Winkelen in Vlaanderen 2.0: Programma Handelskernversterking Ludo Verheyden 26 april 2013

Vlaams Regeerakkoord “We stellen een duidelijke visie op over Winkelen in Vlaanderen. De afweging van de inplanting van grote winkelvestigingen zal worden geïntegreerd in de ruimtelijke ordening, waarbij het concept van kernwinkelgebieden wordt ingevoerd en de afbakening van kleinhandelszones wordt aangepast. In een overgangsfase zal een winkelvisie voorwerp uitmaken van een omzendbrief ‘ruimtelijke inplanting van winkelcentra’” De uitgangspunten daarvoor vormen: − de complementariteit met de handel en wandel in de binnensteden; − het vermijden van ongewenste aanzuigeffecten ten nadele van de binnensteden; − het voorkomen van verdere lintbebouwing.”

Startnota ‘Winkelen in Vlaanderen’ (2010) Ruimtelijke initiatievenInitiatieven voor de sectorBeleidsondersteuning • Omzendbrief voor de inplanting van grootschalige detailhandel • BVR toelaatbare zonevreemde functiewijzigingen op bedrijventerreinen • Voorbereiding regionalisering Ikeawetgeving • Stakeholdersplatform • Rentetoelage ‘Hinder bij Openbare Werken’ • Brochure steunmaatregelen voor de sector detailhandel • Uitrol project ‘Commerciële innovatie’ • OVG – prioriteit kernversterkend winkelbeleid • Leidraad CSP • Subsidiëring overlegtafels Kernversterking!

Winkelen in Vlaanderen 2.0 (2012) = Opvolger Startnota ‘Winkelen in Vlaanderen’ Regionalisering van de Wetgeving op de handelsvestigingen Verdergezet Vlaams winkelbeleid ter ondersteuning van: • de steden en gemeenten • de detailhandelssector • de individuele handelaars.

Commerciële inspiratie Trajectbegeleiding van detailhandelaars, horeca en diensten op vlak van de vernieuwing van hun zaak. = ondersteuningsmaatregel kernversterkend beleid: lokale overheden zijn een noodzakelijke speler (kennis economische noden, problemen, opportuniteiten) Steden en gemeenten kunnen de vraag krijgen om hierbij een (financiële en/of faciliterende) rol op te nemen

Regionalisering van de wet op de handelsvestigingen Vlaams integraal handelsvestigingenbeleid: keuze voor continuïteit en integratie waar mogelijk. Doelstellingen van het IHB: •Creëren ruimtelijk duurzaam aanbod •Waarborgen toegankelijk aanbod voor de consument •Waarborgen en versterken leefbaarheid van het stedelijk milieu •Bewerkstelligen duurzame mobiliteit

Vlaams integraal handelsvestigingsbeleid •de socio-economische machtiging wordt geïntegreerd in de bouwvergunning waarbij het advies van het Comité Kleinhandel (CK) wordt ingediend bij de bouwvergunning (via AO) •Beroepsprocedure bij de deputatie; de minister bevoegd voor economie kán advies bindend verklaren in beroep Bouwvergunning vereist •Er wordt een aparte socio-economische machtiging verleend door de gemeente, na advies van het CK •Er is een beroepsprocedure bij de minister bevoegd voor economie Bouwvergunning NIET vereist

Kernversterkende maatregelen Aankoop handelspandenRenovatie handelspanden DoelActief kernversterkend beleid op maat van iedere stad of gemeente Actief kernversterkend beleid op het gebied van commercieel vastgoed Opwaarderen winkelstraten door de renovatie van handelspanden Subsidie30% van de projectkosten Plafond € 30% van de projectkosten Plafond: € ( € 13 centrumsteden) Max. 30% van de projectkosten Plafond € ( € 13 centrumsteden) Budget4 miljoen €4,5 miljoen € IndienenTegen 15/09/2013Doorlopend (tot uitgeput) Tegen 15/09/2013 Programma Handelskernversterking

