Handelingsgericht Werken (HGW) op school

Even voorstellen: Ravelijn is: een school van de v.z.w. KABOB Brugge binnen de scholengemeenschap Sint-Donaas een school voor buitengewoon onderwijs Opleidingsvorm 1 en 2, Type 2 een kleine school: ongeveer 140 leerlingen Ongeveer 50 personeelsleden

Ontstaan van de werkgroep HGW Juni 2008: uitnodiging deelname project HGW door PBD Brugge BuBaO en BuSO apart, totaal 6 sessies Kernteam Ravelijn: 2 leerkrachten ASV, orthopedagoge, CLB-medewerker, Wie gaf die sessies? CLB-medewerker Gent en Geert Buffel (DPB) Verloop: vooropdracht, theoretisch deel, praktische oefening, evaluatiemoment

Verschillende terminologie, zelfde gedachte HGD: handelingsgerichte diagnostiek (CLB) HGW: handelingsgericht werken (op school) HGSW: handelingsgericht samenwerken tussen school en CLB

Waarom HGD? Een motivering…

Waarom HGD? (1) Een (transparant) praktijkmodel Oorspronkelijk vooral naar het CLB gericht Specifiek ontworpen voor onderwijs- opvoedingsproblematieken Betere afstemming en communicatie met school, ouders en leerlingen

Waarom HGD? (2) Ervaringen in CLB’s die al zo werken (vooral regio Gent) Verhoogt de kwaliteit van diagnoses en adviezen Mono- en multidisciplinair toe te passen

Handelingsgericht werken op school De uitgangspunten

Handelingsgericht werken op school HGW = niet nieuw!! Vele scholen werken immers vaak volgens de 6 uitgangspunten van het handelingsgerichte kader Belangrijk voor de motivatie…

De uitgangspunten De onderwijsbehoeften centraal Transactioneel kader Het ‘positieve’ benutten Constructief samenwerken Doelgericht werken Systematisch en transparant werken

1. onderwijsbehoeften Wat heeft DEZE leerling nodig om dat doel te behalen? Instructies nodig die … Opdrachten/materialen nodig die … Leeractiviteiten nodig die … Feedback nodig die … Groepsgenoten die … Een leerkracht nodig die … Ouders nodig die …

Voorbeelden: deze jongere heeft … … instructies nodig die … haar sterke visuele kant benut … opdrachten nodig die … net onder haar niveau liggen zodat ze succeservaringen zal opdoen … leeractiviteiten nodig die … aansluiten bij haar interesse … feedback nodig die …waarbij de inzet wordt benadrukt… … groepsgenoten die … haar ‘anders’ zijn accepteren… … een leerkracht nodig die …overgangen tussen act. structureert … ouders nodig die … achter de gedragsregels op school staan en dit ook aan hun dochter meegeven…

Waarom onderwijsbehoeften? Van probleem/stoornis naar doel en aanpak De leerkracht doet ertoe: afstemming van de aanpak op de onderwijsbehoeften van de leerling Benutten van kennis van lkr, ouders, CLB en andere betrokken professionals Wat wèl werkt, uitbreiden

Onderwijsbehoeften: hoe komen we eraan? Door toetsen + analyse van werk/gedrag van leerling Praten met professionals die leerling kennen Praten met ouders: wat werkt? Praten met leerling: wat zien zij zitten? (ev een plan opstellen…) Observaties: wanneer lukt iets èn wanneer lukt iets niet? Wat voor verschil zien we dan? Door vakkennis voor bepaalde problemen te vertalen naar deze specifieke jongere.

2. Transactioneel kader = wisselwerking = contextueel denken: problemen met leerlingen zijn altijd problemen met leerlingen in een context. Belangrijke ‘contexten’ voor jongeren: Het gezin (de opvoedingssituatie) De school (de onderwijssituatie) De peer-group (de leeftijdsgenoten)

2. Transactioneel kader (in de schoolcontext) Leerkracht en leerling beïnvloeden elkaar wederzijds Belang van AFSTEMMING: is de aanpak/aanbod van de lk (school) voldoende afgestemd op de onderwijsbehoeften (wat heeft die ll nodig?) vd ll? Wat kan de leerkracht hiervan bieden? Praten met de lk! Observeren in de klas, speelplaats: wat gaat goed en wat kan beter?

3. Aandacht voor het ‘positieve’ Zoek naar sterke kanten van leerling, ouders leerkracht, … Wanneer gaat het wel goed? Verbeteren samenwerking Verhogen gevoel van competentie Motivatie neemt toe Positieve benutten in de aanpak = effectiever

4. Constructief samenwerken = Constructief communiceren Praten met leerkracht, leerling en ouders – transparante communicatie Leerkracht is onderwijsprofessional Ouders zijn ervaringsdeskundigen (opvoeding) Belangen van leerling staan centraal Leerkracht, ouders en leerling zijn partners bij voorstellen van CLB e.a.

Constructief communiceren 5 richtlijnen Ouders zijn welkom op de school Wees duidelijk over de bedoelingen Benoem dat gedrag van een leerling op school anders kan zijn dan thuis Benoem de zorgen èn de positieve aspecten Maak duidelijke afspraken met ouders (plan een volgend overleg)

5. Doelgericht werken Wat is de vraag van lk, ouders en leerling? Wensen en verwachtingen? Kan iedereen er achter staan? Alleen onderzoek door CLB e.a. indien strikt noodzakelijk: als we weten dat … dan kunnen we … Waar willen we naartoe? Wat is ons concreet doel? Weten om te adviseren en een bruikbaar/haalbaar IHP op te stellen

6. Systematisch en transparant Wie doet wat, wanneer, waarom, … Doel: verhelderen, verduidelijken, voorspelbaar maken, … Stap voor stap & eigen checklists = voorkomen van fouten in besluitvorming (vb voorkeurhypotheses) Belang van beginsituatie(beeldvorming) Wat weten we al? (dossier, rapport, gesprekken, observaties, KR-info) + benutten Wat moeten we nog meer weten? En waarom? Eigen formulieren als geheugensteun

Opdracht:hoe handelingsgericht werken wij al in onze secundaire school? = stap 1 van implementatie van HGW

Implementatie van HGW op school 2 spelregels … Van wenselijk naar haalbaar : bepaal als school eerst welke aspecten van HGW wenselijk zijn: wat vinden wij goed aan HGW, wat spreekt ons aan? Ga daarna pas in op de haalbaarheid Van gewenste inhoud naar organisatie: scholen verschillen in hun visie op de zorg en de organisatie van het onderwijs

Implementatie van HGW op school Omvat verschillende stappen (zie document)

Bedankt voor uw aandacht Katrien, Sofie & Isabel Hebt u nog vragen? BuSO Ravelijn  Barrierestraat 4  8200 Sint-Michiels Brugge Tel: 050 / 380703  Fax: 050 / 39 23 82 E-MAIL: buso@ravelijn.be  URL: http://www.ravelijn.be