Op weg naar nieuw perspectief Jan-Jaap de Haan Wethouder Cultuur, Werk en Inkomen Gemeente Leiden

2 Cijfers Leiden  Aantal inwoners:  WWB-ers: (minste bijstandgroei in 2009/10)  duurzaam naar werk: 40% De Zijl Bedrijven: (gemeentelijke dienst)  WSW-ers : 735 SE (850 pers )  WSW-ers op de wachtlijst: 180  WSW-ers gedetacheerd: 37%  Wajong-ers ?

3 Kwalificerend re-ïntegreren leidt tot 60% uitstroom naar werk

Waar staan we nu?  Participatiebudget sterk gedaald: 80% (21 mln  4mln)  Inburgering snel afgebouwd: 2 mln  0  Lopende bezuinigingen WSW  Nieuwe bezuinigingen WSW (geen indexering + daling rijksbijdrage per fte)  Geen bestuursakkoord  Onrendabele top per SW-fte (ca euro) 4

Open vraagstukken  Uitwerking AWBZ-decentralisatie nog niet geheel duidelijk  Nieuwe taakverdeling WMO – WWNV  Aansluiting kwalificatieplicht en bijstand  Wajong is een black box (poortwachter?)  Werkgevers essentieel voor ‘van binnen naar buiten’ (rijksbeleid ondersteunend?)  Steeds minder inzet UWV  Geen sturing ROCs op arbeidsmarkt 5

6  Naadloze samenwerking Ondernemers, Onderwijs en Overheid: samen vaststellen behoefte qua competenties en scholing  Ondernemers die werkelijk mensen uit WWNV een baan gaan bieden  UWV, Sociale Dienst en SW-bedrijf opereren als één naar de cliënt maar met duidelijke afgebakende rollen Ideaalmodel: de vraagkant

Ideaalmodel: de aanbodkant  Participeren: mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun deelname aan de samenleving  Anticiperen: voorkomen door trajecten vóór uitval bij scholen en werkgevers  Assisteren: bij uitkering korte assessment periode met werk; dan direct aan de slag: via P-plaats, met scholing en training waar nodig  Solidariteit: de werkelijk zwakken moeten kunnen rekenen op ondersteuning 7

Tussen droom en daad …  Goede stap op weg naar ideale toekomst:  Juiste financiële prikkels voor cliënten  Meer efficiency van proces verlangd  Naar één regeling voor Wajong, WWB, WSW, WIJ met beschutting voor die behoeft (helaas nog in kleine aparte Wajong en WSW)  Aansluiting met WMO (o.a. AWBZ-dagbesteding en vrijwilligerswerk).  Niet alleen ontschotten, maar ook herverkavelen:  Andere organisaties, andere werkzaamheden, weg van institutionele belangen, verdelen op basis van competenties. 8

… liggen wetten en praktische bezwaren  Financiële doelstellingen te zwaar: de facto afschuiven bezuiniging op lokale overheid  Van €27000 per SE in 2010 naar €22000 per SE in 2015 voor DZB betekent 4,5 mln ombuigen bij een omzet van 42 mln en > 30 mln vast in wsw salarissen. Met schrappen van veel begeleiding en werksoorten kan hiervan max. 50% gerealiseerd worden.  Zonder aanvullende middelen zal de WSW het P-budget opslurpen. Dan dus ook grote effecten in de WWB.  Consequentie: buiten spel zetten grote groep mensen met kansen (ca. 40% van de wsw populatie te goed voor beschut en te slecht voor loondispensatie). 9

10 En de bezuiniging..? * Recente studie van Cedris geeft schets van financiële balans Wet Werken naar Vermogen “Gezichten van medewerkers in de sociale werkvoorziening” door Andersson Elffers en Felix, juni 2011 Gevolgen wegvallen SW voor ‘Aart’*, te zwak voor begeleid werk, te sterk voor beschut: Geen SW subsidie Mogelijk kosten openbare orde? Mogelijk kosten verslavingszorg? Mogelijke hogere zorgkosten? Minder inkomsten belasting Kosten Bijstand Aanspraak WMO Saldo Rijk en gemeenteduurder?

Wat hebben we nodig ? (behalve geld)  Informatie - o.a. over Wajongers, óók over arbeidsmarkt (en over bestuursakkoord )  Concrete maatregelen ter ondersteuning van ‘binnen naar buiten’ (SER, Stichting van de Arbeid, etc.)  Sturing ROCs op arbeidsvraag en interne zorgtaken (nu al: aansluiting WWB en kwalificatieplicht)  In de toekomst: andere vormen van uitstroom (herindiceren)  Openen van huidige onderwijsfaciliteiten van branches  Maak onderwijs onderdeel van ontslagvoorwaarden (“scholing wordt tijdens of na loopbaan betaald”)  Management by speech: de cultuurverandering 11