Normstelling bestuursrecht Formele wet Algemene regels (= wetten in materiele zin) Normstelling wordt steeds concreter AMvB Ministeriele regeling Verordening lagere overheid Algemene regels kunnen ruimte bieden voor beleidsafweging bij beslissing: freies ermessen Beslissing in concreet geval Beschikking Gelede normstelling (= normstelling die in gedeelten tot stand komt en pas naar het concrete geval toe wordt afgerond) is kenmerk van bestuursrecht Overheid kan voorspelbaarheid voor beslissingen in concrete gevallen vergroten door het maken van beleidsregels
Soorten beschikkingen Gebonden Vrij Onderscheid relevant voor: * Mogelijkheid stellen voorschriften * Intrekken/wijzigen beschikking * Toetsing rechtsbeginselen * Betrekken belangen van derden Begunstigend Belastend Onderscheid relevant voor: * Intrekken/wijzigen beschikking * Terugwerkende kracht
Beginselen behoorlijk bestuur Geschreven en ongeschreven Materieel en formeel
Zorgvuldige voorbereiding Geschreven (artikel 3:2 Awb) Formeel Een beslissing moet worden genomen op basis van alle relevante kennis: Objectieve gegevens Externe adviezen Betrekken belanghebbenden Uniforme openbare voorbereidingsprocedure
Motivering Geschreven (artikel 3:46 Awb) Formeel Motivering van belang voor: Onderbouwing bezwaar Leermoment voor de toekomst
Detournement de pouvoir Geschreven (artikel 3:3 Awb) Materieel Bestuursorgaan mag bevoegdheid niet gebruiken voor ander doel dan waarvoor die gegeven is Voorschriften verbonden aan beschikking mogen niet oneigenlijk zijn
Rechtszekerheid materieel Ongeschreven Continuïteit in de besluitvorming Bestuursorgaan moet zich houden aan eigen beleidsregels Rechtszekerheid formeel Ongeschreven Een besluit moet duidelijk zijn. Burger moet weten waar hij aan toe is
Vertrouwensbeginsel Ongeschreven Materieel Burger mag af gaan op verwachtingen waarop burger mocht vertrouwen Afkomstig van bevoegd orgaan? Is er nadeel bij de burger
Gelijkheidsbeginsel Gebaseerd op artikel 1 Grondwet Niet apart beschreven Materieel Gelijke gevallen moeten gelijk behandeld worden
Redelijkheidsbeginsel (verbod willekeur; abus de droit) Geschreven (artikel 3:4, lid 1, Awb) Materieel Alle rechtstreeks bij het besluit betrokken belangen moeten afgewogen worden Rechter toetst marginaal (‘in redelijkheid tot beslissing kunnen komen’) Negatief oordeel rechter weegt zwaar
Evenredigheidsbeginsel Geschreven (artikel 3:4, lid 2, Awb) Materieel Burger mag door optreden overheid geen onevenredig nadeel lijden Bestuurscompensatie Geen compensatie maatschappelijk risico
Voor welke bestuurs-handelingen gelden abbb’s Zie artikel 3:1, lid 2 Awb: Ook voor feitelijke handelingen Ook voor privaatrechtelijke handelingen Maar alleen bij A-organen (bij B-organen alleen voor de publiekrechtelijke beslissing)