Oproep kernversterkende maatregelen

Type projecten Kernversterkende investerings- en werkingsprojecten Focus: Uitvoeren acties uit detailhandelsvisie Uitzondering: Opmaken/actualiseren visie Maximale projectperiode van 3 jaar – start binnen 6 maanden na toekenningsbrief Kernversterkende maatregelen

Selectie van de projecten Kernversterkende maatregelen Ontvankelijkheidscriteria • Volledig ingevuld en ondertekend aanvraagformulier • Correct en tijdig ingediend bij AO • Verplichte bijlagen Voorwaarden • Detailhandelsvisie • Additioneel t.o.v. lopende projecten en diensten Beoordeling (50% elk criteria, 60% globaal) • Motivatie voorstel • Haalbaarheid organisatie Plafond • 4 miljoen euro • Maximum euro/stad of gemeente • Maximum 25 werkingsprojecten

Indieningsvereisten Aanvraagformulier volledig ingevuld en ondertekend opsturen ten laatste op 15 september vóór 24u. Per mail: Per post: 1 losbladig exemplaar naar: Vlaamse overheid Agentschap Ondernemen Oproep Handelskernversterking Koning Albert-II-laan 35 bus Brussel. Kernversterkende maatregelen

Verplichte bijlagen •Intentieverklaringen van projectpartners •Visie van de gemeente op het detailhandelsapparaat •Toelichting met betrekking tot de additionaliteit van het voorstel ten aanzien van het lopende initiatieven en diensten Kernversterkende maatregelen

Moet geen commercieel strategisch plan zijn. Maar moet wel: − Actueel, gedragen en onderbouwd zijn − De volgende elementen bevatten: • Beschrijving van het handelsapparaat van de stad of gemeente • Doelstellingen van het detailhandelsbeleid • Voorgenomen acties Bij aanvraag subsidie voor visie geen ander project mogelijk. Kernversterkende maatregelen Detailhandelsvisie

Kernversterkende maatregelen Gegevens November 2013 Feitenfiche en SWOT per gemeente Gegevens November 2013 Feitenfiche en SWOT per gemeente

Kernversterkende maatregelen

Additioneel voorstel Het projectvoorstel mag geen initiatief inhouden dat reeds lopende is of dat deel uitmaakt van de diensten van de stad of gemeente. Wel combineerbaar met andere subsidies Geen dubbele betaling van kosten Kernversterkende maatregelen

Beoordeling projecten: motivatie •Beschrijving van het projectvoorstel •Beknopte visie op het detailhandelsapparaat •Bijdrage van het voorstel aan de doelstellingen van het detailhandelsbeleid van de stad of gemeente De detailhandelsvisie = verplichte bijlage. De jury beoordeelt op basis van de aangereikte motivatie, niet op basis van de detailhandelsvisie Kernversterkende maatregelen

Beoordeling projecten: haalbaarheid •Beschrijving rol en engagement partners Intentieverklaringen als verplichte bijlage Werving externe partners (wetgeving overheidsopdrachten) •Weergave projectbegroting Efficiëntie van het project •Aantonen competenties, expertise en inzetbaarheid Kernversterkende maatregelen

Ministerieel Besluit tot toekenning subsidie Het Ministerieel Besluit bevat: •de essentiële informatie over het voorstel •het subsidiepercentage en – bedrag En de volgende voorwaarden: •De uitvoerder van het project is bereid om ervaringen en leerpunten bekend te maken •Bij elke rapportering over het project wordt de medewerking van het Agentschap Ondernemen vermeld. Timing: Binnen de 3 maanden naar minister ter goedkeuring Kernversterkende maatregelen

Subsidiabele kosten Enkel aanvaardbaar als: •De link met project duidelijk is. •Ze kunnen gestaafd worden met facturen of loonstaten binnen de subsidieperiode (3 jaar). •De factuurdatum valt binnen 15 dagen na de maand van einde project. •De facturen betaald zijn. •Betaling is gebeurd binnen 3 maanden na einde project. Kernversterkende maatregelen

