheid van sociale mix 14

Twee dimensies van kwaliteitsvol onderwijs 15

Twee dimensies van kwaliteitsvol onderwijs 1. Binnen klasmuren: pedagogische aanpak, methodiek, differentiatie, …  Onderzoek RUGent: de leerwinst in concentratiescholen is even groot 2. Buiten klasmuren: algemeen leer- en leefklimaat, ouderparticipatie, input van buitenschoolse context, gezinsmodellen, maar ook extra murosaanbod, projectwerking, … 16

17 “ We verwachtten uitgebluste leerkrachten en gezagsproblemen en ontdekten het tegendeel.” Katrien en Pieter “ De onderwijsaanpak op maat van individuele leerlingen is ronduit knap. Schitterend dat we dit om de hoek vonden ” Katleen en Nicky “Die school was gewoon veel beter dan we verwachtten. Wij waren meteen verkocht” Truus en Kurt

Twee dimensies van kwaliteitsvol onderwijs School in zicht : -Ouders doen kijken naar de eerste dimensie -Ouders zijn verrassend snel overtuigd van de kwaliteit -70 procent kiest voor een concentratieschool -Scholen doen stilstaan bij het belang van de tweede dimensie, ook voor kansarme leerlingen 18

Twee dimensies van kwaliteitsvol onderwijs Sociale mix heeft vooral positieve impact op tweede dimensie: - verbreedt leerkansen voor alle leerlingen -verplicht scholen om evidentie van kansarmoede in vraag te stellen 19

“We mogen onze leerlingen niet voorbereiden op een leven in deze buurt, maar moeten ze voorbereiden op een leven in deze samenleving.” Patrick Meekers, directeur De Pijl 20

Wat is een ‘goede’ sociale mix? 21

Wat is ‘goede’ sociale mix? - Weerspiegeling van de buurt - Niet: de beruchte ‘bovengrens’ van 30 procent kansarme leerlingen -Voor Antwerpen-Noord & Oud-Borgerhout: 70 procent kansarme – 30 procent kansrijke leerlingen -Cruciaal: doorbreken van eenzijdig kansarm of kansrijk klimaat 22

Wat is ‘goede’ sociale mix? -Sociale mix is dus ook haalbaar in centrumsteden -Belang van sociale mix is net het grootst in kansarme buurten -School als omgeving die het verschil maakt -Aandeel van de kansarme leerlingen die school lopen in concentratiescholen is zeer groot 23

Samenvattend - Schoolvlucht omkeren vraagt meer dan middelen en omkadering voor ‘kansarme’ scholen - Ouders zoeken kwaliteitsvol onderwijs, een stimulerend leerklimaat en een netwerk – ‘niet alleen zijn’ is belangrijker dan ‘met veel zijn’ - Scholen moeten overtuigd worden van en ondersteund worden bij het realiseren van sociale mix 24

Vzw School in zicht Lovelingstraat Antwerpen Tel: 03/