Kwaliteitszorg onderwijs Arcus College Wilt u ook een ‘goed’ van de inspectie? 3-10-2013

Even voorstellen Math Hirsch: Onderwijskundig adviseur Arcus College Ronald Rondas: Dymphy Kees: Hoofd Onderwijs Arcus College en 5 medewerkers kwaliteitszorg op de beroepsunits

Er was eens … … in het verre (maar mooie) Zuid Limburg …een middelgroot ROC

“…concluderen wij dat de kwaliteitsborging bij het Arcus College goed is.” … dat in juli 2012 ‘opeens’ een ‘goed’ van de inspectie kreeg voor kwaliteitszorg

Wat vond de Inspectie ervan… “De bevindingen bij de opleidingen waar de kwaliteit van het onderwijsproces te kort schiet en waar aangepast toezicht plaats zal vinden, zijn door het Arcus College zelf ook onderkend en vormen in die zin een bewijs van een effectieve kwaliteitsborging. De betreffende constateringen doen dus geen afbreuk aan het oordeel dat de kwaliteitsborging goed functioneert.”

Hoe? Door visie, verbinding en voorbereiding

Het kostte tijd: we komen van ver…

‘Verklaar de dood aan de papieren tijger !’

Eén gezamenlijke, gedragen visie op onderwijs Expertmeetings – Diners pensant - Pitstopmeetings – Managementbijeenkomsten

Als je niet weet waar je naar toe wilt… …maakt het niet uit welke weg je neemt Cheshire Kat, vroeg Alice.  Wil jij mij alsjeblieft vertellen welke kant ik op moet vanaf hier?   -Dat ligt er voornamelijk aan waar jij naartoe wil, zei de Kat. -Dat kan mij niets schelen, zei Alice.   -Dan doet het er niet toe welke kant je opgaat, zei de Kat.      Charles "Lewis Carroll" Dodgson 1832-1898, Engels schrijver en wiskundige, Alice in Wonderland 1865   Kwaliteit van onderwijs: Onderwijs dat voldoet aan de criteria die eraan gesteld worden. Dit houdt natuurlijk in dat er expliciete criteria zijn waaraan het onderwijs moet voldoen. Als je niet weet waar je naartoe wilt, dan kun je ook niet zeggen of je de goede route neemt, laat staan of je uiteindelijk je doel bereikt hebt… (Brouwer, Kwaliteitszorg: wanneer (on)voldoende.)

Wat vond de Inspectie ervan… “De kwaliteitsborging is goed en heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een robuust systeem waarmee het Arcus College in staat is op alle niveaus van de organisatie zicht te houden op de kwaliteit van het onderwijs. Daarbij zijn een centrale aansturing, een duidelijke visie en een incrementele beleidsvoering belangrijke pijlers die gebruikt worden om doelen te realiseren.”

De kwaliteit van ons onderwijs… …staat als een huis Doel 2015: elke onderwijsafdeling geeft onderwijs binnen de kaders van het Arcus-onderwijsmodel. Het format zelfevaluatie en het teamjaarplan bieden een gemeenschappelijk houvast voor alle teams. Indicatoren uit het strategisch beleid dienen handzaam en meetbaar te zijn. Elke onderwijsafdeling heeft een zelfevaluatie (0-meting) over het schooljaar en een verbeterplan voor het volgende schooljaar. TOEZICHTKADER BVE 2012

Strategisch beleid en jaarplannen Gezamenlijke onderwijsvisie, vastgelegd in de kapstok 3 BGO

Het CvB doet mee

Wat vond de Inspectie ervan… “Op dialogische wijze houdt het College van Bestuur contact met alle geledingen. Op formele maar ook op informele wijze zijn de leden actief en laten zij hun gezicht zien in de organisatie. Tijdens zogenaamde Pit Stops wordt op thematische wijze gesproken met alle (externe) belanghebbenden van het onderwijs. Ook worden panelgesprekken gevoerd met studenten. Het College van Bestuur ziet het eveneens als haar taak om zichtbaar te zijn in de regio en participeert in diverse overlegorganen. Dit laatste gebeurt ook door de unitdirecteuren.”

Het Arcus onderwijsmodel Intake In-stroom School en praktijk Leerlijn kennis en vaardigheden Examinering Deel- examen Leerlijn Integrale beroepsopdrachten Leerlijn Integrale praktijkopdrachten Diploma Geïnte-greerd examen Leerlijn leer- en loopbaanontwikkeling Uitstroom: Vervolg leerroute Leerproces deelnemer Beginner Gevorderd Bekwaam ELO en deelnemerbegeleidingsysteem Rollen begeleiders Docent-instructeur-bpv begeleider Beoordelaar Intaker Mentor Trajectbegeleider Het Arcus onderwijsmodel

Het onderwijsmodel en de IBO’s De kwalificatiedossiers zijn expliciet het uitgangspunt Het curriculum wordt opgebouwd volgens het onderwijsmodel van Arcus De integrale beroepsopdracht vormt daarbij de rode draad

