Pati ë ntendosimetrie werkgroep parametrisering & automatisering Tom Clarijs Gezondheid & Leefmilieu Bescherming van de Gezondheid

Patiëntendosimetrie werkgroep parametrisering & automatisering  Herziening huidige werkwijze  Mogelijkheden voor automatisering 3 grote items: A: Verduidelijking parameters: B: Gebruikte methodes voor het berekenen van de dosis C: Gegevenstransfer

Patiëntendosimetrie werkgroep parametrisering & automatisering 3 grote items: A: Verduidelijking parameters: - duidelijkere identificatie van detectortechnologie - vereenvoudiging patiëntengegevens - enkel relevante data weerhouden - eenduidige eenheden B: Gebruikte methodes voor het berekenen van de dosis C: Gegevenstransfer

Patiëntendosimetrie werkgroep parametrisering & automatisering 3 grote items: A: Verduidelijking parameters: B: Gebruikte methodes voor het berekenen van de dosis - Bij voorkeur DAP, alle andere opties blijven mogelijk - Betere uitwerking detectordosis (vnl. CR) - parameters (kV, mA,…) mogelijks via procedurebeschrijving C: Gegevenstransfer

Patiëntendosimetrie werkgroep parametrisering & automatisering 3 grote items: A: Verduidelijking parameters: B: Gebruikte methodes voor het berekenen van de dosis C: Gegevenstransfer - FANC-systeem toegankelijk voor ontvangen gegevens - validatie door fysicus & verantwoordelijke patiëntendosimetrie - gerichte feedback door FANC - duidelijke inventarisatie contactgegevens - automatisering op lokaal niveau: prioriteit CT, maar oplossingen ‘op maat’ noodzakelijk

A: Verduidelijking parameters Identificatie zaal en toestel:..……………………………………………….... Type detector: □ Film-scherm □ CR (fosfor) □ DR Onderzoek:………………….Datum laatste DAP verificatie:………………. (manuele input) Gevalideerd door (naam + ‘handtekening’) lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie ……..stralingsfysicus…….. Eenvoudige onderzoeken Te inventariseren per zaal: - Identificatie zaal en toestellen (indien meerdere per zaal vb teletafel- plafondophanging-…) - Contactgegevens lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie en stralingsfysicus

A: Verduidelijking parameters Identificatie zaal en toestel:……………………………………………… Type detector: □ beeldversterker □ flat panel Datum laatste DAP verificatie………………. Correctie voor tafel:……….. Onderzoek:……………………………………………………………………… (manuele input) Gevalideerd door (naam + ‘handtekening’) lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie ……..stralingsfysicus…….. Hoge dosis onderzoeken Te inventariseren per zaal: - Identificatie zaal en toestellen (indien meerdere per zaal) - Contactgegevens lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie en stralingsfysicus

A: Verduidelijking parameters Identificatie zaal:……………………………………………… Merk en type CT:……………………………………………………………… Aantal slices:…….. Datum van installatie:…………………………………. Onderzoek:…………………………………………………………………….. (manuele input) Gevalideerd door (naam + ‘handtekening’) lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie ……..stralingsfysicus…….. CT onderzoeken Te inventariseren per zaal: - Identificatie zaal en CT-toestel - Contactgegevens lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie en stralingsfysicus

A: Verduidelijking parameters Eenvoudige onderzoeken nr.datum (dd/mm/yy) m/vleeft.kVp*mAs*scopie** (tijd) SSD** (cm) veld- grootte** aantal opnamen DAP***gecorrigeerde dosis**** init.opm. * enkel indien DAP niet gebruikt wordt ** facultatief *** duid de éénheid aan (vb: cGy.cm²) **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op)

A: Verduidelijking parameters nr.datum (dd/mm/yy) m/vleeft.aantal opnamen DAP***gecorrigeerde dosis**** init.opm. kVp*mAs* Eenvoudige onderzoeken Scopie** (tijd) SSD** (cm) Veld- grootte** facultatiefIndien geen DAP * enkel indien DAP niet gebruikt wordt ** facultatief *** duid de éénheid aan (vb: cGy.cm²) **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op) In functie van DAP-verificatie, éénheid, toestelspecifieke parameters, gebruik,…

A: Verduidelijking parameters Hoge dosis onderzoeken nr.datum (dd/mm/yy) m/vleeft.code Dr. kVp* (gem.) SSD* (cm) aantal ** opnamen □ of ciné □ DAP***gecorrigeerde dosis**** fluorotijd (min) initialenopm. * facultatief ** duid aan: cinéreeksen of opnamen *** duid de éénheid aan (vb: cGy.cm²) **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op)

A: Verduidelijking parameters Hoge dosis onderzoeken nr.datum (dd/mm/yy) m/vleeft.code Dr. aantal ** opnamen □ of ciné □ DAP***gecorrigeerde dosis**** fluorotijd (min) initialenopm. * facultatief ** duid aan: cinéreeksen of opnamen *** controleer en duid aan indien éénheid afwijkt van cGy.cm² **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op) kVp* (gem.) SSD** (cm) facultatief

A: Verduidelijking parameters CT onderzoeken nr.datum (dd/mm/yy) m/vleeftijdonderzoeksubkVpTCM* y/n DLP** mGy.cm CTDI(vol)*** mGy gecorrigeerde dosis**** initialenopm. * Tube Current Modulation (mAs-modulatie) ** controleer en duid aan indien éénheid afwijkt van mGy.cm² *** controleer de éénheid, en reken om indien CTDI(w) vermeld staat **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op)

