Kwartaalpublicatie van de POD MI Persconferentie van 26 oktober 2012

Kwartaalpublicatie STATISTISCHE KWARTAALPUBLICATIE DOELSTELLINGEN Kennis en ervaring delen op het vlak van de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting... Betrouwbare en bijgewerkte informatie verspreiden... Ervoor zorgen dat de problemen die onze maatschappij raken makkelijker begrepen worden... Socio-economische bewegingen in kaart brengen TWEE DELEN Statistisch verslag en statistische focus

Kwartaalpublicatie DOELPUBLIEK OCMW's, actoren op het terrein, instellingen, onderzoekscentra, politiek, media, … KALENDER juli/oktober/januari/april

Kwartaalpublicatie OMVANG België en 4 inwoners clusters INWONERS CLUSTERS OCMW's ingedeeld volgens het bevolkingsaantal Grote steden Antwerpen – Brussel – Charleroi – Gent – Luik

STATISTISCH VERSLAG BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN SINDS JULI 2012

Statistisch verslag: kerncijfers 1.LEEFLOON (LL)  minimuminkomen bestemd voor personen die over onvoldoende bestaansmiddelen beschikken  laatste vangnet van de sociale zekerheid Tabel 1: gemiddelde maandelijks aantal leefloners

Statistisch verslag: kerncijfers Groeipercentage leefloon  + 1 % tot % vóór 2009  % in 2009  % in 2010 Economische crisis: beïnvloedt het aantal leefloners naar boven toe. Maar eveneens structurele factoren Structurele factoren die stijging verklaren  Groeiende onzekerheid waarmee risicogroepen (eenoudergezinnen, allochtonen, …) geconfronteerd worden  Transfers vanuit de RVA  Transfers vreemdelingenregister naar Belgisch bevolkingsregister

Statistisch verslag: kerncijfers

*  Begin van daling (-1%), maar niveau blijft > dan pre crisis  rechthebbenden gemiddeld in 2011 tegenover in 2008, of plus 13,8%  Daling in de grote steden (IC4) Seizoenseffect  Piek in maart/april (link met wachtuitkering – data )  Dal in juli/augustus (jobstudenten)

Statistisch verslag: kerncijfers Profiel LL 2011  In verhouding meer vrouwen: 54,7 % tegenover 51 % in de Belgische populatie  Jongeren van jaar: 32,4% van de leefloonbevolking tegenover 10,9 % in de Belgische bevolking  Oververtegenwoordiging van vrouwen in de categorie "gezinslast"  Mannelijke leefloners: meerderheid in categorie "alleenstaanden"

Statistisch verslag: kerncijfers

Studenten  Leefloon in het kader van een geïndividualiseerd programma voor maatschappelijke integratie (GPMI)  Meer dan één leefloner op tien is student in 2011, ofwel een derde van de leefloners jonger dan 25 jaar  Bevoegdheidsregel: OCMW van de woonplaats van de student Tabel 2: gemiddeld maandelijks aantal studenten-leefloners

Statistisch verslag: kerncijfers 2.FINANCIELE HULP (FH)  In principe equivalent met het leefloon  Toegekend aan asielzoekers en geregulariseerde vreemdelingen Tabel 3: gemiddeld maandelijks aantal gerechtigden op een FH

Statistisch verslag: kerncijfers Evolutie van de financiële hulp Dalend effect Asielzoekers: vervanging van de financiële hulp door materiële hulp Nieuwe stijging Verzadiging van de opvangcentra + effect regularisatie Verschil in effecten grote gemeenten en grote steden vs kleine en middelgrote gemeenten Afstappen van het spreidingsplan + het aantal regularisaties verhogen

Statistisch verslag: kerncijfers

Profiel financiële hulp 2011  Voor het merendeel mannen (59,6 % vs. 45,3 % voor leefloon)  Oververtegenwoordiging van de jarigen (56,6 % tegenover 33,6 % in de Belgische bevolking)  Aantal asielzoekers daalt sterk

Statistisch verslag: kerncijfers

3.TEWERKSTELLINGEN (TW)  Drie tewerkstellingen op vier gebeurt in het kader van het RMI (9.825 TW RMI tegenover TW RMH in 2011)  In verhouding meer leefloners tewerkgesteld in de kleine en middelgrote gemeenten (IC1 en IC2) Tabel 4: gemiddeld aantal tewerkstellingen RMI

STATISTISCHE FOCUS STRIJD TEGEN DAKLOOSHEID EN THUISLOOSHEID

Focus Dakloosheid Strategische doelstelling van het federaal plan armoedebestrijding De strijd tegen dakloosheid en slechte huisvesting versterken. Dakloosheid: definitie ETHOS - Europese typologie van de uitsluiting gekoppeld aan de huisvesting  dakloos  zonder huisvesting  precaire huisvesting  ongeschikte huisvesting

Focus Dakloosheid Europese Consensusconferentie over Dakloosheid (2011) Vaststelling en aanbeveling  Het is moeilijk om de daklozen te inventariseren  Schatting: personen (EU Employment and Social Situation Quarterly Review)  Aanbeveling: systeem voor het verzamelen van de gegevens op nationaal niveau  De thuisloosheid beter opvolgen en het beleid ter zake aanpassen (cfr. housing first)

Focus Dakloosheid De vijf specifieke maatregelen gefinancierd door de POD MI  Leefloon (LL) voor 100 % ten laste genomen door de federale overheid  Installatiepremie en tegemoetkoming in de installatiekosten  Huurwaarborg  Doorgangswoning  Referentieadres

