College voor Beroepsonderwijs Op weg naar onderwijskundig maatwerk met behulp van loopbaanbegeleiding Van grootste gemene deler Naar kleinste gemene veelvoud

7 pijlers De leerling en zijn persoonlijke ontwikkeling staat centraal Leren heeft nut en is betekenisvol Leerlingen leren door te doen De school maakt onderdeel uit van de maatschappij Er is een soepele overgang tussen VMBO en MBO De individuele leerroute staat centraal maar de leerling voelt zich wel deel van een groep Docenten worden (loopbaan)begeleiders 2003

urgentiebesef Veranderende leerling populatie Gevolgen van “weer samen naar school” De maatschappelijke verandering Wie is verantwoordelijk voor de opvoeding Sluit onderwijs wel aan op de vraag Medewerkers geven in functionerings-gesprekken aan dat ze het alleen niet gaan redden. 2004-2005

Ontwikkeling 2005 - 2010 2005 – 2006, docenten ontwikkelen visie op het werken in kernteams 2006 – heden, medewerkers werken met resultaat afspraken 2006 – heden, werken met vrijer taakmodel 2006 – heden, onderwijskundige veranderingen komen uit de teams en vallen onder de verantwoordelijkheid van de teams en de individuele medewerker.

Vrijer taakmodel lessen teamtijd desk.bev. Normjaartaak 1659 KU 750 ku ingevuld als lessen 830 ku in te vullen door team en Tl Normjaartaak 1659 KU

Oriënteren en Specialiseren De leerling en zijn persoonlijke ontwikkeling staat centraal De individuele leerroute staat centraal Van aanbod naar vraaggericht onderwijs.

Oriënteren en specialiseren Breed en Smal Commercie&Dienstverlening (isp) Techniek breed Zorg&welzijn breed Metalectro Voertuigentechniek Administratie Handel&Verkoop Niveau 2&3 MBO

Uitgangspunten naar vraaggericht onderwijs (maatwerk en flexibiliteit) Loslaten van jaarlagen en niveaugroepen Periodisering met keuzesysthematiek voor leerlingen Mogelijkheid om te oriënteren en te specialiseren Van lessen naar contacttijd Van collectief naar meer individueel rooster Elke leerling heeft een portfolio Elke leerling heeft een loopbaancoach

matrix funderend P1 P2 curr ned n1 n2 eng e1 e20 wis ondersteunend bio eco ec1 nask na1 beroepsgericht C&D cd1 cd6 cd12 Techniek B Admin a1 a4

LOOPBAANBEGELEIDING

Loopbaandialoog in de praktijk uitkomsten beginmeting VMBO- MBO scholen ( Kuijpers, Meijers & Winters 2008) Gesprekken vooral gericht op ll’n die problemen hebben Leerlingen ervaren weinig medezeggenschap in de gesprekken De inhoud van de gesprekken is vooral affectief en informatief Weinig aanzetten tot reflectie en weinig diepgang, met name over wat leerlingen echt belangrijk vinden.

filmpje De wiskundeleraar SO3E07 Praten tegen

KIEZEN EN KEUZES MAKEN Hoe kiezen jongeren? Kiezen op basis van afstrepen ( Neuvel 2005) Kiezen op basis van cijfers Met behulp van Loopbaanoriëntatie en begeleiding Kiezen op basis van persoonlijke kwaliteiten, idealen en karaktereigenschappen. Bij loopbaanoriëntatie en begeleiding staan 3 vragen centraal: - Wie ben ik? ( wat zijn mijn talenten, kwaliteiten, normen en waarden - Wat voor soort werk vind ik leuk, waar ben je gemotiveerd voor? - Kan ik in het werk dat ik ambieer, ook het soort mens zijn die ik denk te zijn?

Keuzes leren maken de leeromgeving Praktijkgerichte leeromgeving: kunnen ervaren Dialogische leeromgeving: kunnen praten over ervaringen en keuzes Dialogische leeromgeving: kunnen praten over ervaringen en keuzes Vraaggerichte leeromgeving: oefenen om kleinere keuzes te maken

Loopbaanbegeleiding

5 LOOPBAANCOMPETENTIES Leerlingen niet helpen kiezen maar leren keuzes te maken die bij hen passen d.m.v. Kwaliteitenreflectie Motievenreflectie Werkexploratie Loopbaansturing Netwerken De vraag luidt niet: “wat wil je worden” maar: “wat ga je in een volgende leeropdracht leren over jezelf, hoe en waar oefen je wat je wilt leren en hoe laat je zien dat je iets kunt”. ( dit wordt vastgelegd in een portfolio)

