© M. Tison- Handelsrecht - Ac Hoofdstuk II. - De WISSELBRIEF WISSELBRIEF: WISSELBRIEF:  Handelsrechtelijk geschrift  TREKKER geeft opdracht aan BETROKKENE om bedrag van de wisselbrief te betalen in handen van de HOUDER ORDERBRIEFJE ORDERBRIEFJE  TREKKER belooft bedrag van het orderbriefje te betalen aan de HOUDER WISSELBRIEF: WISSELBRIEF:  Handelsrechtelijk geschrift  TREKKER geeft opdracht aan BETROKKENE om bedrag van de wisselbrief te betalen in handen van de HOUDER ORDERBRIEFJE ORDERBRIEFJE  TREKKER belooft bedrag van het orderbriefje te betalen aan de HOUDER

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKERTREKKER BETROKKENE HOUDER Dekkingsverhouding/ Fonds Aanbieding ter betaling (1) Regres Valutaverhouding Niet-geaccepteerde wissel

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKERTREKKER ACCEPTANT HOUDER Dekkingsverhouding (1) Recht op betaling (2) Regres Valutaverhouding Geaccepteerde wissel (3) Dekkingsverhouding/ Fonds

© M. Tison- Handelsrecht - Ac ONDERTEKENAAR(TREKKER)ONDERTEKENAAR(TREKKER) Orderbriefje HOUDER Dekkingsverhouding Recht op betaling

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 1. Wisselbrief - Notie Functies van de wisselbrief Functies van de wisselbrief  Betaalinstrument  Historisch belangrijk, thans grotendeels achterhaald  Kredietinstrument  Wisselbrief incorporeert termijnvordering  Termijnvordering wordt ‘verdisconteerd’ bij financiële instelling => houder wisselbrief krijgt krediet  Eventueel ‘herdisconto’ van wissels bij centrale bank Toepasselijke rente: ‘discontovoet’Toepasselijke rente: ‘discontovoet’  Soorten: CedentendiscontoCedentendisconto LeveranciersdiscontoLeveranciersdisconto AcceptkredietAcceptkrediet Functies van de wisselbrief Functies van de wisselbrief  Betaalinstrument  Historisch belangrijk, thans grotendeels achterhaald  Kredietinstrument  Wisselbrief incorporeert termijnvordering  Termijnvordering wordt ‘verdisconteerd’ bij financiële instelling => houder wisselbrief krijgt krediet  Eventueel ‘herdisconto’ van wissels bij centrale bank Toepasselijke rente: ‘discontovoet’Toepasselijke rente: ‘discontovoet’  Soorten: CedentendiscontoCedentendisconto LeveranciersdiscontoLeveranciersdisconto AcceptkredietAcceptkrediet

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKER ACCEPTANT BANK VAN TREKKER Commerciële schuld op termijn Recht op betaling Regres DISCONTOKREDIET CEDENTENDISCONTO SE SA

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKER SE TREKKER SE ACCEPTANT SA BANK VAN ACCEPTANT Contante commerciële schuld (1) Recht op betaling (2) Regres Verdiscontering LEVERANCIERSDISCONTO 100 DISCONTOKREDIET

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKERSATREKKERSA BANK = ACCEPTANT HOUDER SE ACCEPTKREDIET (1) Recht op betaling (2) Regres Valutaverhouding ACCEPTKREDIET 100

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 2. De wisselbrief bij zijn ontstaan Vorm en inhoud van de wisselbrief Vorm en inhoud van de wisselbrief  Strikt vormelijke akte: art. 1 Wb.  Verplichte/suppletieve/facultatieve vermeldingen  1. Wisselbrief = Geschrift  Elk geschrift = voldoende  Maar: gebruik standaardformulieren  Praktijk: ‘gedematerialiseerde circulatie’  2. Wisselclausule  Term “wisselbrief” moet op papier voorkomen Vorm en inhoud van de wisselbrief Vorm en inhoud van de wisselbrief  Strikt vormelijke akte: art. 1 Wb.  Verplichte/suppletieve/facultatieve vermeldingen  1. Wisselbrief = Geschrift  Elk geschrift = voldoende  Maar: gebruik standaardformulieren  Praktijk: ‘gedematerialiseerde circulatie’  2. Wisselclausule  Term “wisselbrief” moet op papier voorkomen