Subsidiabele kosten InvesteringskostenWerkingskosten • Aankopen van goederen > 200 € • Externe prestaties • Communicatie • Personeel • Overhead • Overige werkingskosten Werkingsproject: 50% werkingskosten Maximaal 25 werkingsprojecten Kernversterkende maatregelen

Bepalingen •BTW = subsidiabel wanneer niet terugvorderbaar. •Inkomsten worden afgetrokken van de subsidiabele kosten. •Financiële wijzigingen van het project dienen voorafgaandelijk en schriftelijk goedgekeurd te worden. Kernversterkende maatregelen

Betaling •Aanvraag met overzichtelijk geordende bewijsstukken per rubriek (facturen en loonstaten) •Vanaf startdatum na afloop van ieder werkingsjaar •Projectadministratie in functie van inspectie Kernversterkende maatregelen

“Kunnen wij het bestek al opmaken en al een dienstverlener selecteren voor wij het project indienen?” “Kunnen wij ook nog indienen voor de andere oproepen?” “Kunnen wij nog andere projecten indienen als wij subsidie aanvragen voor opmaak of actualisatie van de detailhandelsvisie?”

Oproep renovatie handelspanden

Type projecten Subsidiëring renovatie van handelspanden via stedelijk/gemeentelijk subsidiereglement ‘Renovatie handelspanden’ Steden en gemeenten staan zelf in voor opstellen reglement (modaliteiten), uitwerking en beheer. Voorbeeldreglement VVSG Maximale projectperiode van 3 jaar – start binnen zes maanden na toekenningsbrief Renovatie Handelspanden

Selectie van de projecten Ontvankelijkheidscriteria • Volledig ingevuld en ondertekend aanvraagformulier • Correct en tijdig ingediend bij AO • Verplichte bijlagen • Overname minimale reglementsbepalingen Voorwaarden • Detailhandelsvisie • Additioneel t.o.v. lopende projecten en diensten • Aanduiding/afbakening kernwinkelgebied Beoordeling (50% elk criteria, 60% globaal) • Motivatie voorstel • Haalbaarheid organisatie • (Finale selectie o.b.v. leegstands%) Plafond • 4,5 miljoen euro • Maximum € ( € 13 centrumsteden)/stad of gemeente Renovatie Handelspanden

Indieningsvereisten Aanvraagformulier volledig ingevuld en ondertekend opsturen ten laatste op 15 september vóór 24u. Per mail: Per post: 1 losbladig exemplaar naar: Vlaamse overheid Agentschap Ondernemen Oproep Handelskernversterking Koning Albert-II-laan 35 bus Brussel. Renovatie Handelspanden

Verplichte bijlagen •Ontwerp stedelijk/gemeentelijk reglement ‘Renovatie Handelspanden’ •Visie van de gemeente op het detailhandelsapparaat •Documenten aanduiding/afbakening kernwinkelgebieden of stappenplan •Toelichting met betrekking tot de additionaliteit van het voorstel ten aanzien van het lopende initiatieven en diensten Renovatie Handelspanden

Minimale reglementsbepalingen •Locatie in kernwinkelgebied •Winkels < 700m² NVO •Maximaal subsidiebedrag/dossier = € •Tot 5 jaar na subsidie in gebruik voor handelszaak •Steden/gemeenten dragen minstens de helft van het subsidiepercentage Kan aangevuld worden door stad/gemeente Enkel voor handelaars, niet voor eigenaars die de zaak niet uitbaten! Renovatie Handelspanden

Additioneel voorstel Het projectvoorstel mag geen initiatief inhouden dat reeds lopende is of dat deel uitmaakt van de diensten van de stad of gemeente. EFRO gevelrenovatie en renovatie leegstaande panden? Wel combineerbaar met andere subsidies  tot 20% Renovatie Handelspanden

