Effectieve Professionele Ontwikkeling Effective Staff Development Effectieve Professionele Ontwikkeling Effective Professional Development, Lisbon 2005, PP4

Effective Staff Development EFFECTIEVE Professionele Ontwikkeling resulteert in aantoonbare, wenselijke en duurzame veranderingen bij leraren Kennis Inzicht Vaardigheden Competenties Attitudes Opvattingen Gedrag In de klaspraktijk Op schoolniveau Effective Professional Development, Lisbon 2005, PP4

Aantoonbare veranderingen Wat is er veranderd? Hoe weten we dat?

Wenselijke veranderingen Gewenst door wie? Leerkrachten? Directies? Andere actoren? Overheid?

Duurzame veranderingen? Geïntegreerd in Verankerd in schoolcultuur schoolorganisatie

Leraren = Schoolpersoneel Kritieke massa Norm – gangbare praktijk Implementatie

Effectieve PROFESSIONELE ONTWIKKELING Professionele ontwikkeling is LLL voor leraren

LEREN

LEREN Niemand kan in jouw plaats leren NIET het vullen van lege vaten NIET het overdragen van kennis NIET gestandaardiseerd NIET aan zelfde tempo Actief proces van kennis- constructie & verwerving Betekenis geven Op verscheidene manieren en in verschillend tempo In het “echte” leven leren mensen alleen wat relevant is

Onderwijzen Faciliteren van het leren Een krachtige leeromgeving creëren WYTINWIL What you teach is NOT what is learnt

Krachtige leeromgeving Inhoud vh leren Conceptueel eerder dan feitelijk. Leerproces Constructief onderzoekeerder dan passive reproductie Leerklimaat Veilighheid en experiment Leercomfort Infrastructuur & materiaal

Implicaties voor het leren van leraren Leraren zijn expert leerders …want leren is hun stiel

Gemiddelde jaarlijkse leertijd Wie is eigenlijk de expert? Gemiddeld aantal nascholingsuren per leraar/jaar = h Gemiddeld aantal contact- en studeeruren per leerling/jaar = h Potentieel aantal leeruren per leraar/jaar = h Wat een tijdsverlies!!

Implicaties voor het leren van leraren Leraren leren op de werkvloer “on the job” Het is efficiënt qua tijdsgebruik Leraren leren volgens het reflectie – en – actie model: deconstructie & reconstructie van hun praktijk en hun opvattingen Leraren leren vanuit een reële bekommernis in a reële context We moeten toch het wiel niet opnieuw uitvinden!

Implicaties voor het leren van leraren (2) Niemand kan leren in de plaats van de leraren externe experten zijn slechts facilitatoren Ook leraren hebben een krachtige leeromgeving nodig Leraren leren en werken samen

Waarom samen werken & leren? De vereiste competenties vind je niet verenigd in één persoon De uitdagingen zijn te complex voor één eenzame leraar Bestrijden van vervreemding Gedeelde betekenis creëren Systeemdenken: hoe draagt wat ik doe bij tot een betekenisvol geheel?

« School improvement works best when a clear and practical focus of development is linked to simultaneous work on the internal conditions within the school. » D. Hopkins

Interne condities (1) vertrouwen empowerment Gedeeld leiderschap Positieve onderlinge afhankelijkheid Samenwerkings cultuur respect verbondenheid Veilige omgeving

Interne Condities (2) Gedeelde betekenis Geïntegreerde benadering Systeem denken Muren slopen tussen klassen en vakken Structurele verankering Duidelijke communicatie kanalen Schoolbeleid Duidelijke procedures

Implicaties voor professionele ontwikkeling Balans tussen individuele en institutionele behoeften Geen doel maar middel Niet vrijblijvend Uiteindelijk doel is leren van leerlingen Leidt tot betere praktijk, die aantoonbaar, wenselijk en duurzaam is. Deze betere praktijk is de norm in de school Professionele ontwikkeling voor allen, niet alleen voor de happy few Implementatiestrategieën om de kritieke massa erbij te betrekken. Er zijn geen short cuts Leraren leren en werken samen

