Medewerker Ria Oomen EP Ger Essers v.h. FNV Brussel Medewerker Ria Oomen EP

Als verhuizen emigreren is: Werken in Nederland en wonen in Duitsland. P. Pechholt, C. Douven, G. Essers, Th. Looyschelder, N. van de Ven, U. Meyer, H. Raijer en A Crämer; Kluwer 1-ste druk 2008 (ca. 400 pag). ca € 30. ISBN: 97 89 013 05 8369

Wonen in Duitsland en werken in Nederland

Rechtsgrondslagen Voorwaarden om het vrij verkeer van werknemers en personen mogelijk te maken: Vo 1408/71 ’coördinatie wettelijke sociale zekerheid’ -> Vo 883/04 (2009) Vo 1612/68 ’vrij verkeer werknemers’: sociale & fiscale voordelen (artikel 7 lid 2/4) Sociale voordelen: oa erkennen van anciënniteiten (inschaling), heffingskortingen, WSF Verblijfsrichtlijn 2004/38/EG

Vrij verkeer werknemers is beperkt tot Unieburgers (Vo. 1612/68) Niet Unieburgers (derdelanders) en inwoners van MOE-landen mogen niet zonder TWV in Nederland werken Verhuizen naar Duitsland is géén ’vrij verkeer van werknemers’. Gelijkstelling sedert het arrest Gertrud Hartmann 18 juli 2007 Verhuizen van samenwonend paar?

Hof van Justitie: G. Hartmann (C-212/05) Art. 18 EG of welke andere bepaling die Vrij verkeer garandeert niet dat deze verplaatsing van woonplaats fiscaal neutraal zal zijn. Een beslissing om naar een andere lidstaat te vertrekken brengt zowel bepaalde nadelen mee als nieuwe voordelen als gevolg van de verschillen in wetgeving tussen de betrokken lidstaten, met name op het gebied van sociale zekerheid en belastingheffing. Er bestaat geen garantie op fiscale neutraliteit.

Géén harmonisatie: d.w.z. één Europees sociaal zekerheidsstelsel of een belastingstelsel = utopie! Coördineren = bruggen slaan tussen de fiscale & sociale stelsels Coördinatie SZ = Europees verdrag Coördinatie belasting = Bilateraal verdrag => onderlinge discoördinatie!

Belastingcoördinatie Voorkomen van dubbele belastingheffing (toewijzingsregels) & splitting is mogelijk Verdrag Nederland-Duitsland (1956): er wordt onderhandeld! Grensarbeiders-protocol: bepaalde aftrekposten, indien 90% v/h wereldinkomen (op gezinsniveau) Nederlands inkomen is => aftrek alimentatie, algemene heffingskortingen echtgenote enz.)

Fiscale status: Binnenlands belastingplichtig in Duitsland: NL inkomen transformeren naar Duits inkomen, dat vrijgesteld van Duitse Einkommensteuer ’wegens elders belast inkomen’ (progressienadeel) Buitenlands belastingplichtig in Nederland: Art 2.5 Wet IB ’er kan gekozen worden om behandeld te worden als inwoner van Nederland’. Alle aftrekposten & alle kortingen (opgeven wereldinkomen) -> terugploeg- resp. inhaal regeling ivm hypotheekrenteaftrek. Voor premieheffing v.v.: géén keuzerecht

Inkomen uit arbeid - verricht in NL – wordt belast in Nederland (artikel 10) Leraren en chauffeurs (uitzonderingen) Sociale zekerheidsuitkeringen (art 12) belast in Nederland (AOW enz) FPU-uitkering: belast in Duitsland (laatstelijk bijzonder onderwijs) FPU-uitkering: belast in Nederland (laatstelijk openbaar onderwijs, rijks-, gemeente ambtenaar) ABP-pensioen: belast in Nederland (kasstaat) indien men in dienst is geweest bij het rijk, gemeente enz (tijdevenredige splitsing bij gemengde loopbaan).

