Achtergrond Moderne visie op handicap of (functie)beperking: accent ligt op het niet- aangepast zijn van de omgeving Types handicap: motorische beperking, auditieve beperking, visuele beperking, psychiatrische beperking, chronische ziekten, leerstoornis of ADHD, verstandelijke beperking

Achtergrond Moderne visie op handicap of (functie)beperking: accent ligt op het niet- aangepast zijn van de omgeving Types handicap: motorische beperking, auditieve beperking, visuele beperking, psychiatrische beperking, chronische ziekten, leerstoornis of ADHD, verstandelijke beperking

Belangrijk onderscheid Geïntegreerd onderwijs (GON): samenwerking tussen het gewoon en het buitengewoon onderwijs waarbij de leerling met een handicap lessen volgt in een school voor gewoon onderwijs met de hulp van een GON-begeleider van het buitengewoon onderwijs

Inclusief onderwijs: –Proefproject –Doelstellingen verschillen per kind –Nadruk op sociale integratie –Ondersteuning vanuit het buitengewoon onderwijs

Hulpmiddelen in het onderwijs Speciale onderwijsleermiddelen (omzetting in braille of grootletterdruk, leesloupe, kopies van nota’s van medeleerlingen, …) Hulpmiddelen voor dyslexie (bijvoorbeeld voorlees- of spraakherkenningssoftware) Tolken voor dove en slechthorende leerlingen

Toegankelijkheid Verschil tussen toegankelijkheid en redelijke aanpassingen Design for All (Universal Design) Universal Design of Instruction (Universal Design for Learning)

7 principes Universal Design Bruikbaar voor iedereen Flexibiliteit in het gebruik Eenvoudig en intuïtief gebruik Begrijpelijke informatie Marge voor vergissingen Beperkte inspanning Geschikte afmetingen en gebruiksruimten

Wat? Toegangswegen Signalisatie Gebouwen Vervoer Lesmateriaal (cursussen, presentaties, …) Activiteiten Website …

Wetgeving Decreet gelijke onderwijskansen (28 juni 2002) ‘Redelijke aanpassingen’ in de wet van 10 mei 2007 en in het decreet van 10 juli 2008 VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap Stedenbouwkundige verordening betreffende toegankelijkheid

Decreet gelijke onderwijskansen Recht op inschrijving geldt onverkort voor leerlingen die naar het buitengewoon onderwijs georiënteerd worden Maar leerlingen kunnen doorverwezen worden wanneer de draagkracht van de school onvoldoende is om tegemoet te komen aan de specifieke noden van de leerling inzake onderwijs, therapie en verzorging

Redelijke aanpassingen Het weigeren van redelijke aanpassingen voor personen met een handicap wordt gezien als een vorm van discriminatie Aanpassingen die geen onevenredige belasting betekenen of waarvan de belasting in voldoende mate gecompenseerd wordt door bestaande maatregelen

Elke concrete maatregel, van materiële of immateriële aard, die de beperkende invloed van een onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een handicap neutraliseert

Protocol 19 juli 2007 Tussen de Federale Staat en de gemeenschappen en gewesten Architecturale aanpassingen, technische hulpmiddelen, vereenvoudigd taalgebruik, reorganisatie van taakverdelingen, verlenen van assistentie (Parl. St. Kamer)

Alle nodige concrete maatregelen, voor zover redelijk, die ertoe bijdragen dat de persoon met een handicap geen schadelijke weerslag ondervindt van de omgevingsfactoren (Parl. St. Kamer) Materiële en immateriële aanpassingen Collectieve en individuele aanpassingen Geen definitie ‘handicap’

Criteria Doeltreffendheid (concrete verbetering) Evenwaardigheid Zelfstandigheid Veiligheid

Redelijkheid Financiële impact (kostprijs, tegemoet- komingen, financiële draagkracht) Organisatorische impact Te verwachten frequentie en duur van het gebruik van de aanpassing Impact van de aanpassing (ook op de omgeving en op andere gebruikers) Het al dan niet ontbreken van gelijkwaardige alternatieven

VN-verdrag Aangenomen op 13 december 2006 Ondertekend door België op 30 maart 2007 Geratificeerd op 2 juli 2009 Inwerkingtreding op 1 augustus 2009

Toegankelijkheid is een grondbeginsel van het verdrag Maatregelen om de toegang te garanderen tot scholen (artikel 9) Inclusief onderwijssysteem op alle niveaus (artikel 24) Redelijke aanpassingen

Verordening toegankelijkheid Sinds 1 maart 2010: vanaf die datum moeten aanvragen voldoen aan de criteria van de verordening Indien bij de uitvoering afgeweken wordt van de vergunde plannen is er sprake van een bouwovertreding die kan vastgesteld worden en gesanctioneerd kan worden Vergunningsplichtige werken aan publiek toegankelijke gebouwen (nieuwbouw en renovatie)

Niet van toepassing op werken die niet vergunningsplichtig zijn (bijvoorbeeld vervangen van de ramen), op vergunningsplichtige werken waarvoor geen normen opgelegd worden (bijvoorbeeld werken aan het dak), op werken die vrijgesteld zijn van de medewerking van een architect, of indien de publiek toegankelijke ruimte < 150 m² (uitgezonderd de toegangsdeur van deze gebouwen)

De meeste normen zijn alleen van toepassing indien de publiek toegankelijke ruimte > 400 m² (uitzondering toegangswegen, toegang en toiletten) Wel van toepassing op werken aan internaten met twee verdiepingen en vanaf 20 kamers

Planafleesbare elementen Verantwoordelijkheid bouwheren en ontwerpers Controle aanvragen door gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaren Afweging tussen erfgoedwaarde en toegankelijkheid door erfgoedambtenaar

Onderwijsinstelling (definitie) Een school, internaat, centrum voor volwassenenonderwijs of voor basiseducatie, centrum voor leerlingenbegeleiding, hogeschool, universiteit of onderzoeksinstelling, die gefinancierd, gesubsidieerd of erkend is door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming of gefinancierd, gesubsidieerd of erkend is door het Vlaams Ministerie van Wetenschap en Innovatie.

Publiek toegankelijk (definitie) Een ruimte die openstaat voor het publiek of bedoeld is voor gemeenschappelijk gebruik, ook al is de toegang beperkt tot een of meer welbepaalde categorieën van personen, evenwel met uitzondering van de ruimtes die enkel toegankelijk zijn voor werknemers alsook van de technische ruimtes en opslagruimtes die niet dienen als archiefruimte alsook de toegangen en deuropeningen, gangen en overlopen en niveauverschillen die uitsluitend naar die ruimtes leiden.