Leren leren voor de maatschappij & Leren leven in de maatschappij

Het servicedocument VOET en talenonderwijs Is het de moeite waard? (VOET en moreel denken)

Opbouw servicedocument Deel 1: Algemeen gedeelte: Concept VOET/ minimumdoelstellingen/ inspanningsverplichting/verantwoordelijkheid van schoolbeleid/ vakoverschrijdend/ … 1 Plannen (PLAN) 1.1 beginsituatie 1.2 doelenfase 1.3 voorbereidingsfase 2 Doen (uitvoeringsfase) (DO) 3 Controleren (controleren – evalueren – reflecteren) (CHECK) 4 Aanpassen (ACT) Deel 2 Teksten vanuit leerplannen en studiegebieden (vak/vakkencluster)

Omgaan met VOET: servicedocument Bestaande activiteit ET uit stam ET uit vak(ken) ET uit Leren leren Et uit context(en)

Gemeenschappelijke stam (18 sleutelcompetenties ->27 ET) communicatief vermogen creativiteit doorzettingsvermogen empathie esthetische bekwaamheid exploreren flexibiliteit initiatief kritisch denken mediawijsheid een open en constructieve houding tonen respect; samenwerken verantwoordelijkheid zelfbeeld zelfredzaamheid zorgvuldigheid zorgzaamheid

Sleutelvaardigheden: vereisten Transfereerbaar Multifunctioneel Niet gecontextualiseerd/ niet leeftijdgebonden Helder, eenvoudig, gefundeerd Referentiepubliek= (toekomstige)volwassene

Zeven contexten (69 ET) 1 Lichamelijke gezondheid en veiligheid 2 Mentale gezondheid 3 Sociorelationele ontwikkeling 4 Omgeving en duurzame ontwikkeling 5 Politiek-juridische samenleving 6 Socio-economische samenleving 7 Socioculturele samenleving

Leren leren: 6 dimensies ( = 48) Opvattingen over leren -> Informatieverwerving -> Informatieverwerking -> Probleemoplossing -> Regulering van het leerproces -> Studie- en beroepsgerichte keuzebekwaamheid -> 4-4-4

Eindtermen Nederlands Eerste graad : eindtermen (26) /ontwikkelingsdoelen (33) Tweede graad eindtermen (41/38- PAV) Derde graad eindtermen (36/32 – PAV) –

Omgaan met VOET: servicedocument Dikketruiendag tweede graad tso ET 13 uit stam Kritisch denken/verschillende invalshoeken ET Nederlands 11 Spreken/beoordelend niveau/standpunt/mening/ gedachten ET 3 uit Leren leren Kritisch en doelgericht informatie kiezen en raadplegen Et 2 uit context 4 Duurzaamheid /ecologie/techniek/ …

Omgaan met VOET: servicedocument STAM: respectvol gedrag ET 18 uit stam: respect Gedragen zich respectvol ET Nederlands 13 (2 tso) Gespreksconventies ET 6 uit Leren leren (2 de graad) Herkennen strategieën om problemen op te lossen Et 2 uit context 3 Sociorelationele ontwikkeling Erkennen van gezagsverhoudingen, belang van regels …

VVKSO Talenonderwijs en VOET Elk vak draagt bij tot de realisatie van VOET Afspraak binnen vakgroep Hoe realiseren? Contexten via keuze van thema’s, maar…!!! Sleutelcompetenties van stam als taaldoel (overlap met vakgebonden ET: bv. communicatief vermogen) Sleutelcompetenties via werkvormen (bv. empathie/samenwerken/flexibiliteit) Stam + context via excursies, toneelbezoek, uitwisselingen … (bv. respect + context 7: socioculturele samenleving: ET 6 gaan actief om met cultuur en kunst die hen omringen)

Is het de moeite waard? Context 4: omgeving en duurzame ontwikkeling De VOET in deze context zijn gericht op … “Kennis en inzicht, maar ook voor het ontwikkelen van waarden en normen, want men mag ethische dilemma’s niet uit de weg gaan”

Het morele/ethische denken: KOHLBERG Morele denken doorloopt drie stadia –Preconventioneel stadium (tot 10 jaar) – Moreel gedrag gericht op vermijden straf/verkrijgen beloning egocentrisch –Conventioneel stadium (vanaf 10 jaar) – Sociale afkeuring/instemming - rolmodellen –Postconventionele stadium (vanaf ???) – bewust naleven van sociale principes en ethische regels

Trolley dilemma /footbridge dilemma

Prisoners’ dilemma

Piramide van Maslow