© M. Tison- Handelsrecht - Ac De wisselbrief bij zijn ontstaan...  3. Onvoorwaardelijke betaalopdracht  Opdracht door trekker  Opdracht aan betrokkene  Opdracht = onvoorwaardelijk Abstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhoudingAbstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhouding Enkel vermelding van onderliggende verhoudingEnkel vermelding van onderliggende verhouding  Opdracht m.b.t. bepaalde geldsom In cijfers en lettersIn cijfers en letters Bij discrepantie: art. 6 Wb.Bij discrepantie: art. 6 Wb.  3. Onvoorwaardelijke betaalopdracht  Opdracht door trekker  Opdracht aan betrokkene  Opdracht = onvoorwaardelijk Abstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhoudingAbstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhouding Enkel vermelding van onderliggende verhoudingEnkel vermelding van onderliggende verhouding  Opdracht m.b.t. bepaalde geldsom In cijfers en lettersIn cijfers en letters Bij discrepantie: art. 6 Wb.Bij discrepantie: art. 6 Wb.

© M. Tison- Handelsrecht - Ac  4. Opdracht door trekker Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid,...)Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid,...) Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.)Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.)  5. Opdracht aan betrokkene Betrokkene: slechts verbonden na acceptatieBetrokkene: slechts verbonden na acceptatie –> Ondertekening = acceptatie Betrokkene: eenieder, ook trekker zelfBetrokkene: eenieder, ook trekker zelf  4. Opdracht door trekker Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid,...)Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid,...) Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.)Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.)  5. Opdracht aan betrokkene Betrokkene: slechts verbonden na acceptatieBetrokkene: slechts verbonden na acceptatie –> Ondertekening = acceptatie Betrokkene: eenieder, ook trekker zelfBetrokkene: eenieder, ook trekker zelf De wisselbrief bij zijn ontstaan...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac  6. Aanduiding nemer  = eerste begunstigde van betalingsopdracht  Wisselbrief = ‘geboren orderpapier’  Nemer = eenieder, ook trekker of betrokkene  7. Datum van trekking en vervaldag  Datum = essentieel voor geldigheid (bijv. T = failliet)  Vervaldag (art Wb.) Op zicht ( ook indien geen vermelding)Op zicht ( ook indien geen vermelding) Vaste dagVaste dag Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel)Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel) Op zekere tijd na dagtekeningOp zekere tijd na dagtekening  6. Aanduiding nemer  = eerste begunstigde van betalingsopdracht  Wisselbrief = ‘geboren orderpapier’  Nemer = eenieder, ook trekker of betrokkene  7. Datum van trekking en vervaldag  Datum = essentieel voor geldigheid (bijv. T = failliet)  Vervaldag (art Wb.) Op zicht ( ook indien geen vermelding)Op zicht ( ook indien geen vermelding) Vaste dagVaste dag Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel)Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel) Op zekere tijd na dagtekeningOp zekere tijd na dagtekening De wisselbrief bij zijn ontstaan...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac  8. Plaats van trekking/betaling  Trekking: belangrijk voor IPR  Betaling: vaak domiciliëring bij bank betrokkene -> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling-> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling  8. Plaats van trekking/betaling  Trekking: belangrijk voor IPR  Betaling: vaak domiciliëring bij bank betrokkene -> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling-> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling De wisselbrief bij zijn ontstaan...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac Sancties bij niet-naleving: Sancties bij niet-naleving:  Principe: absolute nietigheid wisselbrief  Uitzondering 1: de blanco-wissel  Bepaalde elementen niet ingevuld, aan te vullen volgens overeengekomen modaliteiten -> ‘invulrecht’  Vervollediging: uiterlijk bij aanbieding ter betaling  Art. 10 Wb.: bescherming derden te goeder trouw bij niet-conforme invulling wisselbrief  Uitzondering 2: conversie in andere rechtshandeling  O.g.v. ‘vermoede’ wil van partijen  Bijv. Schuldbekentenis, garantie,... Sancties bij niet-naleving: Sancties bij niet-naleving:  Principe: absolute nietigheid wisselbrief  Uitzondering 1: de blanco-wissel  Bepaalde elementen niet ingevuld, aan te vullen volgens overeengekomen modaliteiten -> ‘invulrecht’  Vervollediging: uiterlijk bij aanbieding ter betaling  Art. 10 Wb.: bescherming derden te goeder trouw bij niet-conforme invulling wisselbrief  Uitzondering 2: conversie in andere rechtshandeling  O.g.v. ‘vermoede’ wil van partijen  Bijv. Schuldbekentenis, garantie,... De wisselbrief bij zijn ontstaan...