Arbeidsduurreglementering in beschutte en sociale werkplaatsen Studiedag 19.11.04 Franky Blomme sociaal inspecteur-directiehoofd inspectie van de sociale wetten arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd arbeidsduur in PC 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

1. Op wie zijn de bepalingen inzake arbeidsduur van toepassing? Arbeidswet 16.3.87 Op wie is de arbeidswet van toepassing? positief negatief (gedeeltelijk) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Positief toepassingsgebied Artikel 1 Arbeidswet is van toepassing op werkgevers en werknemers. Gelijkgesteld met werknemers: personen die anders dan krachtens arbeidsovereenkomst onder gezag werken vb. vrijwilligers arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

negatief toepassingsgebied Art. 3§3: bepalingen inzake arbeidsduur o.a. niet van toepassing op leidende functie en vertrouwenspost vastgesteld bij KB (KB 10.2.65) voorbeeld : directeur, gerant huisarbeiders (art. 3bis) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

2. Wat omvat het begrip arbeidsduur? Art. 19 : tijd die men ter beschikking is van de werkgever arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Arbeidstijd? De tijd waarbij de werknemer wacht op klanten en geen prestaties verricht. Vorming buiten het bedrijf Verplaatsingstijd van woonplaats naar werkplaats Verplaatsingstijd tussen twee bouwwerven Betaalde pauze Wachtdienst thuis arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Afwijkingen definitie arbeidsduur (1) 1. afwijkend KB kan bestaan (art. 19, 2de lid): geen KB voor PC 327 2) gelijkstelling door andere wetten wet 20.9.48 houdende organisatie van het bedrijfsleven: vergaderingen van OR en prestaties van getuigen tijdens sociale verkiezingen Wet van 4.8.96 betreffende het welzijn op heet werk: idem voor preventiecomité Herstelwet 22.1.85: tijd besteed aan betaald educatief verlof arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Afwijkingen definitie arbeidsduur (2) 3) gelijkstelling door CAO’s CAO 9: vorming leden OR CAO 6: vorming leden preventiecomité CAO 5: de tijd gedurende dewelke leden van de syndicale delegatie in die functie actief zijn in het bedrijf CAO 80: borstvoedingspauzes arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

3. Welke arbeidsduurgrenzen moeten worden gerespecteerd? 1. minimum 2. normaal 3. overschrijdingen 4. maximum arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

3.1. Welke zijn de minimumprestaties? 1. Per werkperiode - regel - afwijkingen 2. Per week arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

3.1.1. Minimumprestaties per werkperiode Artikel 21: minimum 3 uur per werkperiode afwijkingen bij KB 18.6.90: o.a. schoonmaakpersoneel CAO (geen sectorale CAO in PC 327) CAO mogelijk op ondernemingsvlak arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

3.1.2. Minimumprestaties per week Regel : min. 1/3 van de voltijdse (art. 11bis wet 3.7.78 betreffende de arbeidsovereenkomsten) Afwijkingen 1. KB : KB 21.12.92: o.a. schoonmaakpersoneel 2. CAO : geen sectorale CAO in PC 327 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

3.2. Welke zijn de normale grenzen (art. 19) De arbeidswet vermeldt volgende grenzen (art. 19 en 20) daggrens : 8 uur of 9 uur indien min. ½ rustdag buiten de zondag weekgrens : 40 u of lagere CAO-grens (cf. art. 28) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

3.3. Wanneer mogen de normale grenzen overschreden worden? 1. Structurele overschrijdingen = voorzienbaar, kunnen in de roosters ingepast worden 2. Overschrijdingen buiten de normale roosters (niet voorzienbaar) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

