Integraal gemeentelijk gezondheidsbeleid overgewicht Praktijkervaringen opgedaan in Zuid Limburg Mieke Steenbakkkers Diner Pensant Maastricht, 4 september 2008 Onderdeel Academische Werkplaats Publieke Gezondheid

Inleiding Het gezondheidsprobleem overgewicht Integraal gezondheidsbeleid Het lokale begeleidingstraject in Zuid Limburg

Het gezondheidsprobleem overgewicht Volgens de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) zijn gemeenten verplicht om gezondheidsaspecten in bestuurlijke beslissingen te bewaken. Dit wordt echter nog weinig structureel uitgevoerd. Verleden VGZ geen hoge gemeentelijke prioriteit, echter, er zijn veranderingen merkbaar in gemeenteraad en media Nota “Regionale prioriteiten volksgezondheidsbeleid Zuid Limburg ” legt accent op integrale aanpak van het gezondheidsprobleem overgewicht

Percentage kinderen met overgewicht NM LimburgZuid LimburgNederland 5-6 jaar jongens8%9%10% meisjes12% 15% 9-11 jaar jongens13%16%15% meisjes13%19%18% jaar jongens12%15% meisjes13%14%16%

Gezondheid ongelijk verdeeld

Mobiliteitsbeperkingen

Maatschappelijke impact overgewicht Meer werkverzuim Afname arbeidsproductiviteit Afname maatschappelijke participatie Verantwoordelijk voor 10% van het verlies aan levensjaren

Integraal gezondheidsbeleid Definitie integraal gezondheidsbeleid: Integraal gezondheidsbeleid is beleid waarbij de belangrijkste relevante sectoren binnen en buiten het volksgezondheidsdomein samenwerken aan het aspect gezondheid, waarbij het gemeenschappelijke doel is het bevorderen of beschermen van de gezondheid Echter, integraal gezondheidsbeleid staat nog in de kinderschoenen, zowel landelijk als lokaal

Integraal gezondheidsbeleid De volgende aspecten zijn belangrijk: -netwerkvorming -actoren met lef en visie -kansen zoeken én (samen) creëren -een actieve dialoog -pragmatisch handelen -duidelijke taakverdeling -regie; landelijk, regionaal en lokaal Inzet noodzakelijk op strategisch, tactisch en operationeel niveau vanuit verschillende beleidsterreinen

Lokale situatie Zuid Limburg Samenwerking tussen GGD Zuid Limburg, NIGZ en 19 Zuid Limburgse gemeenten Project integraal gemeentelijk gezondheidsbeleid overgewicht (IGBO) = masterclass voor ZL gemeenten = 9 gemeenten in een begeleidingstraject = 2009 voortzetting vanuit basisproducten GGD ZL Begeleidend onderzoek = onderdeel AW

Het begeleidingstraject De deelnemende Zuid Limburgse gemeenten: Heerlen Meerssen Landgraaf Schinnen Vaals Sittard-Geleen Margraten Valkenburg Maastricht

Het begeleidingstraject Belangrijke onderdelen: Ambtelijk en bestuurlijk intakegesprek Opstellen lokaal projectplan - inzet beleidsinstrumenten zoals GES, DBS - inventariseren lokale kansen - creëren van draagvlak binnen de gemeente - actieve houding van sector VGZ Zoeken naar lokale aanhaakmogelijkheden Bepalen interventiekeuze -> Lokaal maatwerk

Voorbeelden uit begeleidingstraject DBS inzetten: =in kaart brengen van determinanten, risicogroep en aanwezige (gezondheids)activiteiten =Aansluiten bij wijkaanpak / krachtwijken - Heerlen: schuldsanering + reïntegratie - Vaals: gezondheid op agenda bewonersplatforms - Maastricht: nog niet duidelijk

Voorbeelden uit begeleidingstraject Samenwerking met RO actief oppakken: - Landgraaf: ontwikkelen gezondheidstoets - Schinnen: toegankelijkheid sporthal - Sittard-Geleen: gebouw stimuleert meer bewegen

Voorbeelden uit begeleidingstraject Gezondheidsaspecten in bestuurlijke beslissingen te achterhalen - Margraten: ontwikkelen checklist Meerssen en Valkenburg werken aan intern draagvlak

Tussentijdse evaluatie begeleidingstraject Bestuurlijk en ambtelijk enthousiaste start zomer 2007 Projectplannen goedgekeurd door Portefeuillehouder IGB(O) vermeld in lokale nota Beleidsmedewerker nodig als kartrekker Essentieel is contact opbouwen met andere afdelingen Risico’s: -Bestuurlijke en ambtelijke wisselingen -Overvolle agenda beleidsmedewerkers -Andere gemeentelijke beleidsprioriteiten