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac Andere vermeldingen/modaliteiten Andere vermeldingen/modaliteiten  Beding ‘niet aan order’ (art. 11 Wb.) => enkel overdracht volgens gemeen recht  Clausule ‘zonder kosten-zonder protest’  Houder moet geen protest opmaken bij niet-betaling/niet- acceptatie  Clausule opgenomen door trekker/latere endossant  Clausules m.b.t. aanbieding ter acceptatie  Uitsluiting aanbieding ter acceptatie  Geen aanbieding voor bepaalde dag Andere vermeldingen/modaliteiten Andere vermeldingen/modaliteiten  Beding ‘niet aan order’ (art. 11 Wb.) => enkel overdracht volgens gemeen recht  Clausule ‘zonder kosten-zonder protest’  Houder moet geen protest opmaken bij niet-betaling/niet- acceptatie  Clausule opgenomen door trekker/latere endossant  Clausules m.b.t. aanbieding ter acceptatie  Uitsluiting aanbieding ter acceptatie  Geen aanbieding voor bepaalde dag De wisselbrief bij zijn ontstaan...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac  Vertegenwoordiging bij wisselhandelingen  Principe: enkel vertegenwoordigde is gehouden  Maar: bij bevoegdheidsoverschrijding Vertegenwoordigde is niet gehouden (tenzij schijnmandaat)Vertegenwoordigde is niet gehouden (tenzij schijnmandaat) Vertegenwoordiger is persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.) -> afwijking van gemeen rechtVertegenwoordiger is persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.) -> afwijking van gemeen recht  Bijzonder geval: trekking voor rekening (art. 3, lid 3) Vgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam, maar voor rekening van opdrachtgeverVgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam, maar voor rekening van opdrachtgever –T = persoonlijk gehouden t.o.v. latere H –T.o.v. betrokkene: openlijke vertegenwoordiging  Vertegenwoordiging bij wisselhandelingen  Principe: enkel vertegenwoordigde is gehouden  Maar: bij bevoegdheidsoverschrijding Vertegenwoordigde is niet gehouden (tenzij schijnmandaat)Vertegenwoordigde is niet gehouden (tenzij schijnmandaat) Vertegenwoordiger is persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.) -> afwijking van gemeen rechtVertegenwoordiger is persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.) -> afwijking van gemeen recht  Bijzonder geval: trekking voor rekening (art. 3, lid 3) Vgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam, maar voor rekening van opdrachtgeverVgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam, maar voor rekening van opdrachtgever –T = persoonlijk gehouden t.o.v. latere H –T.o.v. betrokkene: openlijke vertegenwoordiging De wisselbrief bij zijn ontstaan...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac Afwikkeling van de wisselverhouding Afwikkeling van de wisselverhouding  Voor vervaldag:  T staat in voor acceptatie wisselbrief (art. 9 Wb.) Indien geen acceptatie: H kan vervroegd regres instellen tegen TIndien geen acceptatie: H kan vervroegd regres instellen tegen T T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2)T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2)  Op vervaldag  H biedt wissel ter betaling aan aan Betrokkene  Niet-betaling => H stelt protest /kennisgeving aan T; regres op T  T staat steeds in voor betaling Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: ‘disconto à forfait’Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: ‘disconto à forfait’ Afwikkeling van de wisselverhouding Afwikkeling van de wisselverhouding  Voor vervaldag:  T staat in voor acceptatie wisselbrief (art. 9 Wb.) Indien geen acceptatie: H kan vervroegd regres instellen tegen TIndien geen acceptatie: H kan vervroegd regres instellen tegen T T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2)T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2)  Op vervaldag  H biedt wissel ter betaling aan aan Betrokkene  Niet-betaling => H stelt protest /kennisgeving aan T; regres op T  T staat steeds in voor betaling Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: ‘disconto à forfait’Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: ‘disconto à forfait’ De wisselbrief bij zijn ontstaan...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKERTREKKER BETROKKENE HOUDER Dekkingsverhouding/ Fonds Aanbieding ter betaling (1) Regres Valutaverhouding Niet-geaccepteerde wissel

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 3. Circulatie van de wissel Vormen van overdracht Vormen van overdracht  Endossement (in eigendom, lastgeving, pand)  Overdracht door afgifte (na blanco-endossement)  Gemeenrechtelijke overdracht (art B.W.) Gevolgen van wisselrechtelijke overdracht Gevolgen van wisselrechtelijke overdracht  Toevoeging van wisselschuldenaar (endossant)  Zuivering van excepties uit onderliggende verhouding Vormen van overdracht Vormen van overdracht  Endossement (in eigendom, lastgeving, pand)  Overdracht door afgifte (na blanco-endossement)  Gemeenrechtelijke overdracht (art B.W.) Gevolgen van wisselrechtelijke overdracht Gevolgen van wisselrechtelijke overdracht  Toevoeging van wisselschuldenaar (endossant)  Zuivering van excepties uit onderliggende verhouding