3.3.1. Structurele overschrijdingen (1) 1.2. Daggrens en weekgrens art. 22, 1° : ploegenarbeid (11uur / 50 uur) Geen def. in arbeidswet Ploeg bestaat uit min. 2 werknemers (AH Antw. 17.3.97) Kruisende ploegen: max. ½ overlapping arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Structurele overschrijdingen (2) art. 22, 2° : continuarbeid daggrens: 12 uur/dag en weekgrens: 50 uur/week of 56 (7 X 8) Voorwaarden: (V&A Kamer, 390 van 1997): Het werk moet steunen op technische redenen die te maken hebben met de aard van het werk en het werk dat de verschillende ploegen doen moet gelijkaardig zijn. Cas. 6.12.77: werken die wegens hun aard ononderbroken dag en nacht en alle dagen van de week moeten worden uitgevoerd. arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Structurele overschrijdingen (3) Art. 20 bis (“kleine flexibiliteit”): Wat? Systeem met piek- en dalroosters t.o.v. basisrooster Hoe invoeren? Via CAO of via arbeidsreglement Grenzen : dag : + of - 2u per dag maar max. 9u week : + of - 5u per week maar max. 45u Toepassing: na kennisgeving 7 dagen vooraf (art.14bis wet arbeidsreglementen) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Structurele overschrijdingen (4) Voorbeeld kleine flexibiliteit basis piek dal 8 9 7 8 8 7 6 8 5 38 43 33 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

3.3.2. Overschrijdingen buiten het normale rooster (1) Art. 25 : buitengewone vermeerdering van werk (11 uur/dag en 50 uur/week) met toestemming syndicale delegatie met toestemming inspectie 11 uur per dag en 50 uur per week Aanplakking tijdelijk gewijzigd rooster 24 uur vooraf (art. 14, 1° wet arbeidsreglementen) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Overschrijdingen buiten het normale rooster (2) Art. 22, 3° : inventarissen en balansen 11 uur per dag en 50 uur per week Voorwaarde: max. 7 dagen per werknemer en per kalenderjaar arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Overschrijdingen buiten het normale rooster (3) Artikel 26 ! Onderscheid § 1 en 2 (van belang bij recuperatie) Art. 26§1, 1° en §2,1°: voorgekomen of dreigend ongeval geen grens Art. 26§1, 2° en §2, 2°: dringende arbeid aan machines of materieel Art. 26§1, 3°: onvoorziene noodzaak: 11 uur per dag en 50 uur per week arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

4. Moet ik recuperatie geven? Over welke periode moet de gemiddelde arbeidsduur nageleefd worden? rekening houden met welke tijden? Wat bij schorsing, arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Naleving van de gemiddelde arbeidsduur In principe : per trimester (art. 26bis§1) Verlenging referteperiode kan (max. 1 jaar) bij KB (geen KB in PC 327) bij CAO (geen sectorale CAO in PC 327 – ondernemingsCAO mogelijk) door het arbeidsreglement ! Voor werknemers met nachtprestaties: alleen via KB of algemeen verbindend verklaarde CAO arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Interne grens Art. 26bis§1: aantal uren gepresteerd boven de gemiddelde arbeidsduur mag op geen enkel ogenblik van de referteperiode 65 uur overschrijden. interne grens geldt niet bij toepassing van art. 20bis arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Naleving gemiddelde per kwartaal (voorbeeld) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Berekening gemiddelde arbeidsduur Arbeidsduur (volgens de toepasselijke CAO) + Gelijkgestelde tijd: feestdagen CAO-rustdagen schorsingsperiodes wet 3.7.78 (bv. ziekte) art. 29§4 : omzetting overurentoeslag in bijkomende inhaalrust Telt niet mee : de overschrijdingen uit art. 26§1, 1° en 2°(overmacht/ machines en materieel) en de inhaalrust binnen de referteperiode arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Modaliteiten recuperatie Art. 26bis§3: toekenning inhaalrust per volledige arbeidsdag (in principe alleen bij art. 25 en 26§2) Inhaalrust moet samenvallen met een dag waarop de werknemer normaal zou hebben gewerkt (geen schijninhaalrust) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Overdraagbaar krediet (1) Art. 26bis§3: de arbeidsduur op het einde van de referteperiode mag met 65u (of hoger bij KB) overschreden worden: art. 25 : buitengewone vermeerdering werk art. 26§2 : ongeval of dringende herstelling voor derden Inhaalrust verplicht binnen 3 maand (of langere periode bij koninklijk besluit) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Overdraagbaar krediet (2) Op het einde van de referteperiode : max. + 65u (of hoger bij KB) - art. 25 - art. 26§2 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Wat bij schorsing ? Art. 26bis§3, laatste lid Indien de IR niet kan worden toegekend binnen 3 maanden : binnen 3 maanden na einde schorsing bij schorsing + 6 m uitbetaling loon zonder toekenning inhaalrust arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Wanneer geen recuperatie vereist? 1. Overmacht en dringende herstellingen in eigen onderneming 2. Bij schorsing + 6 maanden arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Opzeg en recuperatie Art. 38bis van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten Bij opzegging door de werkgever loopt de opzeggingstermijn niet gedurende de dagen inhaalrust toegekend bij toepassing van art. 26bisAW arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Werkeloosheid en recuperatie Art. 51bis wet 3.7.78 : verbod schorsing wegens technische storing, slecht weer of econ.werkloosheid zolang de werkn. recht heeft op volledige dagen inhaalrust ingevolge art. 26bis, rust zon- en feestdagen Bij kleine flex. art. 20bis: de schorsing moet ook verdaagd worden zolang de prestaties de gemiddelde arbeidsduur over de periode die de schorsing voorafgaat overschrijden. arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