De IBO als verbindende factor

Zorg voor samenhang in beleid (integraliteit): Afspraken met CvB Strategisch beleid (4 jaar) Jaarplan (kalenderjaar) Managementcontracten met UD’s Unit jaarplan / jaarkalender (schooljaar) Managementafspraken met OC’s Afdelingsjaarplan (schooljaar) Individuele afspraken met docenten (gesprekscyclus) Verantwoording over kalenderjaar in geïntegreerd jaarverslag Periodieke verantwoording over voortgang strategisch beleidsplan, bestuurlijk jaarplan en doelen uit managementafspraken Tussentijdse verantwoording over voortgang unitjaarplan en doelen uit managementafspraken Einde schooljaar (mei) interne zelfevaluatie en review unitjaarplan Einde schooljaar (april) interne zelfevaluatie en review teamjaarplan Tussentijdse verantwoording over voortgang afdelingsjaarplan en doelen uit managementafspraken Zorg voor samenhang in beleid (integraliteit): verbinding van de niveaus

Verbind centraal en decentraal CvB OR Centraal belegde kwaliteitszorg bij EOS OC als hoofduitvoerder KWZ voor afdeling UD als hoofduitvoerder KWZ voor unit Onderwijsteam Netwerk kwaliteitszorg Geeft opdracht aan… Maakt afspraken met… Legt verantwoording af aan … Kwaliteitszorg medewerker per unit EOS als ‘steun-punt’ Het land…

Wat vond de Inspectie ervan… “Alle plannen op de verschillende organisatieniveaus vertonen een duidelijke samenhang. Deze samenhang wordt geregisseerd door een stafdienst (EOS = Expertise en onderwijs services) en gerealiseerd door aansturing vanuit het unitdirecteurenoverleg en op teamniveau door opleidingscoördinatoren en kwaliteitszorgfunctionarissen.” “De systematiek van kwaliteitsborging bewerkstelligt en bevordert dat team-, dan wel unitoverstijgende problemen vroegtijdig gesignaleerd worden en dat zo nodig een opschaling kan plaatsvinden tot op het Arcusbrede niveau.”

zet het team ‘in the lead’… …naar resultaatverantwoordelijke teams … onderwijskundig leiderschap bij de onderwijsmanager voor link tussen strategie en praktijk ...platform kwaliteitszorg

Wat vond de Inspectie ervan… “Verantwoordelijk voor de uitvoering van de verbetermaatregelen op de werkvloer zijn de resultaatverantwoordelijke teams, die aangestuurd worden door een onderwijskundige manager, de opleidingscoördinator, geruggensteund door de kwaliteitszorgfunctionaris. De wijze van verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden bevordert een systematische kwaliteitszorgcyclus en effectieve aanpak van verbeteringen. Ook het creëren van een gezamenlijk besef van urgentie, en draagvlak voor kwaliteitsverbetering wordt hierdoor gestimuleerd.”

Breng kwaliteitszorg naar de teams Kies voor een kwaliteitszorgmodel dat aansluit bij de werkelijkheid van het onderwijsteam… …het onderwijs

Kader / model voor kwaliteitsbeleid In het kwaliteitsplan is het systeem (het geheel van processen en procedures op het gebied van kwaliteitszorg) vastgelegd. Om dit geheel in een kader te plaatsen wordt veelal gebruik gemaakt van een model. Voorbeelden van dit soort modellen zijn het INK-model, ISO, de Balanced Scorecard, en ook het waarderingskader van de Inspectie. Deze modellen zijn dan geen doel op zich, maar worden gebruikt als een ordeningskader. Ook kunnen ze dienen als basis voor het systeem van kwaliteitszorg dat de school hanteert. TOEZICHTKADER BVE 2012

Kader voor kwaliteitsbeleid Het Arcus College kiest als belangrijkste kader voor het kwaliteitsbeleid het Waarderings-kader van de inspectie. Dat leent zich uitstekend als ordeningskader voor kwaliteits-zorgactiviteiten binnen een onderwijsomgeving. In het waarderingskader van de inspectie (2012) worden de volgende domeinen onderscheiden: Onderwijskwaliteit: kwaliteit van het onderwijsproces, examinering en opbrengsten Financiële continuïteit, doelmatigheid en rechtmatigheid Kwaliteitsborging Kwaliteit leraarschap TOEZICHTKADER BVE 2012

Maak het waarom van kwaliteitszorg duidelijk Doelgericht Cyclisch Systematisch Integraal Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitssysteem Kwaliteit Overtuiging: kwaliteit is vrijwel altijd het gevolg van zorgvuldige en nauwkeurige analyse en daarop gebaseerde planning. De kwaliteit van een product of proces moet niet meer een toevallige uitkomst zijn, maar iets wat een logisch gevolg is van de beheersing van het proces. Meer en meer wordt gevraagd om verantwoording af te leggen voor besteding van publieke middelen. Leerlingen, ouders worden steeds meer gezien als consumenten, die recht hebben om te weten waarvoor ze kiezen als ze kiezen voor een school of opleiding. Omdat concurrentie tussen scholen groter wordt wil men zich laten voorstaan op kwaliteit.