Focus Dakloosheid 1. LEEFLOON TERUGBETAALD VOOR 100 % Het leefloon dat een ex-dakloze ontvangt wordt volledig terugbetaald door de federale overheid Voorwaarde: verlies van de toestand van dakloze + wettelijke voorwaarden van het LL Duur: 24 niet-opeenvolgende maanden Tabel 1: ex-dakloze met een LL terugbetaald voor 100 %

Focus Dakloosheid  gerechtigden van de maatregel in 2011 (3 maal meer dan in 2003)  Ofwel 3,7 % van de leefloners  Dit cijfer bevat alle personen die een leefloon genieten aan 100 % tijdens de geldigheidsduur  Voor het merendeel vrouwen (57,6 %)  oververtegenwoordiging van de jarigen (47,1 %) en jarigen (33 %) in vergelijking met hun aandeel in de Belgische bevolking

Focus Dakloosheid 2. Installatiepremie en tegemoetkoming in de installatiekosten De toegang tot de huisvesting vergemakkelijken voor daklozen of campingbewoners Voorwaarde: in een huis wonen als hoofdverblijfplaats Duur: een maal tijdens hun leven Wettelijke bases: recht op maatschappelijke integratie (RMI), organieke wet (Org. Wet) en recht op maatschappelijke dienstverlening (RMD) Tabel 2: jaarlijks aantal installatiepremies

Focus Dakloosheid  Zes maal meer premies in 2011 dan in 2003 (9.431 vs )  Het gaat meer om het uitstappen, zelfs voorlopig, uit een toestand van dakloosheid  Premies Org. Wet: 50,4% van het totaal in 2011 tegenover 1,2% in 2006  breder publiek  Premies RMI : gematigde evolutie  verdubbeling van 2003 tot 2011  Tegemoetkoming in de installatiekosten RMD: piek in 2011  verzadiging van de opvangcentra en mogelijkheid voor de nieuwe asielzoekers om zich in een gemeente te vestigen  6 op de 10 gerechtigden zijn vrouw  Meer dan de helft wordt toegekend aan jarigen  Twee derde bezit een nationaliteit van buiten Europa

Focus Dakloosheid  Sterke concentratie van de premies in Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest  Grote steden met de meeste premies van 2007 tot 2011: Luik, Antwerpen, Charleroi, Gent, Bergen, Brussel, Schaarbeek, Namen en Leuven  Grote steden met hoog premieratio in 2011: Bergen (3,5‰) en Luik (3,3‰)  Opm.: nationaal niveau: 0,88‰  Verschil op lokaal niveau van het aantal tussenkomsten in de installatiekosten: Herbeumont (60‰), Gouvy (19‰), Trooz (15‰), Yvoir (11‰) en Rendeux (11‰). Dit zijn 5 gemeenten waar er, in 2011, meer dan 10 tussenkomsten zijn per inwoners tegenover minder dan 1 tussenkomst (0,16‰ ) op nationaal niveau

Focus Dakloosheid 3.Huurwaarborg De toegang tot huisvesting vereenvoudigen voor mensen in armoede Hoe?: door hen te helpen bij het opstellen van een huurwaarborg Steun: forfaitaire tegemoetkoming van de federale overheid per opgesteld dossier  Voorzien budget 2011: Euro, ofwel dossiers  dossiers gerealiseerd: van de 555 OCMW's die dossiers hebben ingediend hebben 337 hun contingent overschreden en 176 hebben het slechts gedeeltelijk gebruikt Wijzes van tussenkomst:  Direct voorschot: meest gebruikte soort  Bankwaarborg  Waarborgbrief

Focus Dakloosheid Grafiek 2: verdeling van de huurwaarborgen volgens het soort tussenkomst

Focus Dakloosheid 4.Doorgangswoning Woning verhuurd voor een korte periode aan behoeftige personen, naar aanleiding van : uitzetting, verklaring van onbewoonbaarheid, familiaal conflict, ramp (overstroming, etc.), ofwel omdat zij dakloos zijn Subsidiebedragen  Renovatiewerkzaamheden: maximum Euro;  Aanpassing en uitrusting: maximum Euro  2011: 107 woningen gesubsidieerd voor een totaalbedrag van Euro

Focus Dakloosheid Socio-economisch profiel van de gebruikers van de doorgangswoningen Uitvoering van een mini-enquête on line tijdens de maand september 2012 Antwoordpercentage: 64% (150 OCMW's namen deel op 235 OCMW’s die doorgangswoning hebben) Resultaten  2/5 van de doorgangswoningen zijn beschikbaar voor de samenwonenden met kind(eren)  1/3 is tussen 24 en 44 jaar oud  2/5 is jonger dan 18 jaar  Meer dan de helft van de gehuisveste gezinnen hebben kinderen ten laste (57,2 %)  De verblijfsduur bedraagt meer dan 8 maanden bij één gezin (+kinderen) op vier

Focus Dakloosheid 5. Referentieadres Geen verplichting om een domicilie te hebben om steun van een OCMW te kunnen ontvangen Twee mogelijkheden: privéadres of OCMW-adres Schatting van het aantal personen met OCMW referentieadres: toetsing OCMW-adres en personen ingeschreven in het rijksregister Tabel 3: aantal personen met een OCMW als referentieadres  2011: personen met OCMW als referentieadres  Onderschatting, maar minstens 2,5 % van de leefloners of gerechtigden op FH waren in 2011 dakloos

Website