5. Wanneer moet ik overloon betalen? 1. Recht op overloon in algemeen stelsel 2. bijzonder stelsel 3. Tijdstip van betaling arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

5.1. Overloon: algemeen stelsel Zie art. 29§1 en 29§2, eerste lid arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Overloon algemeen (1) Definitie: art. 29§2, 1° lid ARBEID VERRICHT boven 9u/dag of 40u/week of lagere CAO-grenzen (art. 28) Schorsingen zoals ziekte tellen wel mee voor de berekening van recuperatie maar niet voor de berekening van overloon!!!! arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

OVERUREN alleen op verrichte arbeid M 8 . M 8 D 8 . D 8 W 8 . W 8 V 8 V 8 (ziek) Z / Z 8 TOT : 40 . Geen overloon (40 u arbeid) wel 8 uur recuperatie arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Overloon algemeen (2) TARIEF(art. 29§1) : 50% maar 100 % voor overwerk op zon- en feestdagen) berekend op basisloon + premies Contractueel of bij CAO kunnen hogere % worden vastgelegd (bv. in PC 136 voor overuren tussen 22 en 6 uur: 100% i.p.v. 50%) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Overloon algemeen (3) Relatie met art. 28§4: verlaging weekgrens via CAO: zelfs niet algemeen verbindend verklaarde CAO Bij toekenning compensatiedagen verlaagt de overloongrens niet: Bv. gemiddeld 38 uur door 40 uur per week effectief en 12 compensatiedagen: overloongrens blijft op 40 uur arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Overloon algemeen (4) verlaging via AR of contract heeft geen verlaging van de overloongrens tot gevolg vb. sectorale CAO 37u/week; contractueel voltijds naar 36u: overloongrens blijft op 37uur Uitzondering: arbeidsduurvermindering op vrijwillige basis op basis van hst. 3 wet 10.8.2001: ook verlaging van de arbeidsduur via arbeidsreglement heeft hier een verlaging van de overloongrens tot gevolg arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Overloon algemeen (5) Berekening overloon voor bedienden In de rechtspraak en rechtsleer wordt vaak volgende formule gebruikt om het maandloon om te rekenen naar een uurloon: Maandloon X 3 13 X wekelijkse arbeidsduur arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd OVERUREN DAGBASIS M 8 . M 10 D 8 . D 10 W 8 . W 10 V 8 TOT : 40 . TOT : 40 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd OVERUREN WEEKBASIS M 8 D 8 W 8 V 8 TOT 40 M 8 D 8 W 8 V 8 ZA 8 TOT 48 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd arbeidsduur in PC 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

