Innovaties van de arbeidsorganisatie in de bouw PARTNER IN ORGANISATIE-VERANDERING Taskforce Innovatieve arbeidsorganisatie Synergie: innovatie van werk en organisatie Drs. Brend Seinen ST-Groep Drs. Bart Cambré Panta Rhei ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Voorstellen ST-Groep De ST-Groep is een organisatieadviesbureau gespecialiseerd in het begeleiden van organisatieveranderingsprocessen gericht op de vergroting van vitaliteit en productiviteit van de organisatie en op het verhogen van betrokkenheid van mensen. Hoe: Waar: Begeleiding en advies Opleiding (Management) Teambuilding Coaching / Klankbordfunctie Interim & co-management Voortgangsmeting en evaluatie-onderzoek Bouw Zorg Overheid Zakelijke dienstverlening Industrie Onderwijs ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Sociotechnisch veranderen Resultaten organisatie-gedrag structuur systemen verander-aanpak omgeving mensen cultuur leiderschap leidende principes missie visie strategie doelen ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Redeneerlijn Omgevingsontwikkelingen Prestatie-eisen Goedkoper Klantgerichter Flexibeler Beter , etc Prestatie-eisen Ander gewenst gedrag in de organisatie / keten Invulling op structuur, systemen, mensen en cultuur ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Kwaliteits-beheersing Aanpak op alle ‘paaltjes’ structuur systemen mensen cultuur Management structuur Planning Taakstructuur Houding Regels Oude focus/gedrag Kwaliteits-beheersing Besturings structuur Vaardigheden Opvattingen Informatie systemen Overleg structuur Belonings-systemen Feedback Helden Budgetten Besluitvorming Onderhoud Beoordelen Rituelen Resultaatsturing Proces structuur Competentie Proces control Overtuigingen Lay-out ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Kwaliteits-beheersing Aanpak op alle ‘paaltjes’ structuur systemen mensen cultuur Management structuur Planning Taakstructuur Houding Regels Kwaliteits-beheersing Besturings structuur Vaardigheden Opvattingen Informatie systemen Overleg structuur Belonings-systemen Feedback Helden nieuwe focus/gedrag Budgetten Besluitvorming Onderhoud Beoordelen Rituelen Resultaatsturing Proces structuur Competentie Proces control Overtuigingen Lay-out ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Kwaliteits-beheersing Aanpak op alle ‘paaltjes’ structuur systemen mensen cultuur Management structuur Planning Taakstructuur Houding Regels Kwaliteits-beheersing Besturings structuur Vaardigheden Opvattingen Informatie systemen Overleg structuur Belonings-systemen Feedback Helden Nieuwe focus/gedrag Budgetten Besluitvorming Onderhoud Beoordelen Rituelen Resultaatsturing Proces control Proces structuur Competentie Overtuigingen Lay-out ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Efficiency: focus op kosten afzonderlijke taken combinatie van prestatie eisen >> 50/60 >> 70 >> 80 >> 90 >> 50/60 Efficiency: focus op kosten afzonderlijke taken én >> 70 Kwaliteit: focus op kwaliteit proces keten én >> 80 Flexibiliteit: focus op flexibiliteit organisatie én >> 90 Innovatie: focus op individuele klanten wensen aanbod gestuurd voorspelbaar weinig variatie klant vriendelijk klant gericht klant gestuurd onvoorspelbaar veel variatie ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Korte reflectievraag (1) Welke ontwikkelingen ziet u in de omgeving van uw eigen organisatie? (Denk hierbij aan andere eisen van opdrachtgevers & eindgebruikers, regelgeving, arbeidsmarkt, etc) Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de eisen die aan uw organisatie worden gesteld? ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Het traditionele inrichtingsprincipe: 1. scheiding uitvoering - regeling 2. opsplitsing uitvoering DENKEN D O E N DOEN 3. opsplitsing regeling D E N K D O E N Omgevingskenmerken: afzetmarkt: stabiele, voorspelbare omgeving, veel vragers, weinig aanbieders: groeiende markten arbeidsmarkt: ongeschoolde arbeidskrachten technologie: weinig ervaring met industriële technieken Uitbuiten herhalingseffect: standaardisatie en specialisatie: massafabricage ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Restanten bureaucratische configuratie • scheiding denken – doen organisatie om specialismen centrale besluitvorming command and control structuur • eilandjescultuur interngericht wij–zij denken, stereotypering status en macht gekoppeld aan positie in de hark cultuur systemen • afwachtende doeners vervreemd: niet mijn probleem alles-regelende denkers mensen • veel regels & procedures • controlerend & beheersend • vooral van en voor ‘de top’ • focus op ‘kosten’ i.p.v. ‘opbrengsten + kosten’ ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Veel gesignaleerde knelpunten kwaliteitseisen efficiency regelgeving maatwerk tijdsdruk arbeidsmarkt onbegrip & wantrouwen hoge afstemnoodzaak wij-zij denken, stereotypering grote onderlinge verstoringskans tegengestelde belangen moeizame communicatie ‘zwarte pieten’ moeizame samenwerking weinig regelmogelijkheden onduidelijke verantwoordelijkheden ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Huidige trend  versterking spiraal arbeidsdeling formalisatie d.m.v. regels procedures en contracten scheiding uitvoering en regeling gebrek aan lokale regelcapaciteit versterking arbeidsdeling, controle & procedures vergroting storingskans versterking van verstoringen in de keten vergroting storingsgevoeligheid ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Korte reflectievraag Welke restanten van de bureaucratische configuratie herken je in je eigen organisatie? Welke problemen / knelpunten herken je in je eigen organisatie/ keten? ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Principes ‘Anders organiseren’ Structuur Complexiteit reductie: procesgerichte organisatie I.p.v taakgerichte organisatie - op organisatieniveau - op keten niveau Balans tussen vaste samenwerkingsverbanden (teams) en maximale flexibele capaciteitsinzet over projecten Lokaal regelvermogen versterken (decentralisatie bevoegdheden en integraal management) Systemen Sturen op gezamenlijk resultaat en gezamenlijke verantwoording Systemen sluiten aan op lokale variatie ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Principes ‘Anders organiseren’ ‘Zachte maatregelen’ Groepsdynamische processen als drager om te komen tot commitment Bewustwoording eigen handelen op handelen van de ander Creëeren van gezamenlijk willen (ipv moeten) Mensen betrekken in het veranderingstraject ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Voorbeeld BVR-bouw Prestatie-eisen Sneller Goedkoper (met name minder opbrengstverliezen) Groter appèl op flexibiliteit en variatie Toename complexiteit projecten door toename omvang projecten en meer binnenstedelijk werk knelpunten Eilandjes Moeilijke prioriteitstelling door Te vaak wordt het management benaderd om problemen op te lossen Filosofie streven naar meer profijt uit samenwerkingsroutine door werken met vastere teams ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

BVR ‘oude organisatie’ Divisie Bouw BVR-Groep Directie BVR bouw Breda Directie BVR Facilitair Directie BVR bouw Roosendaal Directie BVR bouw Suikerbuik Bedrijfsleider Hoofd Inkoop Hoofd Calculatie Bedrijfsleider Projectleiders Projectleiders Projectleiders projectteams Projectteams Uitvoerders werkvoorbereiders Inkopers Calculatoren Uitvoerders werkvoorbereiders Uitvoerders werkvoorbereiders projectteams Projectteams ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

