Beleidsevaluatie in de praktijk Workshop NVRR Beleidsevaluatie in de praktijk Gerlof Rienstra, managing partner Ecorys Bart Witmond, partner Ecorys

Workshop Korte presentatie: Gerlof Rienstra Discussie met de zaal: Bart Witmond Afronding met conclusies en aanbevelingen

Rekenkamers: ervaringen vanuit Ecorys Sinds 2004 zo’n 35 opdrachten voor Rekenkamers en Rekenkamercommissies uitgevoerd Belangrijkste onderwerpen: Grondbeleid: financieel en governance Verkeer en vervoerbeleid: ook onderhoud wegen, parkeerbeleid Economisch beleid, kantoren, bedrijventerreinen, stimuleren MKB Ruimtelijk beleid: Monitoring stedelijke vernieuwing, bestemmingsplannen EU-Aanbestedingsbeleid Ben zelf sinds 2006 betrokken geweest bij drie grote onderzoeken: MKB-beleid in Noord-Nederland Opzet Monitor Westelijke tuinsteden gemeente Amsterdam Grondbeleid gemeente Haarlemmermeer Bart Witmond heeft onderzoek gedaan: Personenvervoer van Morgen, Provincie Noord-Brabant Verkeersbeleid gemeente Haarlemmermeer Grondbeleid gemeente Winsum

Rekenkamers: ervaringen vanuit Ecorys (2) Soms is er sprake van coproductie, soms van volledige uitbesteding van onderzoek Ook inhuur projectleiding en projectadvisering Feitenonderzoek: nota van bevindingen of gehele ‘Rekenkamerproces’ Dossieronderzoek en/of interviews: HOE?!

Dossieronderzoek Hulp nodig bij goed zoeken relevante stukken Grote beleidsnota’s snel op tafel Verslagen van raadsvergadering, lastiger te achterhalen Echte probleem ligt bij losse notities aan de Raad of intern aan de wethouder Ervaring is dat pas in hoor- en wederhoorfase allerlei nieuw materiaal op tafel kwam Dossieronderzoek aan het begin, maar ook vaak 2e ronde na interviews Goed normenkader helpt om informatie te selecteren en te presenteren

Interviews raadsleden Interviews met raadsleden: Bij grondbeleid in Haarlemmermeer zeer gewenst Bleek scherp uit welke informatie door raadsleden werd begrepen. En vooral wat niet. Maar bij ander onderzoek juist niet gewenst Politiek oordeel niet aan de voorkant naar binnenhalen Gaat eerst om de feiten

Interviews wethouders Interviews met wethouders Vaak aan het begin van onderzoek Is meer een keuring van de interviewer dan echt nuttig Mooi weer show Aan het einde van het onderzoek Ze willen dan reageren op resultaten, politiek spel begint Verslag bijgesteld, afwijkend van gesprek zelf Rol voor de rekenkamercommissie: Introductie onderzoek Vragen stellen Check op verslag

Interviews ambtenaren Altijd discussie over doel onderzoek Vaak de diepte in Heel nuttig Kluitje in het riet Onderzoeker moet goed dossiers in om juiste vragen te stellen Individueel kan goed zijn Met een groep vaak beter, vullen elkaar aan Samen het veld in, het beste (rondrit verkeersbeleid)

Rekenkamers: ervaringen vanuit Ecorys (3) Vaak gevoelige materie: bijv. bij grondbeleid, i.v.m. grote financiële consequenties Rekenkameronderzoek niet altijd populair bij beleidsmedewerkers en bestuurders Grote angst bij ambtenaren en bestuur: Barbertje moet hangen Uitleggen dat doel is om lessen te trekken en beter te doen Bij Ecorys veel nadruk op betrouwbaar en goed onderbouwd feitenonderzoek Veel ervaring met politieke processen. Voorzitter rekenkamercommissie kan lokale politieke kleur geven. Onderscheid: constatering, beoordeling, waardering, conclusie, beleidsaanbeveling

Twee aanbevelingen onderzoek BZK Vergroot de meerwaarde door de onderzoeken breder in te bedden zodat de effecten verder strekken dan alleen het onderzochte onderwerp. Het gaat dan niet alleen om het evalueren van een inhoudelijk thema maar ook om het structureel verbeteren van de controlerende en kaderstellende rol van de raad en staten. Experimenteer met andere vormen van onderzoek en kies af en toe ook voor politiek spannende onderwerpen. Leer van de rekenkamercommissies die dit al wel doen. Beide aanbevelingen in de praktijk meegemaakt Lessen breder toepasbaar: Rekenkamer Haarlemmermeer zag zelf overeenkomsten met eerder onderzoek Poltiek spannend, neem wel afgeronde dossiers