OVERUREN (dag + week gelijk) M 9 D 9 W 9 V 4 TOT 40 M 10 D 10 W 10 V 4 TOT 44 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Overuren (dag + week niet gelijk) M 8 D 8 W 8 V 8 TOT 40 M 10 D 7 W 10 V 9 TOT 43 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd OVERUREN WEEKBASIS M 8 D 8 W 8 V 8 TOT 40 M 8 D 8 W 8 (ziek) V 8 ZA 8 TOT 48 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd arbeidsduur in PC 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Overuren 50 en 100 % M 8 D 8 W 8 Zon 8 TOT 40 M 10 D 6 W 10 D 7 Zon 10 TOT 43 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

5.2. Overuren bijzonder stelsel Art. 29§1 en 29§2, 2de lid arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Overloon bijzonder stelsel Art. 29§2, 2° lid: geen overloon indien arbeid wordt verricht met naleving van grenzen en voorwaarden (art. 38bis) van toepassing op de regeling in o.a. volgende gevallen: art. 20bis (kleine flexibiliteit): 9u/dag en 45u/week art. 22, 1° (ploegen): 11u/dag en 50u/week art. 22, 2° ( continu): 12u/dag en 50u/week arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Overuren bijzonder stelsel M 9 D 9 W 9 V 9 TOT 45 M 9 D 10 W 10 V 8 TOT 47 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

5.3. Wanneer hebben deeltijdse werknemers recht op overloon? Art. 29§3 en KB van 25.6.90 Het KB geldt bij ontstentenis van specifieke CAO (cf. toepassingsgebied!) Art. 29§2 blijft van toepassing arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Overloon deeltijdse werknemer met vast wekelijkse arbeidsduur Arbeidsduur is vast, rooster kan vast of variabel zijn (bv. 20 uur per week met roosters in voormiddag en andere in namiddag) Recht op overloon voor prestaties BUITEN het rooster met uitzondering van de eerste 12 uur per kalendermaand arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd voorbeeld Feb. 4 weken, contract 5 X 4 uur = 20 Week 1: 25 (+ 5) Week 2: 20 Week 3: 30 (+10) Week 4: 5 Te betalen overloon: 15 – 12 = 3 uur à 50% arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Deeltijdse werknemer met variabele arbeidsduur via variabel rooster Recht op overloon voor de gepresteerde uren Buiten het rooster Binnen het rooster maar boven de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur (!!!) met uitzondering van een urenkrediet = aantal weken van de referteperiode X 3 (max. 39 uur ook bij referteperiode langer dan een kwartaal) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd voorbeeld Gemiddeld 20 over 3 weken Week 1 aangeplakt 15, gepresteerd 20 Week 2: aangeplakt 25, gepresteerd 25 Week 3: aangeplakt 20, gepresteerd 25 Te betalen overloon: week 1: 5 buiten rooster, week 2: 5 boven gemiddelde, week 3: 5 boven rooster (ook boven gemiddelde): totaal: 15 – 9 krediet (3 X 3u) = 6 à 50% arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Bijkomende uren deeltijdse werknemer zonder toeslag Bijkomend gepresteerde uren ingevolge omwisseling van het rooster na schriftelijk akkoord werknemer verschuiving rooster op schriftelijk verzoek van werknemer Bijkomende uren die reeds genieten van een toeslag ingevolge art. 29§2 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