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 3. Circulatie van de wissel Overdracht door endossement  Modaliteiten van endossement:  Aan order: “aan (order van) H2” (geëndosseerde) + handtekening H1 (endossant)  Niet aan order: “aan H2; niet aan order” + handtekening H1 -> recta-endossement H1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerdenH1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerden  Aan toonder: handtekening X Verdere overdracht: loutere afgifte of endossementVerdere overdracht: loutere afgifte of endossement  Blanco: “aan (order van).....” + handtekening H1 Verdere overdracht: loutere afgifte of endossementVerdere overdracht: loutere afgifte of endossement 1. Overdracht door endossement  Modaliteiten van endossement:  Aan order: “aan (order van) H2” (geëndosseerde) + handtekening H1 (endossant)  Niet aan order: “aan H2; niet aan order” + handtekening H1 -> recta-endossement H1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerdenH1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerden  Aan toonder: handtekening X Verdere overdracht: loutere afgifte of endossementVerdere overdracht: loutere afgifte of endossement  Blanco: “aan (order van).....” + handtekening H1 Verdere overdracht: loutere afgifte of endossementVerdere overdracht: loutere afgifte of endossement

© M. Tison- Handelsrecht - Ac  Geldigheidsvoorwaarden endossement (art. 12)  Ondertekening door endossant = wisselrechtelijke verbintenis  Endossement = onvoorwaardelijk  Geen gedeeltelijk endossement mogelijk  Specifieke clausules: ‘geen protest’ / ‘geen regres’  Overdrachtsmodaliteiten: In eigendom -> volledige overdracht (wordt vermoed)In eigendom -> volledige overdracht (wordt vermoed) In pand -> overdracht tot zekerheidIn pand -> overdracht tot zekerheid In lastgeving -> overdracht ter incassoIn lastgeving -> overdracht ter incasso  Geldigheidsvoorwaarden endossement (art. 12)  Ondertekening door endossant = wisselrechtelijke verbintenis  Endossement = onvoorwaardelijk  Geen gedeeltelijk endossement mogelijk  Specifieke clausules: ‘geen protest’ / ‘geen regres’  Overdrachtsmodaliteiten: In eigendom -> volledige overdracht (wordt vermoed)In eigendom -> volledige overdracht (wordt vermoed) In pand -> overdracht tot zekerheidIn pand -> overdracht tot zekerheid In lastgeving -> overdracht ter incassoIn lastgeving -> overdracht ter incasso § 3. Circulatie van de wissel...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKERTREKKER ACCEPTANT H1 (1) aanbieding ter betaling (2) regres H2 (3) WISSELBRIEF VOOR OVERDRACHT

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKERTREKKER ACCEPTANT H1 (1) aanbieding ter betaling (3) regres(2) regres regres H2 (3)/(4) (2)”springregres” ENDOSSEMENT IN EIGENDOM Endossement