Zet de PDCA cyclus op alle niveaus in Plan Do Check Act PDCA Plan: actieplan, schoolbeleidsplan, teamjaarplan Do: uitvoering van het plan; monitoren, bijsturen Check: nagaan of in plan gestelde doelen gerealiseerd zijn (dmv uitvoeren evaluaties) Act (Adapt): op basis van uitkomsten evaluatie bepalen of het uitgevoerde beleid aanleiding geeft tot borging of verbetering (verbeterplan…)

… zelfs in het leerproces van studenten Informatie verzamelen … Methodiek voor collectief leren Ambitie ontwikkelen Informatie inter- preteren COLLECTIEF LEREN Volgens de methodiek ‘Kantelende Kennis’ (Castelijns, Koster en Vermeulen, 2009) verloopt het proces van succesvol veranderen via collectief informatie verzamelen, betekenis verlenen en uiteindelijk collectief leren in verschillende fasen Product en proces evalueren Conse- quenties verbinden Actie uitvoeren

Maak de PDCA cyclus af ! PDCA Plan Do Check Act

Wat vond de Inspectie ervan… “De resultaten van de monitoring en evaluaties worden gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs te analyseren op risico’s en te beoordelen op tekortkomingen.” “De afgelopen jaren heeft het Arcus College hard gewerkt aan het helder beleggen van de kwaliteitszorg. De unitdirecteuren hebben een belangrijke rol en in hun overleg worden frequent de resultaten van de kwalitatieve en kwantitatieve analyses in relatie tot de doelen van het jaarplan besproken. Verbetermaatregelen worden geprioriteerd en geïmplementeerd”

Wat vond de Inspectie ervan… “Zowel door de unitdirecteur als de onderwijsmanager (om) worden jaarlijks panelgesprekken met studenten gevoerd. De om bezoekt ook lessen. De unitdirecteuren participeren in diverse overlegorganen en het lokale bedrijfsleven in de regio en vervullen de rol van voorzitter van de examencommissie. Dit betekent dat de verantwoordelijke leidinggevenden in en buiten de instelling zichtbaar zijn en dat zij goed op de hoogte zijn van wat zich afspeelt.”

Zorg voor duidelijke normen / criteria om te meten je het goed doet om te meten of we het goed doen Hebben we die?

Zelfevaluatie Volgens waarderingskader inspectie: interne kwaliteitszorg = externe kwaliteitszorg   TOEZICHTKADER BVE 2012

Dashboard en rapporten met kengetallen

‘Gestroomlijnde’ enquêtes Stroomlijning inhoud en afname 

Wat vond de Inspectie ervan… “Zelfevaluaties geënt op het waarderingskader van de inspectie zorgen ervoor dat de kwaliteit van het onderwijs en examinering wordt gemonitord en wordt geëvalueerd.” “Er is veel managementinformatie met kwantitatieve en kwalitatieve data beschikbaar. Dit betekent dat op de verschillende organisatieniveaus periodiek een actueel beeld van de ‘state of the art’ is, in casu de kwaliteit van het onderwijs en de opbrengsten, waardoor problemen vroegtijdig gesignaleerd worden.”  

Format teamjaarplan

Wat vond de Inspectie ervan… “EOS voert conform een jaarplanning interne audits uit, die risicogericht worden ingezet met betrokkenheid van onafhankelijke deskundigen. Op basis van de uitkomsten worden verbetermaatregelen opgenomen in het verbeterplan. Het verbeterplan wordt in unitoverleg respectievelijk afdelingsoverleg besproken met de opleidingscoördinatoren.” “De opleidingscoördinator benoemt in samenspraak met het team drie speerpunten. Deze actiepunten zijn verbeterpunten die gerelateerd zijn aan tekortkomingen die opleidingsspecifiek zijn. Deze aanpak is Arcusbreed (Arcusbrede systematiek) en wordt in de instelling als geheel, oftewel bij alle teams aangetroffen.”

...en last but not least: Bereid een inspectiebezoek goed voor!

Voorbereiding Stuur beleidsplan en ondersteunende materialen aan inspectie Presenteer (integraal) aan de inspecteurs wat de afgelopen periode is gedaan aan onderwijs en kwaliteitszorgontwikkeling Presenteer het onderwijsmodel en kwaliteitszorgsysteem en de taken van de verschillende medewerkers (CvB, UD, OM, KWZ-medewerker, docenten en ondersteunende diensten) Presenteer wat de docenten zien/merken van kwaliteitszorg in de vorm van de PDCA-cyclus (zelfevaluatie, teamjaarplan, kwaliteitszorgactiviteiten, voortgangsbewaking en rapportage) Informeer over het verschil in taalgebruik

Afsluiting