loopbaancompetentiecirkel Activeren tot netwerken Evt eigen network inzetten Feedback geven op netwerk en netwerken Expertise inbrengen over netwerken Actief luistern Valideren Waarderen: kwaliteiten/motieven benoemen Aanzetten tot nadenken Relateren aan andere situaties Laten interpreteren van eigen kwaliteit/motief Ervaring Waar was je trots op? Wat heeft indruk op je gemaakt? Wat kon je niet los laten? Wanneer voelde je je super/rot? Keuze Wat is een relevante vervolgstap gezien leervraag of prestatiedoel (binnen of buiten de school) Wat is nog nodig om tot een goede keuze voor sector of opleiding te komen? Kwaliteitenreflectie Wat deed je hierin heel goed? In welke situatie (binnen of buiten school) deed je dit ook heel goed? Ben je hier altijd al goed in geweest? Hoe noem je deze kwaliteit? Motievenreflectie Wat maakte deze ervaring bijzonder? Wat raakte jou? Herken je dit in andere situaties? Wat zegt dat over wat jij belangrijk vindt? Hoe zou je deze waarde/ambitie/leerregel /toekomstdroom willen noemen? Is wat je wilt ook wat je kunt of andersom? Netwerken Wie heb je nodig voor onderzoek over jezelf of werk dat bij je past/ om iets uit te proberen of te bewijzen? Wie zit er in je netwerk? Hoe ziet je netwerk er uit (kwaliteit/kwantiteit) Hoe ga contact leggen? Wat doe je om contact te houden met mensen in je netwerk? Zelfbeeld Netwerk Werk/ Opleidings beeld Toekomstbeeld Prestatiebewijs Loopbaansturing Wat wil je onderzoeken over jezelf/werk? Wat wil je uitproberen, leren en bewijzen? Welke activiteit/ervaring is daar voor nodig (binnen of buiten de school)? Hoe kun je dit organiseren? Waar zit de uitdaging in? Wat is je volgende stap en waar moet het toe leiden (toekomstbeeld)? Wat is er voor nodig om een goede keuze te maken? Hoe hebben eerdere keuzes/activiteiten uitgepakt? Werkexploratie Hoe ziet het werk/de opleiding er uit? -wat moet je doen/kunnen/willen? -wat zijn moeilijke aspecten/dilemma’s -hoe wordt hier mee omgegaan? -wat zijn uidagingen/onwikkelingen? Kun en wil jij dit werk/deze opleiding doen? Welke werkzaamheden passen het beste bij jou? Doorvragen Samenvatten Nagaan wat nog nodig is Aanzetten tot verder onderzoeken Feedback Laten interpreteren van werkzaamheden die passen Activeren tot onderzoeken van zelf en werk Activeren tot experimenteren en bewijzen Helpen formuleren van nieuwe leervraag\prestatiedoel

Loopbaanbegeleiding op het CvB Loopbaanlessen Iedere leerling heeft 4 loopbaangesprekken met zijn loopbaancoach Verslaglegging in Magister middels een vast format Ieder leerling heeft een portfolio

De loopbaanlessen Werken aan: Competenties Leer- en ontwikkelingslijnen

Competenties Wat is een competentie? Aan welke competenties gaan we werken?

Welke competenties? Leren Beslissen en activiteiten initieren Plannen en organiseren Op de behoeften en de verwachtingen van de klant richten. Kwaliteit leveren Omgaan met verandering en aanpassen Met druk en tegenslag omgaan Bedrijfsmatig handelen Beslissen en activiteiten initieren Samenwerken en overleggen Ethisch en integer handelen Relaties bouwen en netwerken Presenteren Formuleren en rapporteren Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten Analyseren en problemen oplossen. . Onderzoeken

Pictogrammen Lekker saai zoveel tekst. Maar daar hebben we wat op gevonden. Elke competentie wordt weergegeven met een pictogram

Bijvoorbeeld: Competentie 13 competenties Bijvoorbeeld: Competentie 13 Bij deze competentie horen 4 ontwikkellijnen: Begroeten Een klant helpen Luisteren en vragen stellen Gedag zeggen

Of competentie 1 met de bijbehorende ontwikkelingslijnen: Competenties Of competentie 1 met de bijbehorende ontwikkelingslijnen: - Ideeën inbrengen - Opkomen voor je zelf - Besluiten nemen - Mogelijkheden afwegen

competentieweb Door het competentieweb in te kleuren kun je laten zien hoe ver je al bent met de verschillende competenties. Een beginner staat nog in het midden en een expert al aan de buitenkant. De volgende dia geeft een voorbeeld.

competentieweb In dit web van Kelly is duidelijk te zien waar ze zich al goed heeft ontwikkeld en waar ze nog flink aan moet werken. Rood betekend nog onvoldoende ontwikkeling. Zo kun je voor jezelf ook een web invullen. Dat gaan we binnenkort ook doen. En je praktijkdocent /begeleider ook. Zouden ze hetzelfde zijn???

Loopbaanreflectiegesprekken 4 gesprekken, daarin staan centraal: Reflectie; n.a.v een recente ervaring wordt er gereflecteerd op kwaliteiten en motieven Loopbaanvorming; werkexploratie en loopbaansturing Netwerken

Loopbaangesprek Ervaring terugkijken Gesprek vooruitkijken Keuze over loopbaanontwikkeling

Voorbeeld format verslaglegging loopbaanreflectiegesprekken in Magister leeg en met vragen