© M. Tison- Handelsrecht - Ac  Rechtsgevolgen endossement in eigendom  Overdracht van alle rechten uit wisselbrief ! Nieuw recht, abstract van recht endossant! Nieuw recht, abstract van recht endossant –> ‘Zuivering van excepties” uit onderliggende verhouding tussen Acc. en endossant (art. 17 Wb)  Toevoeging van nieuwe wisselschuldenaar Endossant staat in voor acceptatie en betalingEndossant staat in voor acceptatie en betaling –> (vervroegd) regres mogelijk, tenzij uitgesloten –> Alle endossanten hoofdelijk gehouden => “springregres” mogelijk (H3 -> H1 of T)  Geëndosseerde = (formeel) gelegitimeerde wisselSE Kan betaling vorderen bij acceptantKan betaling vorderen bij acceptant  Rechtsgevolgen endossement in eigendom  Overdracht van alle rechten uit wisselbrief ! Nieuw recht, abstract van recht endossant! Nieuw recht, abstract van recht endossant –> ‘Zuivering van excepties” uit onderliggende verhouding tussen Acc. en endossant (art. 17 Wb)  Toevoeging van nieuwe wisselschuldenaar Endossant staat in voor acceptatie en betalingEndossant staat in voor acceptatie en betaling –> (vervroegd) regres mogelijk, tenzij uitgesloten –> Alle endossanten hoofdelijk gehouden => “springregres” mogelijk (H3 -> H1 of T)  Geëndosseerde = (formeel) gelegitimeerde wisselSE Kan betaling vorderen bij acceptantKan betaling vorderen bij acceptant § 3. Circulatie van de wissel...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac  Rechtsgevolgen van endossement in lastgeving (art. 18 Wb.)  Geëndosseerde (lasthebber) oefent alle rechten uit van en voor rekening van endossant (lastgever) Vordering tot betaling; protest, regres,...Vordering tot betaling; protest, regres,... WisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen t.o.v. GeëndosseerdeWisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen t.o.v. Geëndosseerde –> Geen zuivering excepties  Tussen endossant en geëndosseerde: lastgeving Bij incasso: geld doorstorten aan endossantBij incasso: geld doorstorten aan endossant  Opm. ‘geheim’ incasso-endossement  Rechtsgevolgen van endossement in lastgeving (art. 18 Wb.)  Geëndosseerde (lasthebber) oefent alle rechten uit van en voor rekening van endossant (lastgever) Vordering tot betaling; protest, regres,...Vordering tot betaling; protest, regres,... WisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen t.o.v. GeëndosseerdeWisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen t.o.v. Geëndosseerde –> Geen zuivering excepties  Tussen endossant en geëndosseerde: lastgeving Bij incasso: geld doorstorten aan endossantBij incasso: geld doorstorten aan endossant  Opm. ‘geheim’ incasso-endossement § 3. Circulatie van de wissel...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac  Rechtsgevolgen van endossement in pand (art. 19)  Geëndosseerde (pandhouder) oefent alle rechten uit van van de endossant Vordering tot betaling; protest, regres,...Vordering tot betaling; protest, regres,... Wél zuivering van exceptiesWél zuivering van excepties  Tussen endossant en geëndosseerde: pand Regelen van burgerlijk of handelspand volgenRegelen van burgerlijk of handelspand volgen –> o.m. Geen toeëigening wissel –> regelen pandverzilvering volgen.  Rechtsgevolgen van endossement in pand (art. 19)  Geëndosseerde (pandhouder) oefent alle rechten uit van van de endossant Vordering tot betaling; protest, regres,...Vordering tot betaling; protest, regres,... Wél zuivering van exceptiesWél zuivering van excepties  Tussen endossant en geëndosseerde: pand Regelen van burgerlijk of handelspand volgenRegelen van burgerlijk of handelspand volgen –> o.m. Geen toeëigening wissel –> regelen pandverzilvering volgen. § 3. Circulatie van de wissel...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac Overdracht door afgifte  Wisselbrief = geboren orderpapier  Initieel: nemer/eerste houder = wezenlijk vereiste  Na blanco-endossement: overdracht door afgifte mogelijk –> orderpapier wordt toonderpapier  Rechtsgevolg: overnemer verwerft nieuw recht  Zuivering van excepties  Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres 2. Overdracht door afgifte  Wisselbrief = geboren orderpapier  Initieel: nemer/eerste houder = wezenlijk vereiste  Na blanco-endossement: overdracht door afgifte mogelijk –> orderpapier wordt toonderpapier  Rechtsgevolg: overnemer verwerft nieuw recht  Zuivering van excepties  Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres § 3. Circulatie van de wissel...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKER (= H1) TREKKER ACCEPTANT H2 (1) aanbieding ter betaling Blanco-endoss. (3) (2)regres OVERDRACHT DOOR AFGIFTE Afgifte. H3

© M. Tison- Handelsrecht - Ac Overdracht conform art B.W.  Overdracht van de schuldvorderingen vervat in wisselbrief  Tussen cedent en cessionaris: solo consensu  Kennisgeving aan gecedeerde SA (T en Acc)  Rechtsgevolg: overnemer verwerft recht van overdrager  Geen zuivering van excepties  Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres 2. Overdracht conform art B.W.  Overdracht van de schuldvorderingen vervat in wisselbrief  Tussen cedent en cessionaris: solo consensu  Kennisgeving aan gecedeerde SA (T en Acc)  Rechtsgevolg: overnemer verwerft recht van overdrager  Geen zuivering van excepties  Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres § 3. Circulatie van de wissel...