5.4. Op welk tijdstip moet ik loon en overloon betalen? Art. 9bis loonbeschermingswet Bij toepassing van art. 26bis arbeidswet: Per betaalperiode: gemiddeld loon betalen + eventuele overloonsupplementen (toeslag 50 of 100%) De meeruren worden betaald met de loonperiode waarin de inhaalrust valt arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Arbeidsduur en loonbeschermingswet (2) voorbeeld Normaal 40 art. 25 : 48 uur te betalen - 40 uur prestaties aan 100% (gewoon loon) 8 uur overloon aan 50% (supplement) Bij recuperatie: 32 uren werken en 8 uur recup. - 32 uur loon - 8 uur inhaalrust aan 100% arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Arbeidsduur en loonbeschermingswet (3) Bij kleinde flexibiliteit: art. 9ter loonbeschermingswet: zelfde principe als voor art. 26bis Bij einde arbeidsovereenkomst of referteperiode: te veel uitbetaalde loon blijft verworven, werden meer uren gepresteerd dan is bijkomend loon verschuldigd arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Arbeidsduur en loonbeschermingswet (4) Art. 9quater loonbeschermingswet en KB 18.1.84 Aflevering staat met prestaties van de meer- en minuren arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

6. Wanneer moet ik de werknemer rust en pauzes toestaan? 1. Tijdens prestaties art. 38quater) 2. Tussen 2 prestaties (art. 38ter§1) 3. Op weekbasis (art. 38ter§3) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

6.1. Pauze tijdens prestaties (1) Art. 38quater: de werknemers mogen niet zonder onderbreking werken gedurende meer dan 6 uur: pauze, vast te stellen bij CAO (geen sectorale CAO in PC 327) CAO op ondernemingsvlak mogelijk indien geen CAO of KB : minimum een kwartier (geldig arbeidsreglement van voor 27.12.98 kan kortere pauze voorzien) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Pauze tijdens prestaties (2) CAO 80: recht op borstvoedingspauzes min. 4 uur: 1/2 uur pauze, min. 7u30: 1 uur (ineens of 2 x 1/2 uur) Pauze = arbeidsduur Betaling ten laste van ziekte- en invaliditeits-verzekering arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

6.2. Rust tussen 2 prestaties (1) Artikel 38ter§1: REGEL : min. 11 uur opeenvolgende rust tussen einde en hervatting van de arbeid Artikel 38ter§2: AFWIJKINGEN - art. 26 (overmachtsituaties) - opgesplitste werkperiodes - continuarbeid en ploegen bij wisseling van ploegen arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

6.3. Werkonderbreking per week Algemene regel : 35uur opeenvolgende rust (art. 38ter§3) Afwijkingen : cf. 11 uur rust arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd 7. Moet ik werkroosters opstellen en kan ik buiten die roosters werken? Arbeidsreglement art. 38bis Specifieke regels voor deeltijdse werknemers arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd 7.1. arbeidsreglement Art. 6§1, 1° wet 8.4.65 tot instelling van de arbeidsreglementen: opname begin- en einduren van werktijden en pauzes (ook voor deeltijdse werknemers) Normale procedure niet van toepassing bij tijdelijke wijziging bv. hoger rooster voor buitengewone vermeerdering werk (art. 14 wet 8.4.65) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd 7.2. Art. 38bis Verplichting om roosters na te leven : voorzien in arbeidsreglement voorzien in bericht bedoeld in art. 14, 1° wet arbeidsreglementen bij toepassing buitengewone vermeerdering van werk uitzonderingen opgesomd in art. 38bis arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Uitzonderingen art. 38bis In volgende gevallen mag buiten het rooster gewerkt worden : artikel 26 (overmacht, onvoorziene noodzaak) inventarissen en balansen scheepsherstelling- en onderhoud vervoer, laden en lossen toepassing van afwijkingsKB op basis van art. 24§2 (snelle ontaarding) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

7.3. Specifieke regels voor deeltijdse werknemers (1) Vast rooster: rooster opnemen in contract en arbeidsreglement (beiden aanwezig in de onderneming) Werken buiten het rooster mogelijk mits afwijkingsregister aanwezigheidsregister registratieapparatuur arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Specifieke regels voor deeltijdse werknemers (2) Variabel rooster: roosters opnemen in arbeidsreglement en voorafgaande aanplakking Werken buiten het aangeplakt rooster mogelijk mits afwijkingsregister aanwezigheidsregister registratieapparatuur arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