Kernwinkelgebied Aanduiding kernwinkelgebied Aangeven welke straten/gebieden voor de gemeente het KWG uitmaken. = voorwaarde voor indienen. Formele afbakening kernwinkelgebied Straten/gebieden van KWG opnemen in formeel document (RUP, CSP, verordening) Moet gebeuren tijdens projectperiode. Renovatie Handelspanden

Beoordeling projecten: motivatie •Beknopte visie op het detailhandelsapparaat •Bijdrage van het voorstel aan de doelstellingen van het detailhandelsbeleid van de stad of gemeente •Beschrijving reglement ‘Renovatie Handelspanden’ De detailhandelsvisie en ontwerp van reglement = verplichte bijlagen. De jury beoordeelt op basis van de aangereikte motivatie, niet op basis van de detailhandelsvisie Renovatie Handelspanden

Beoordeling projecten: haalbaarheid •Toelichting raming aangevraagd subsidiebedrag Welke informatie heeft de gemeente gebruikt voor de raming (aantal panden, renovatiekosten) •Toelichting coördinatie van het project Verdere organisatie en selectie projectenaanvragen Extra workflow en inzetbaarheid personeel/instanties •Toelichting financiering Steunpercentage voor handelaar, verdeling subsidiekanalen + cofinancieringsbewijzen Renovatie Handelspanden

Beoordeling projecten: finale selectie Totaal aangevraagde subsidie > 4,5 miljoen euro Gelijke scores voor verschillende projecten Rangschikking op basis van leegstandspercentages in het kernwinkelgebied. Renovatie Handelspanden

Ministerieel Besluit tot toekenning subsidie Het Ministerieel Besluit bevat: •de essentiële informatie over het voorstel •het subsidiepercentage en – bedrag En de volgende voorwaarden: •De uitvoerder van het project is bereid om ervaringen en leerpunten bekend te maken •Bij elke rapportering over het project wordt de medewerking van het Agentschap Ondernemen vermeld. Timing: Binnen de 3 maanden naar minister ter goedkeuring Renovatie Handelspanden

Subsidiabele kosten Enkel aanvaardbaar als: •Facturatie op naam van handelaar voor renovatie, op naam van stad/gemeente voor communicatie •Ze kunnen gestaafd worden met facturen of loonstaten binnen de subsidieperiode (3 jaar). •De factuurdatum valt binnen 15 dagen na de maand van einde project. •De facturen betaald zijn. •Betaling gebeurd binnen 3 maanden na einde project. Renovatie Handelspanden

Subsidiabele kosten RenovatieCommunicatie • Bepalingen stedelijk/gemeentelijk reglement • Kosten promotie van het reglement Maximum subsidiebedrag 3500 euro voor communicatie. Renovatie Handelspanden

Bepalingen •BTW = subsidiabel wanneer niet terugvorderbaar. •Inkomsten worden afgetrokken van de subsidiabele kosten. •Financiële wijzigingen van het project dienen voorafgaandelijk en schriftelijk goedgekeurd te worden. Renovatie Handelspanden

Betaling •Aanvraag met overzichtelijk geordende bewijsstukken (facturen en loonstaten) met verdeelsleutel per subsidiekanaal •Vanaf startdatum na afloop van ieder werkingsjaar •Projectadministratie Renovatie Handelspanden

“Als een stad of gemeente een project indient voor oproep Renovatie kunnen ze geen project meer indienen voor oproep Aankoop? Of kunnen ze voor alle twee projecten indienen maar kan er maar 1 van de twee goedgekeurd worden?” Renovatie Handelspanden

Oproep aankoop handelspanden

Type project Aankoop en renovatie van handelspanden ter versterking van het kernwinkelgebied. + Opnieuw in gebruik voor handel (of andere handelskernversterkende functie) Samenwerking mogelijk met intercommunale of gemeentelijke verzelfstandigde structuur. Geen maximale projectperiode Aankoop Handelspanden