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKERTREKKER ACCEPTANT H1 (1) aanbieding ter betaling (3) (2)regres GEMEENRECHTELIJKE OVERDRACHT 1690 B.W. H2

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 3. Circulatie van de wissel... Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen banken Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen banken  Wisselbrief: wordt bewaard door ‘centraal depositaris’ -> Nationale Bank van België  Circulatie: via elektronisch dataverkeer  Incasso: via Centrale Verrekeningskamer  Bij wanbetaling: protest door deurwaarder + kennisgeving aan kredietinstelling-regresSA Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen banken Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen banken  Wisselbrief: wordt bewaard door ‘centraal depositaris’ -> Nationale Bank van België  Circulatie: via elektronisch dataverkeer  Incasso: via Centrale Verrekeningskamer  Bij wanbetaling: protest door deurwaarder + kennisgeving aan kredietinstelling-regresSA

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 4. Acceptatie Begrip Begrip  Acceptatie = wisselrechtelijke verbintenis tot betaling door betrokkene Geldigheidsvoorwaarden: Geldigheidsvoorwaarden:  Handtekening op voorzijde  Onvoorwaardelijke verbintenis  Eventueel gedeeltelijke acceptatie (art. 26 Wb) Rechtsgevolgen Rechtsgevolgen  Acceptant wordt hoofdschuldenaar  Acceptant heeft abstracte verbintenis -> zuivering excepties Begrip Begrip  Acceptatie = wisselrechtelijke verbintenis tot betaling door betrokkene Geldigheidsvoorwaarden: Geldigheidsvoorwaarden:  Handtekening op voorzijde  Onvoorwaardelijke verbintenis  Eventueel gedeeltelijke acceptatie (art. 26 Wb) Rechtsgevolgen Rechtsgevolgen  Acceptant wordt hoofdschuldenaar  Acceptant heeft abstracte verbintenis -> zuivering excepties

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 5. Aval Begrip Begrip  Aval = wisselrechtelijke garantie voor andere wisselSA Geldigheidsvoorwaarden Geldigheidsvoorwaarden  Handtekening avalgever + ‘goed voor aval’ + begunstigde (zoniet: aval voor trekker) Rechtsgevolgen Rechtsgevolgen  Avalgever op dezelfde wijze verbonden als geavaleerde  Maar: zelfstandige wisselverbintenis  Art. 32: geldig zodra geavaleerde verbinteis formeel bestaat  Avalgever kan excepties van geavaleerde niet inroepen  Regres avalgever: op geavaleerde + andere wisselSA Begrip Begrip  Aval = wisselrechtelijke garantie voor andere wisselSA Geldigheidsvoorwaarden Geldigheidsvoorwaarden  Handtekening avalgever + ‘goed voor aval’ + begunstigde (zoniet: aval voor trekker) Rechtsgevolgen Rechtsgevolgen  Avalgever op dezelfde wijze verbonden als geavaleerde  Maar: zelfstandige wisselverbintenis  Art. 32: geldig zodra geavaleerde verbinteis formeel bestaat  Avalgever kan excepties van geavaleerde niet inroepen  Regres avalgever: op geavaleerde + andere wisselSA

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 6. Betaling van de wisselbrief Aanbieding ter betaling: op vervaldag Aanbieding ter betaling: op vervaldag  Strikte termijn: zoniet verval regresrecht  Aanbieding werkt als ingebrekestelling  Praktijk: interbancaire afwikkeling via Verrekeningskamer (NBB) Betaling door acceptant Betaling door acceptant  Bevrijdend zo aan formeel geligitimeerde houder  Geen handtekeningcontrole, enkel formele controle reeks endossementen  WisselSA kan afgifte wissel eisen, voorzien van kwijting Aanbieding ter betaling: op vervaldag Aanbieding ter betaling: op vervaldag  Strikte termijn: zoniet verval regresrecht  Aanbieding werkt als ingebrekestelling  Praktijk: interbancaire afwikkeling via Verrekeningskamer (NBB) Betaling door acceptant Betaling door acceptant  Bevrijdend zo aan formeel geligitimeerde houder  Geen handtekeningcontrole, enkel formele controle reeks endossementen  WisselSA kan afgifte wissel eisen, voorzien van kwijting