Werknemer heeft 20 jaar in openbaar onderwijs gewerkt en daarna 20 jaar in het bijzonder onderwijs Fiscale loopbaan: Loon: toegewezen aan Nederland FPU: toegewezen aan Duitsland (loopbaan is beëindigd in het bijzonder onderwijs) AOW: toegewezen aan Nederland ABP: ½ toegewezen aan Nederland & ½ toegewezen aan Duitsland Uitspraak; LJN: AZ8736, Gerechtshof 's-Hertogenbosch, datum publicatie 19.02.07

Indien er niet gewerkt wordt in NL doch er wordt voor NL werkgever in of buiten Duitsland (< 183 dagen) gewerkt, dan wordt het loon vanaf de eerste dag belast in het woonland (Duitsland) Probleem: 90% regeling Inkomen wordt progressief belast in Duitsland én in Nederland (als er gekozen is voor binnenlandse belastingplicht)

Art 20: DBA NL DUI Alle beloningen van hoogleraren en andere leden van het onderwijzend personeel, die verblijfhouder van een overeenkomstsluitende Staat zijn en tijdelijk in de andere overeenkomst- sluitende Staat verblijven om aldaar gedurende een tijdvak van ten hoogste twee jaar onderwijs te geven of wetenschappelijk onderzoek te verrichten aan een universiteit of een andere onderwijsinrichting of wetenschappelijke instelling zonder winstoogmerken, zijn slechts in de eerstbedoelde Staat belastbaar.

Wettelijke sociale zekerheid Waar verzekerd Ziektekosten Werkloosheid Gezinsbijlagen Arbeidsongeschiktheid Ouderdom

Waar sociaal verzekerd? AOW, Anw, AWBZ, ZVW: inwonersverzekeringen Inwoner van Duitsland werkt in Nederland: niet verzekerd voor Duitse SZ en niet voor NL inwonersverzekering Oplossing: werklandbeginsel d.w.z. dat Nederland geen woonplaatseisen meer mag stellen zolang men in Nederland werkt Niet meer werken: niet meer NL verzekerd -> vrijwillige verzekeringen AOW en/of Anw (binnen een jaar af te sluiten)

Inwoner van Duitsland werkt als loontrekkende gelijktijdig in Duitsland én in Nederland? Sociaal verzekerd in Duitsland: Nederlandse werkgever moet in Duitsland de Duitse wettelijke sociale premies afdragen Exclusiviteitsbeginsel: SV in één land Inwoner van Duitsland werkt als zelfstandige in Duitsland én als loontrekkende in Nederland: => sociaal verzekerd in Nederland Wonen in Duitsland met Duitse/NL uitkering + NL loon: over wereldinkomen NL SV-premies

4 combinaties bij wonen in Duitsland en werken als leraar in Nederland NL CAO & sociale regelingen sociaal verzekerd In Duitsland in Nederland belast in Duitsland A Leraar werkt in NL & woonland < 2 jaar B Leraar werkt voltijds NL < 2 jaar belast in Nederland C Leraar werkt in NL & woonland > 2 jaar D Leraar werkt voltijds NL > 2 jaar

Ziektekosten ZVW-verzekerd is hij/zij die AWBZ-verzekerd is: de actieve grensarbeider (ZVW/AWBZ-premies) Gezinsleden en post-actieven - in zoverre niet Duits verzekerd - zijn niet (meer) NL verzekerd doch verzekerd op basis van Vo 1408/71: zgn. verdragsverzekerden (bijdragen = premie €100 x woonlandfactor 0.67) => Betreute in Duitsland Gezinslid: dit wordt bepaald door de Duitse wetgeving (gehuwd!) Inschrijven bij Krankenkasse: gezinsleden (E-106) & postactieven E-121 (C.V.Z. bijdragen)

Prestaties/verstrekkingen grensarbeider & gezinsleden (sedert 2006): woon + werkland Actieve grensarbeider kan met NL of Duitse zorgpas zorg inroepen. Buiten NL/Dui met EHIC (NL) Er bestaat recht zorgtoeslag (woonlandfactor). Indien beide partners ZVW-premies/bijdragen betalen: volledige zorgtoeslag, anders ½ Zorgtoeslag wordt niet belast in Duitsland Aanvullende verzekeringen: NL of Duitsland (?) Geen keuzerecht zorg meer voor de post- actieven => vrij verkeer diensten, projecten enz

Ziekmelding: NL werkgever NL ARBO-dienst Duitse Krankenkasse Controle: vaststelling ’of men ziek is’ moet in Woonland (Duitsland) plaatsvinden Wet Poortwachter: reïntegratiegesprekken mogen in het werkland (NL) plaatsvinden Eerste WIA-keuring mag in NL plaatsvinden (recht?)