8. Mag ik werknemers ‘s nachts laten werken? Definitie nachtarbeid arbeidregeling met nachtprestaties Verbod nachtarbeid Uitzonderingen nachtarbeid arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

8.1. Nachtarbeid: definitie en verbod Definitie : arbeid verricht tussen 20 en 6u (art. 35§2) Principe : verbod (art. 35§1) Uitzonderingen : 1° in de wet (art. 36 en 37§2): o.a. ploegenarbeid 2° bij KB (art. 37§1): geen uitz. voor PC 327 arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Hoe nachtarbeid invoeren? Arbeidsreglement wijzigen In de ondernemingsraad via register voor ondernemingen zonder OR arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

8.2. “arbeidsregeling met nachtprestaties” Regeling met prestaties tussen 20 en 6 uur (art. 38§4 en KB 16.4.98) met uitsluiting van regelingen met uitsluitend prestaties tussen 6 en 24 uur die gewoonlijk beginnen vanaf 5 uur arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Hoe arbeidsregeling met nachtprestaties invoeren ? (1) 1° voorafgaand overleg Met wie?: OR/SD/werkn. (art. 38§3) Waarover? (KB 16.4.98) Naleving van CAO 46 De nodige vieligheidsmaatregelen Aantal betrokken werknemers Gelijke behandeling M/V Mogelijkheden inzake kinderopvang Verslag raadpleging aan paritair comité arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Hoe arbeidsregeling met nachtprestaties invoeren ? (2) 2° invoering zelf - er is een syndicale delegatie (art. 38§1): ondernemingsCAO met alle organisaties vertegenwoordigd in SD (neerlegging CAO wijzigt arbeidsregl.) - geen syndicale delegatie (art. 38§2): arbeidsreglement wijzigen arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

8.3. Hoe moet nachtarbeid vergoed worden? (1) Gewone nachtarbeid: Sectorale of ondernemingsCAO kan ploegentoeslag of nachttoeslag voorzien Contract kan toeslag voorzien Indien niets bepaald: geen toeslag tenzij bij arbeidsregeling met nachtprestaties: cf. CAO 49 (zie verder) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

8.3. Vergoeding voor nachtarbeid in CAO 49 (2) Alleen voor arbeidsregelingen met nachtprestaties (bv. 3-ploegenstelsel Suppletief : in ondernemingen en sectoren waar er voor 1.5.90 geen CAO was bedrag : - 5O j : 30 fr. geïndexeerd, momenteel 0,9 euro + 50 j : 36 fr. geïndexeerd , momenteel, 1,08 euro arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

9. Mag er op zondag gewerkt worden? Artikel 11 : principe = verbod van tewerkstelling op zondag Ook van toepassing op leidinggevende functies! (toepassingsgebied van dit hoofdstuk wijkt af van dit van arbeidsduur!) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Afwijkingen verbod zondagarbeid algemeen (1) art. 12 : in de wet bepaalde werkzaamheden zoals toezicht op bedrijfsruimten schoonmaken, herstellen, onderhoud onontbeerlijk voor hervatting volgende dag ongeval, onvoorziene noodzaak, beschadiging voorkomen arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

Afwijkingen verbod zondagarbeid (2) Art. 17 : ploegenarbeid (in wet) Beperking: min. 18 uur rust op zondag, ergo 6 uur prestaties mogelijk (zaterdagploeg werkt verder op zondag tot 6 uur, maandagploeg start om zondag om 18 uur) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd Meer info Bij de regionale directies van de Inspectie van de Sociale Wetten: adressenlijst met ambtsgebieden op www.meta.fgov.be De tekst van de arbeidswet van 16.3.71 op www.just.be in de rubriek geconsolideerde wetgeving (datum wet ingeven) arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd

arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd einde Dank voor uw aandacht arbeidsduur in pc 327 - F. Blomme, sociaal inspecteur-directiehoofd