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 6. Betaling van de wisselbrief … Gevolgen van niet-betaling Gevolgen van niet-betaling  Opmaak protest (Protestwet 3 juni 1997)  Formele vaststelling niet-betaling: deurwaarder  Essentieel voor uitoefening regresrecht  Strikte termijn: 2 werkdagen  Publiciteitswerking: protestaktes meegedeeld aan ‘centrale depositaris’ (NBB) Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh.Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh. Mededeling aan ‘eenieder’ op verzoekMededeling aan ‘eenieder’ op verzoek ! Belangrijk voor reputatie wisselSA Gevolgen van niet-betaling Gevolgen van niet-betaling  Opmaak protest (Protestwet 3 juni 1997)  Formele vaststelling niet-betaling: deurwaarder  Essentieel voor uitoefening regresrecht  Strikte termijn: 2 werkdagen  Publiciteitswerking: protestaktes meegedeeld aan ‘centrale depositaris’ (NBB) Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh.Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh. Mededeling aan ‘eenieder’ op verzoekMededeling aan ‘eenieder’ op verzoek ! Belangrijk voor reputatie wisselSA

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 7. Regres Begrip: Begrip:  Wisselrechtelijk verhaal tegen wisselSA (endossant, avalgever, trekker)  Alle regresSA: hoofdelijk gehouden Geldigheidsvoorwaarden: Geldigheidsvoorwaarden:  1. Tijdige aanbieding - protest  Sanctie: verval wisselrechtelijk regres  2. Kennisgeving aan regresSA  Sanctie: schadeplicht (max.: bedrag wisselbrief) Begrip: Begrip:  Wisselrechtelijk verhaal tegen wisselSA (endossant, avalgever, trekker)  Alle regresSA: hoofdelijk gehouden Geldigheidsvoorwaarden: Geldigheidsvoorwaarden:  1. Tijdige aanbieding - protest  Sanctie: verval wisselrechtelijk regres  2. Kennisgeving aan regresSA  Sanctie: schadeplicht (max.: bedrag wisselbrief)

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 7. Regres … Omvang regres Omvang regres  Bedrag wisselbrief + interest + protestkosten Betaling door regresSA Betaling door regresSA  Tegen overlegging wisselbrief  Doorhaling endossement Verval regresrecht: Verval regresrecht:  Art. 82: wisselrechtelijke vordering tegen Trekker die geen fodns heeft bezorgd of heeft teruggekregen Omvang regres Omvang regres  Bedrag wisselbrief + interest + protestkosten Betaling door regresSA Betaling door regresSA  Tegen overlegging wisselbrief  Doorhaling endossement Verval regresrecht: Verval regresrecht:  Art. 82: wisselrechtelijke vordering tegen Trekker die geen fodns heeft bezorgd of heeft teruggekregen

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie 1. Verbod termijnen van respijt 1. Verbod termijnen van respijt  “rigor cambialis”: bevordert verkeersvertrouwen  Individuele afspraken mogelijk tussen partijen 2. Verweer steunend op de wisselbrief 2. Verweer steunend op de wisselbrief -> Gebreken blijken uit papier zelf  Formele onregelmatigheid wisselbrief  Tekstveranderingen: art. 69 Wb.  Wilsgebreken/onbekwaamheid  Geweld/Fysieke dwang/onbekwaamheid: ‘absoluut verweermiddel’  Dwaling/moreel geweld: ‘relatief’, persoonlijk verweermiddel  Ongeoorloofde uitgifte: ‘relatief’ verweermiddel 1. Verbod termijnen van respijt 1. Verbod termijnen van respijt  “rigor cambialis”: bevordert verkeersvertrouwen  Individuele afspraken mogelijk tussen partijen 2. Verweer steunend op de wisselbrief 2. Verweer steunend op de wisselbrief -> Gebreken blijken uit papier zelf  Formele onregelmatigheid wisselbrief  Tekstveranderingen: art. 69 Wb.  Wilsgebreken/onbekwaamheid  Geweld/Fysieke dwang/onbekwaamheid: ‘absoluut verweermiddel’  Dwaling/moreel geweld: ‘relatief’, persoonlijk verweermiddel  Ongeoorloofde uitgifte: ‘relatief’ verweermiddel

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie … Verweer gesteund op persoonlijke (‘onderliggende’) rechtsverhouding Verweer gesteund op persoonlijke (‘onderliggende’) rechtsverhouding  Principe: art. 17 Wb.: ‘zuivering excepties’, tenzij ‘desbewust ten nadele van SA handelen’  Onderscheid tussen onmiddellijk verbonden en verwijderde wisselactoren  Verwijderde wisselactoren: MATERIËLE abstractie Geen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met andere persoonGeen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met andere persoon  Verbonden wisselactoren: enkel FORMELE abstractie Verweer gesteund op persoonlijke (‘onderliggende’) rechtsverhouding Verweer gesteund op persoonlijke (‘onderliggende’) rechtsverhouding  Principe: art. 17 Wb.: ‘zuivering excepties’, tenzij ‘desbewust ten nadele van SA handelen’  Onderscheid tussen onmiddellijk verbonden en verwijderde wisselactoren  Verwijderde wisselactoren: MATERIËLE abstractie Geen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met andere persoonGeen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met andere persoon  Verbonden wisselactoren: enkel FORMELE abstractie