Selectie van de projecten Ontvankelijkheidscriteria • Volledig ingevuld en ondertekend aanvraagformulier • Correct en tijdig ingediend bij AO • Verplichte bijlagen Voorwaarden • Detailhandelsvisie • Additioneel t.o.v. lopende projecten • Aanduiding/afbakening kernwinkelgebied Beoordeling (50% elk criteria, 60% globaal) • Motivatie voorstel • Haalbaarheid organisatie • Toelichting bij de succesfactoren Plafond • 4,5 miljoen euro • Maximum euro ( euro voor 13 centrumsteden)/stad of gemeente Aankoop Handelspanden

Indieningsvereisten Aanvraagformulier volledig ingevuld en ondertekend opsturen naar Agentschap Ondernemen. Per mail: Per post: 1 losbladig exemplaar naar: Vlaamse overheid Agentschap Ondernemen Oproep Handelskernversterking Koning Albert-II-laan 35 bus Brussel Aankoop Handelspanden

Verplichte bijlagen •Situering van het pand op kaart t.o.v. het kernwinkelgebied •Intentieverklaringen van projectpartners+ verklaring gemeenschappelijke doelstellingen •Waarborg behoud initiële doelstelling bij verkoop/verhuur (clausules die in overeenkomst zullen komen) •Visie van de gemeente op het detailhandelsapparaat •Documenten aanduiding/afbakening kernwinkelgebied of stappenplan •Toelichting met betrekking tot de additionaliteit van het voorstel ten aanzien van het lopende initiatieven en diensten Aankoop Handelspanden

Beoordeling projecten: motivatie •Beschrijving en situering pand •Beknopte visie op het detailhandelsapparaat •Bijdrage verwerving en gebruiksklaar maken specifieke pand(en) aan de doelstellingen van het detailhandelsbeleid van de stad of gemeente De detailhandelsvisie = verplichte bijlage. De jury beoordeelt op basis van de aangereikte motivatie, niet op basis van de detailhandelsvisie Aankoop Handelspanden

Beoordeling projecten: haalbaarheid •Projectbegroting Tabel met geraamde kosten en financiering per rubriek Efficiëntie van het project – verhouding kosten/ambitie •Aantonen competenties, expertise en inzetbaarheid •Beschrijving rol en engagement partners Intentieverklaringen als verplichte bijlage Aankoop Handelspanden

Beoordeling projecten: haalbaarheid •Omschrijf werving private dienstverleners Voor welke acties worden externe private dienstverleners aangetrokken (rubrieken renovatie en aankoop/verhuur) Wetgeving overheidsopdrachten •Waarborg initiële doelstelling bij samenwerking met marktpartijen Clausules overeenkomsten Aankoop Handelspanden

Beoordeling van de projecten: kritieke succesfactoren Kritieke succesfactoren? Benutten van de meerwaarde van het project voor het kernversterkend beleid Interactie van de stad/gemeente met de markt voor commercieel vastgoed Specifieke succesfactoren voor de stad/gemeente Aankoop Handelspanden

Benutten van de meerwaarde Subsidie Vlaamse overheid = aanzet voor verdergezet kernversterkend handels(panden)beleid. Financiële winst moet niet ultieme doelstelling zijn maar: Winst MOET geherinvesteerd worden in kernversterkend handels(panden)beleid. Hoger ambitieniveau wordt hoger gewaardeerd. Het (goedgekeurd) stappenplan voor voortgezet handels(panden)beleid wordt opgenomen in Ministerieel Besluit. Aankoop Handelspanden

Interactie met de markt Actief beleid handelspanden Nieuwe positie t.o.v. eigenaars en private spelers Sterktes, zwaktes en opportuniteiten op vlak van handelspanden. Waarom begeeft stad/gemeente zich op de markt + verhouding marktspeler Aankoop Handelspanden