Dimensies van Professionele Leergemeenschappen (Kruse, Louis & Bryk) Reflectieve dialoog Collectieve focus op leren v. leerlingen Deprivatiseren vd praktijk Samenwerking Gedeelde waarden en normen Ontmoetings- en discussietijd Fysieke nabijheid Onderlinge afhankelijkheid leraren Empowerment van leraren & autonomie van school Communicatiestructuren Openheid t.o.v. verbetering Vertrouwen & respect Ondersteunend leiderschap Cognitieve basis Kenmerken Structurele voorwaarden Human resources

Activiteiten voor schooleigen professionele ontwikkeling Observeren van lessen van collega’s Geven en ontvangen van feedback aan/van collega’s Elkaar coachen Samen met collega’s lessen plannen Aan actie-onderzoek doen Mentoren van beginnende leraren Werk van leerlingen evalueren samen met collega’s Reflecteren samen met collega’s Een goede (externe) kritische vriend vinden

Als je dan toch een cursus nodig hebt…

Effective Staff Development Bermuda Driehoek Top down vernieuwingen Ongerelateerde eenmalige activiteiten Voor geïnteresseerde individuen Lezingen door externe experts Effective Professional Development, Lisbon 2005, PP4

Effectieve Professionele Ontwikkeling is team- en schoolgericht Professionele ontwikkeling en schoolontwikkeling gaan hand in hand Individuele behoeften & Institutionele behoeften

Effectieve Professionele Ontwikkeling is procesmatig Gespreid in de tijd Kansen om uit te proberen Kansen tot rapportering, feedback & reflectie Procesevaluatie

Effectieve Professionele Ontwikkeling is geworteld in reflectie Professionele ontwikkeling is meer dan het trainen van vaardigheden Praktijk geïnformeerd door theorie en vice versa

Effectieve Professionele Ontwikkeling is ervaringsgericht Houdt rekening met en bouwt verder op de ervaring en de context van de deelnemers Snijdt de concrete problemen aan die de deelnemers ervaren in hun beroepspraktijk Tip: gebruik het ‘workshop model’, en laat de de deelnemers concreet ervaringsgericht leren.

Effectieve Professionele Ontwikkeling is gefocust Specifieke doelstellingen en inhoud Zicht op de ‘gewenste’ toekomst Gefocust op aspecten van leren en onderwijzen

Effectieve Professionele Ontwikkeling is coöperatief Niet aan, maar met de deelnemers Gedeelde verantwoordelijkheid tussen gebruiker en aanbieder Samenwerking tussen collega’s Groepswerk Heel veel leren vindt plaats buiten de sessies

Effectieve Professionele Ontwikkeling is gedifferentieerd Houdt rekening met verschillen in leerstijlen context behoeften mentale modellen

Effectieve Professionele Ontwikkeling behelst produceren en construeren Kennis en vaardigheden worden niet doorgegeven maar verworven Actief werken aan ‘product’ geeft motivatie Leren vindt plaats door het productieproces Er zijn individuele verschillen in leerwinst Hoeveel er geleerd wordt Wat er geleerd wordt Geef lezingen een plaats in het geheel, maar ook niet meer dan dat.

Effectieve Professionele Ontwikkeling is gebaseerd op eigenaarschap Betrokkenheid Het eigen leren in handen nemen Ontwikkelen én implementeren

Effectieve Professionele Ontwikkeling is geïntegreerd Sluit aan bij bestaande kennis, vaardigheden en structuren Helpt transferabele kennis en vaardigheden verwerven Is ingebed in het schoolontwikkelingsplan en het nascholingsplan

Criteria voor Effectieve Professionele Ontwikkelingsprogramma’s Team- en schoolgericht Procesmatig Geworteld in reflectie Ervaringsgericht Gefocust Coöperatief Gedifferentieerd Behelst produceren en construeren Gebaseerd op eigenaarschap Geïntegreerd

Opdracht Ontwerp een professioneel ontwikkelingsprogramma voor uw school of scholengroep Houd rekening met effectiviteitscriteria én met… Doelstellingen Methodes Structuur vh programma Timing Doelgroep(en) Evaluatie Verdeling van taken en verantwoordelijkheden (intern/extern)