‘Signalen uit de organisatie’ “getrouwtrek om de inkoper” “iedereen staat voor zijn eigen werkzaamheden” “als ik vragen krijg moet ik er opnieuw induiken” “spanning tussen inkoop en uitvoering” “iedereen let op zijn eigen kolommetje” “uitvoering moet zich verantwoorden” “bij meerdere projecten vind ik (wvb) het lastig om prioriteiten te stellen” “weinig lerend vermogen in de keten” “we zijn veel met ad hoc probleemoplossing bezig” “we proberen het steeds beter te beheersen, maar externe factoren laten zich niet plannen” “extern inlenen, terwijl in Breda mensen over zijn” ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

BVR ‘nieuwe organisatie’ Directie Divisie Bouw Vestigingsmanager Breda Roosendaal Bouw Suikerbuik BVR-Groep Calculatoren Mini-company’s Mini-company kenniscompay Advies ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Voorbeeld ketensamenwerking Nieuwe uitgangspunten samenwerking De winst of verlies over het totale project wordt gedeeld naar rato van gemaakte uren Er wordt gewerkt met een zelfde uurtarief, namelijk iedereen €40,-- per medewerker. Dit geldt ook voor de uitvoerder en andere betrokkenen van de verschillende partijen. (Er wordt dus ook door niemand gerekend met de zogenaamde algemene bouwplaats kosten (AK)) Er wordt gewerkt met een open boekhouding. Alle inkoopresultaten zijn transparant voor elk van de betrokken partijen. Alle inkoopvoordeel komt ten goede van het totaal De winst die gemaakt wordt op de verkoop van de woningen wordt ook gedeeld naar rato van de uren. ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Voorbeeld ketensamenwerking Huidige ervaringen - Slimmere en efficiëntere logistiek - Meer Creativiteit in zoeken naar slimme oplossingen - Efficiënte inzet personeel - Minder conflict en getouwtrek - Winst voor de opdrachtgever Te verbeteren Cultuurverandering op alle lagen Aanscherpen samenwerkingscondities Meer onderling overleg over de nieuwe samenwerking ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Van Voorbeeld werken met (vaste) teams Uitvoerder 2 Uitvoerder 4 Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker Medewerker ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Naar Voorbeeld werken met (vaste) teams Uitvoerder 1 Uitvoerder 2 Medewerker a Medewerker 2a Medewerker 3a Medewerker 4a Medewerker 5a Medewerker b Medewerker 2b Medewerker 3b Medewerker 4b Medewerker 5b Medewerker c Medewerker 2c Medewerker 3c Medewerker 4c Medewerker 5c Medewerker d Medewerker 2d Medewerker 3d Medewerker 4d Medewerker 5d Medewerker e Medewerker 2e Medewerker 3e Medewerker 4e Medewerker 5e Medewerker f Medewerker 2f Medewerker 3f Medewerker 4f Medewerker 5f ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Naar Voorbeeld werken met (vaste) teams Uitvoerder 1 Uitvoerder 2 Medewerker a Medewerker 2a Medewerker 3a Medewerker 4a Medewerker 5a Medewerker b Medewerker 2b Medewerker 3b Medewerker 4b Medewerker 5b Medewerker c Medewerker 2c Medewerker 3c Medewerker 4c Medewerker 5c Medewerker d Medewerker 2d Medewerker 3d Medewerker 4d Medewerker 5d Medewerker e Medewerker 2e Medewerker 3e Medewerker 4e Medewerker 5e Medewerker f Medewerker 2f Medewerker 3f Medewerker 4f Medewerker 5f Naar ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Korte reflectievraag Welke van de gepresenteerde ideeën spreken je aan? Hoe zouden die ideeën praktisch kunnen worden toegepast in je eigen organisatie? Welke kansen en bedreigingen zie je hierbij? ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie

Arboconvenant Bouw Werknaam: Werkgoed ‘Anders organiseren in de bouw’ Onderdeel van Arboconvenant in de bouw: ‘werkdruk’ Belangrijk voor de Bouw BBC: visie op werkdruk & actieonderzoek (niet alleen rapport, directe actie in de branche) ST-GROEP – synergie arbeidsorganisatie