Werkloosheid Volledige en definitieve werkloosheid: uitkering uit woonland alsof men altijd in Duitsland heeft gewerkt (samentellen en gelijkstellen van NL SV tijdvakken aan Duitse SV tijdvakken). Tijdelijke en gedeeltelijke werkloosheid: uitkering uit Nederland woonland alsof men altijd in Nederland gewerkt heeft. (samentellen en gelijkstellen van Duitse SV tijdvakken aan Nederlandse SV tijdvakken).

Arresten over WW van H.v.J. Arrest Miethe: atypische grensarbeider -> NL WW Arrest De Laat: concreet uitzicht op werk in NL -> NL WW Arrest Huijbrechts: terugverhuizen naar NL -> NL WW minus de duur van de Duitse WW Bovenwettelijke CAO-aanvullingen: aanvulling uitgaande van lagere & kortere Duitse WW (bruto NL niveau). Zie eigen CAO. Verhuizen met WAO & ZW daarna gezond: geen Duitse en geen NL WW!

Gezinsbijslagen Ook vergoedingen voor kinderopvangtoeslag (KOT). KB in Duitsland: € 154 Nederland & Duitsland: KB inwonersstelsels Beide ouders werken in NL: alleen NL KB? Een ouder werkt in NL & andere ouder werkt niet: NL KB plus Duitse aanvulling Een ouder werkt in NL en de andere ouder werkt/werkloos in Duitsland: Duitse KB + aanvulling uit NL (NL KOT, KT, AKW minus Duitse KB/Elterngeld NL WSF cumuleert met Duitse KB Alleenstaande ouder: alleen NL KB (H.v.J!!)

Studeren vanuit Duitsland in Nederland Nederlandse/Duitse studenten wonend in Duitsland, die komen studeren/wonen in Nederland, zijn – zolang zij alleen studeren in Nederland - niet sociaal verzekerd in NL => geen AOW-opbouw, geen ZVW/AWBZ. Dit ondanks hun NL paspoort. Vrijwillige verzekering AOW is mogelijk Meeneembaarheid WSF buiten NL of Duitsland (grensregio)? 3 uit 6 eis!

Arbeidsongeschiktheid Na 78 weken vaststelling recht op Duitse Rente Na 104 weken vaststelling recht op Nederlandse WIA-uitkering Coördinatie: WIA (risicostelsel) & Duitse Rente (opbouwstelsel): er worden 2 berekeningen gemaakt: pro-rata-berekening (SV-tijdvak- evenredige berekening) en WIA uitkering minus de Duitse Rente (anticumulatie): gunstigheidsprincipe

Indien alleen WIA-uitkering: Niet meer SV in Nederland (vrijwillige AOW-en/of Anw-verzekering) Wel verplichte bijdragen: fictieve -ZVW/AWBZ premie x woonlandfactor E-106 -> E-121 geen keuzerecht meer WIA-uitkering: belastingheffing in Nederland Gedeeltelijk arbeidsongeschikt & werk NL = gehele NL SV Alleen NL WW én wonen in Duitsland: gelijkgesteld aan werken in NL Aanvullingen WW: belast in Duitsland

Ouderdom AOW: 2% per jaar (vanaf 15 jaar wonen in NL) AOW/Anw aanvragen in woonland via Deutsche Rentenversicherung (LVA of BfA) Bedrijfspensioenen & FPU (ABP) rechtstreeks aanvragen:LB inhouden? Beschikking aanvragen bij belastingdienst Buitenland Heerlen

AOW & ABP-pensioen: NL ZVW/AWBZ-achtige bijdragen voor woonlandpakket (géén keuzerecht meer)… Geen Anw-inhouding meer Belasting: AOW/Anw en ABP (?): Nederland Bedrijfspensioen: belast in Duitsland AOW & ABP-pensioen + Duitse Rente of werken in Duitsland: Duits sociaal verzekerd (geen NL bijdragen) Belasting: AOW/Anw en ABP (?): Nederland Duitse inkomen: belast in Duitsland

Bedankt voor uw aandacht Alles staat in ……

Als verhuizen emigreren is: Werken in Nederland en wonen in Duitsland. P. Pechholt, C. Douven, G. Essers, Th. Looyschelder, N. van de Ven, U. Meyer, H. Raijer en A Crämer; Kluwer 1-ste druk 2008 (ca. 400 pag). ca € 30. ISBN: 97 89 013 05 8369