Pediatrie  Gewicht/omtrek/lengte/BMI: wél belangrijk voor opzetten van referentieniveaus  meer data gewenst, en opdeling o.a. volgens leeftijd  gewicht en lengte blijven behouden  aparte lijsten voor pediatrie  in de toekomst van automatisering (PACS-RIS) zal dit waarschijnlijk makkelijker kunnen…

Mammografie  meeste mammografen: reeds in screening  ook asymptomatische patiënten: bijzondere aandacht aan dosis patiënt & kwaliteitsborging  kwantitatieve gegevensverzameling mogelijk van hoge kwaliteit  Meerdere factoren noodzakelijk voor bepaling van de (MGD-)dosis (vb: compressiedikte, filtering,…)  Aparte lijsten voor gegevens mammografie

B: Methodes 1) KAP/DAP  voor dosis patiënt kunnen lokaal meerdere parameters worden geregistreerd 2) Exposie indicator (CR, detectordosis) 3) Parameters (kV, SSD, mAs, FOV, output, …) 4) Optical Density-OD (film, mammo)  Alle mogelijkheden blijven behouden  Betere beschrijving van enkele technieken (vb: exposure index CR)  Het ontbreken van een DAP-meter mag de uitvoering van patiëntendosimetrie niet in de weg staan

C: Gegevenstransfer: Methodologie Exploitant geeft contactgegevens lokale verantwoordelijke dosimetrie (diensthoofd of i.o.) en fysicus door aan FANC Op zaal: registreert gegevens en lokale verantwoordelijke stuurt gevalideerde gegevens door naar fysicus Fysicus valideert gegevens en geeft binnen een redelijke termijn (< 1 maand) feedback aan de zaal waar ze zich bevinden ten opzichte van de referentiewaarden ter beschikking van de fysicus (lokale, nationale DRL) Fysicus stuurt gegevens door naar FANC in gevraagd formaat. FANC bevestigt ontvangst van dosimetriegegevens aan fysicus en zaal, en geeft gepaste feedback

C: Manuele gegevenstransfer FANC Zaal ↓ verantwoordelijke patiëntendosimetrie stralingsfysicus data Ontvangstbevestiging + Feedback Optioneel: simultane versturing  FANC wacht tot stralingsfysicus heeft gevalideerd Post, , fax,…

C: Gegevenstransfer: Methodologie Lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie? Verantwoordelijk voor: - Registratie dosisgegevens - Verificatie en validatie dosisgegevens - Transfer dosisgegevens naar fysicus (& FANC) - Transfer feedback door fysicus & FANC naar zaalpersoneel Wie? Eindverantwoordelijke voor patiëntendosimetrie, kwaliteitsborgingsprogramma en ter beschikking stellen van een stralingsfysicus = diensthoofd, maar delegatie is mogelijk indien de fysicus en het FANC hiervan op de hoogte worden gesteld.

C: automatische gegevenstransfer •Centraal systeem opzetten door FANC naar analogie voor opvolging werknemer dosimetrie •Toegang via web-site (e-portal + e-ID) •Ieder radiologisch centra moet eenvoudig gegevens kunnen opladen of via een webinterface eenvoudig kunnen invoeren, met validatie van stralingsfysicus •Systeem zal on-line melden of gegevens volledig zijn en geaccepteerd kunnen worden voor statistische analyse •Radiologisch centrum ontvangt on-line feedback over de statistische analyse en positionering t.o.v. 25 of 75 percentiel waarden •Toegankelijk voor Radiologen en Stralingsfysici

C: automatische gegevenstransfer FANC: systeem ontvankelijk voor dataimport in xml, xls en manuele (web-based) invoer Web interface Central application xml based data Validation and error reporting Patient dose data Statistical analysis and reporting

C: automatische gegevenstransfer: XML •Het FANC heeft besloten om de gegevensuitwisseling te laten gebeuren via XML (eXtensible Markup Language), een ‘open’ standaard beheerd door het World Wide Web Consortium (W3C). •XML laat toe om gegevens uit te wisselen van applicatie tot applicatie, zelfs al zijn deze geschreven in verschillende technologieën (Microsoft.NET, C, PHP, …), draaien deze op verschillende architecturen (Windows, Unix/Linux, Apple, …) met daarachter verschillende databasesystemen (Microsoft SQL Server, Oracle, MySQL, DB2, …). •XML berichten zijn in principe goed gestructureerde tekstbestanden met als inhoud de betrokken gegevens. Indien beide applicaties (centraal als lokaal radiologisch centrum) van deze structuur op de hoogte zijn, kunnen ze met elkaar berichten uitwisselen (compatibiliteit). •Zowat alle programmeertalen laten toe om met weinig moeite om te springen met XML berichten.

C: automatische gegevenstransfer: timing •Detail analyse voor het centraal patienten dosimetrie systeem m.b.v. stakeholders Q3/2010 •Ontwerp pilot versie Q4/2010 •Pilot met een aantal (grote en kleine) radiologische centra Q1/2011 •Ontwerp productie versie Q2/2011 •Toegangsadministratie (registratie) Q2/2011 •Vrijgave productie versie Q3/2011