Ministerieel Besluit tot toekenning subsidie Het Ministerieel Besluit bevat: •de essentiële informatie over het voorstel •het subsidiepercentage en – bedrag •Engagementen stad/gemeente voortzetting kernversterkend handels(panden)beleid En de volgende voorwaarden: •De uitvoerder van het project is bereid om ervaringen en leerpunten bekend te maken •Bij elke rapportering over het project wordt de medewerking van het Agentschap Ondernemen vermeld. Timing: Binnen 1 maand naar minister ter goedkeuring Aankoop Handelspanden

Subsidiabele kosten Enkel aanvaardbaar als: •De link met project duidelijk is. •Ze kunnen gestaafd worden met facturen of loonstaten binnen de subsidieperiode (3 jaar). •De factuurdatum valt binnen 15 dagen na de maand van einde project. •De facturen betaald zijn. •Betaling is gebeurd binnen 3 maanden na einde project. Aankoop Handelspanden

Subsidiabele kosten AankoopRenovatieVerkoop/verhuur • Aankoopbedrag handelspand(en) • Notariskosten (als gewenst) • Investeringskosten • Externe prestaties • Personeel • Overhead • Externe prestaties voor organiseren (her)gebruik van aangekocht (en gerenoveerd) pand Aankoop Handelspanden

Bepalingen •BTW = subsidiabel wanneer niet terugvorderbaar. •Inkomsten worden afgetrokken van de subsidiabele kosten. •Financiële wijzigingen van het project dienen voorafgaandelijk en schriftelijk goedgekeurd te worden. Aankoop Handelspanden

Betaling •Aanvraag met overzichtelijk geordende bewijsstukken per rubriek (facturen en loonstaten) •Rubriek Aankoop: uitbetaling bij na verwerving door gemeente, dit kan vanaf begin projectperiode •Rubriek renovatie en aankoop/verhuur: einde van de projectperiode na voldaan aan voorwaarden Formele afbakening kernwinkelgebied Uitvoering engagementen voortzetting kernversterkend handels(panden)beleied •Projectadministratie Aankoop Handelspanden

“Kunnen wij samenwerken met een private partner voor de aankoop en renovatie van het pand?” “Mogen wij deze subsidie combineren met andere subsidies?” “Waarom is er voor deze oproep geen maximale projectperiode opgenomen?” Aankoop Handelspanden

Contactinformatie Eline Horemans Tel: 02/ Succes!

Kernversterkende maatregelenAankoop handelspandenRenovatie handelspanden Doelstelling Actief kernversterkend beleid op maat van iedere stad of gemeente Actief kernversterkend beleid op het gebied van commercieel vastgoed Opwaarderen winkelstraten door de renovatie van handelspanden BegunstigdeSteden en gemeenten (partners) Steden en gemeenten -> intercommunale, stadsontwikkelingsbedrijf, EVA Steden en gemeenten Type projecten Kernversterkende investerings- en werkingsprojecten Aankoop van pand(en) met bijhorende renovatie en verkoop/verhuur Reglement ‘Renovatie Handelspanden’ voor handelaars Voorwaarden  Binnen detailhandelsvisie (tenzij subsidie voor opmaak of actualisering visie)  Additioneel  Binnen detailhandelsvisie  Aanduiding kernwinkelgebied  Additioneel + Herinvestering van de opbrengsten en verderzetten kernversterkend handels(panden)beleid  Binnen detailhandelsvisie  Aanduiding kernwinkelgebied  Additioneel + Minimale reglementsbepalingen + Steden en gemeenten dragen minstens de helft van de subsidie Subsidie 30% van de projectkosten Plafond € 30% van de projectkosten Plafond: € ( € 13 centrumsteden) Max. 30% van de projectkosten Plafond € ( € 13 centrumsteden) Beschikbaar4 miljoen €4,5 miljoen € IndienenTegen 15/09/2013Doorlopend (tot uitgeput)Tegen 15/09/2013 OpmerkingenMaximum 25 werkingsprojecten Maximale projectperiode 3 jaar Niet combineerbaar met “Renovatie handelspanden” Geen maximale projectperiode Niet combineerbaar met “Aankoop handelspanden” Maximale projectperiode 3 jaar