© M. Tison- Handelsrecht - Ac TREKKERTREKKER ACCEPTANT H1 (3) regres(2) regres H2 (2)”springregres” Zuivering Excepties Endossement

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie …  Formele vs materiële abstractie  Formele abstractie: SA moet excpetie aanvoeren tegen wisselvordering -> Omkering bewijslast  Materiële abstractie: verweer vereist tegenvordering: ‘eerst betalen, dan protesteren’  Uitzondering op zuivering: art. 17 in fine Wb.  ‘desbewust te nadele van SA handelen’ loutere kennis verweermiddelen: onvoldoendeloutere kennis verweermiddelen: onvoldoende  ‘ bij het verkrijgen van de wisselbrief’ latere kennisname: irrelevantlatere kennisname: irrelevant -> Verwantschap met pauliaans bedrog  Formele vs materiële abstractie  Formele abstractie: SA moet excpetie aanvoeren tegen wisselvordering -> Omkering bewijslast  Materiële abstractie: verweer vereist tegenvordering: ‘eerst betalen, dan protesteren’  Uitzondering op zuivering: art. 17 in fine Wb.  ‘desbewust te nadele van SA handelen’ loutere kennis verweermiddelen: onvoldoendeloutere kennis verweermiddelen: onvoldoende  ‘ bij het verkrijgen van de wisselbrief’ latere kennisname: irrelevantlatere kennisname: irrelevant -> Verwantschap met pauliaans bedrog

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 9. Verjaring wisselvorderingen Art. 70 Wb. Art. 70 Wb.  Tussen 6 maanden en 3 jaar  Gevolg: verval wisselrechtelijke vordering  Geen vordering onverschuldigde betaling Uitzondering (art. 70bis): Uitzondering (art. 70bis):  Behoud wisselvordering tegen T die geen fronds heeft bezorgd  Onrechtmatige verrijking wisselSA  Opm.: Vordering onderliggende verhouding blijft Art. 70 Wb. Art. 70 Wb.  Tussen 6 maanden en 3 jaar  Gevolg: verval wisselrechtelijke vordering  Geen vordering onverschuldigde betaling Uitzondering (art. 70bis): Uitzondering (art. 70bis):  Behoud wisselvordering tegen T die geen fronds heeft bezorgd  Onrechtmatige verrijking wisselSA  Opm.: Vordering onderliggende verhouding blijft

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 10. Het fonds Begrip: Begrip:  Fonds: Schuldvordering Trekker op Betrokkene  Dekking: goederen, … geleverd aan Betrokkene Juridisch belang Fonds Juridisch belang Fonds  1. Houder heeft rechtstreekse vordering op Betrokkene ten belope van het fonds (art. 83)  -> geen zijdelingse vordering  Rechtstreeks verhaal ten belope van schuldvordering T op B Begrip: Begrip:  Fonds: Schuldvordering Trekker op Betrokkene  Dekking: goederen, … geleverd aan Betrokkene Juridisch belang Fonds Juridisch belang Fonds  1. Houder heeft rechtstreekse vordering op Betrokkene ten belope van het fonds (art. 83)  -> geen zijdelingse vordering  Rechtstreeks verhaal ten belope van schuldvordering T op B

© M. Tison- Handelsrecht - Ac § 10. Het fonds …  2. Voorrecht houder op het fonds t.o.v. schuldeisers van trekker (art. 81 Wb.)  Als Trekker failliet gaat -> Houder kan betaling wisselvordering op T bij voorrang verhalen op fonds.  Gevolg: schuldeisers Trekker kunnen geen aanspraak maken op gld uit schuldvordering op Betrokkene  2. Voorrecht houder op het fonds t.o.v. schuldeisers van trekker (art. 81 Wb.)  Als Trekker failliet gaat -> Houder kan betaling wisselvordering op T bij voorrang verhalen op fonds.  Gevolg: schuldeisers Trekker kunnen geen aanspraak maken op gld uit schuldvordering op Betrokkene